Genel de çoðu kiþi yaz tatilinde kitap tavsiyesinde bulunur ama ben böyle düþünmüyorum. Çünkü bana göre kitap okumanýn herhangi bir mevsimi yoktur. Okumak isteyen için yazýn, kýþýn da pekâlâ kitap okunur. Hem, Borges; “Ben kendi payýma hazcý bir okurum; bugüne kadar tek bir kitabý bile yalnýzca eski olduðu için okumuþ deðilim. Kitabý, bana sunduðu estetik coþkular için okurum; o kitapla ilgili yorumlara ve eleþtirilere aldýrmam.” demiyor mu?

O nefis konuþmalarýn yer aldýðý “Yedi Gece” (Çev. Celal Üster, Ýletiþim Yay.) daha pek çok sebep yanýnda, iyi bir okurun ayak izlerini takip ederek, edebiyatýn nasýl bir hazza dönüþtüðünü görmek için de okunabilir, okunmalýdýr. “Kitabý, bana sunduðu estetik coþkular için okurum…” Hangi iyi okur böyle yapmaz ki! Bir edebiyat okurunun serüveni, gerçekte haz peþinde tüketilmiþ zamanlarýn toplamýdýr. Elbette “görev” için okunmuþ kitaplar da vardýr fakat kütüphanelerin asýl rengini, zevkle okuyup büyülendiðimiz kitaplar verir. Zaten bizi biz yapan kitaplar da bir þeyler öðrendiklerimizden çok, estetik zevkimizi belirleyen, beðeni düzeyimizi, hayat algýmýzý yükselten kitaplardýr.

Yine çok iyi bir denemeci olan Emerson, “kütüphanenin, büyülenmiþ ruhlarla dolu týlsýmlý bir oda” olduðunu söylemiþti. Borges, bu cümleyi, “Bu ruhlar, biz çaðýrdýðýmýz zaman uyanýrlar. Kapalý duran bir kitap yalnýzca bir cilttir, baþka þeyler gibi bir þeydir. Ama kitabý açmayagörün, kendini ellerinize býrakýverir, estetik bir olay gerçekleþir.” sözüyle tamamlar. “Ýyi bir okur” olmaya niyet etmiþ birinin, galiba önce, kitaplarý eline alýnca “estetik bir olay”ýn gerçekleþtiðine inanmasý gerekiyor. Peki, bu nasýl gerçekleþecek? Örneðin okumaya yeni baþlayan birine kitabý eline aldýðýnda “estetik bir olay”la karþý karþýya olduðunu nasýl anlatacaðýz? Bunun zor fakat bir o kadar sevaplý bir iþ olduðunu söylemeye gerek var mý?

Birine, söz konusu olan bir çocuksa, edebiyatýn büyüsünü tattýrmanýn zorluðu ortada. Çünkü çocuklar, baþta kelimelerin ve anlamýn büyüsüne deðil, maceraya odaklanýrlar. “Olay” neredeyse her þeydir onlar için. Bu yüzden þiire pek gönül düþürmez çocuklar. Þiirin soyut dünyasý onlarýn ilgisini çekmez pek. Hal böyleyken, “çocuk þiiri” diye bir tür bana oldum olasý anlamsýz gelmiþtir. Ben kendi hesabýma, kýzým Zeynep Rana’ya þiiri sevdirmeyi bir türlü baþaramadým. Ýyi þairlerin en güzel þiirlerini bulup getirmeme, okutup ezberletmeme raðmen, bir þiir okuru olamadý henüz. Demek ki þiirin bir zamaný var. Öyle ya, þiir “öðretilebilen” bir sanat deðildir, týpký müzik gibi duyumsanan bir sanattýr. Borges de öyle diyor: “…Ben(se) þiirin duyumsanmasýna inanýyorum, öðretilmesine inanmýyorum. Okulda belirli metinlerin nasýl sevileceðini öðretmedim; öðrencilerime hep edebiyatýn nasýl sevileceðini, edebiyatýn nasýl bir mutluluk biçimi olarak görüleceðini öðrettim.” Galiba asýl mesele bu: edebiyatýn nasýl bir mutluluk biçimi olarak görüleceði…

Sonbahardayýz, yakýn bir zamanda kýþ tamamen hükümranlýðýný ilan edecek. Hazýr okulla pandemiden dolayý bir yýl ara vermiþ ve okulunu çok özlemiþ çocuklar için kitaplarýn tam zamaný diye düþünüyorum… Çoðunuz bir sürü mecralarda “yazýn okunacak kitaplar” listesine alýþkýn olabilirsiniz. Hem bu listeler kimin onu da bilmiyorum ben. Bir edebiyat okurunun listeye ihtiyacý olduðunu filan düþünmüyorum. Bunlar, “boþ zamanlarýmda kitap okurum” diyen mevsimlik okurlar içindir. Yalnýz, çocuklarý, okuma serüveninin baþýndaki “aday”larý istisna tutmak gerektiðini düþünüyorum. Okuma sevgisinin tutuþacaðý buluþmalar için iyi bir vesiledir yaz tatilleri. Evet, þu yalancý dünyanýn içinde baþka bir âlem de mümkündür! Orada acýlara bulanmýþ tarifsiz mutluluklar vardýr.

Okullar açýlmadan önce trendyoldan, kitapkurdundan, kitap maðazalarýnýn internet sitesinden bir sandýk dolusu kitap seçmiþtik Zeynep Rana’yla. Öyküler, hikâyeler, kýsa romanlar vs… Artýk iyi yazarlarý tanýmanýn zamaný geldi diye düþünüyorum. Bitirdiði her kitabýn ardýndan, hem Ýstanbul turu, hem de kumbarasý için kazanç da saðlayacak benden. Böylece okurluk, çifte ödüllü bir serüvene dönüþecek. Fakat her þeye raðmen bu yolculuktan iyi bir okur çýkar mý, ondan emin deðilim. Sonuçta, “okur”luk, bütünüyle kiþisel bir yolculuk. O öykülerin, hikayelerin, romanlarýn sayfalarý arasýnda içinin sesine uyan kaç cümle bulacak; kendisini derinden sarsacak, önüne yeni bir âlem açacak hangi “an”larla karþýlaþacak, bunu kestirmem mümkün deðil.

Okur-yazar anne babalarýn yapacaðý, en fazla çocuklarýný “iyi” kitaplarla buluþturmaktýr diye düþünüyorum. Onlarýn, “hiçbir yere götürmeyen” kitaplarla zaman kaybetmesinin önüne geçmek gerektiðine inanýyorum… Gerisi, o büyülenme anýný beklemeye kalýyor. Bir gün, öyle bir kitaba rastlayacaklar ki, okumadan yaþanamayacaðýný fark etsinler istiyorum. Ve önlerinde sonsuz bir evren açýlsýn. O zaman bize hiç mi hiç ihtiyaçlarý kalmasýn…