SATOĞLU’NUN KAYSERİ ANSİKLOPEDİSİ (!)


“Uçurtmalar, rüzgar kuvvetiyle değil, bu kuvvete karsı uçtukları için yükselirler.”
(William Churchill)

Lâle şiirleriyle ünlü araştırmacı- yazar Abdullah SATOĞLU tarafından hazırlanan ve yakın bir zaman önce Kültür Bakanlığınca yayınlanan bir eserden söz etmek istiyorum.

Fransızca asıllı bir kelime olan “Ansiklopedi” nin, Yunan’ca sı; “Çevrede öğretim”, Türkçe’si ise; “Bütün bilim, sanat dallarını tek veya bir arada belli bir yönteme göre inceleyen eser, bilgilik” tir.

Emek, gayret ve birikimin esirgenmediği belli. Ancak, yaptığım inceleme neticesinde “Ansiklopedi” olma özelliklerini taşımadığını gördüğüm bu eserin üzerine, “Ansiklopedi” yazılmasını doğru bulmadığımı söylemeden geçemeyeceğim.

Kitap, beklediğimizin aksine, Kayseri hakkında A’dan Z’ye bilgi içeren bir başvuru kaynağı olmaktan ziyade, yazarının hatıraları niteliğini taşıyor. Yıllardır dedikodusu yapılan ve bir çok bilgi hatası yanında değerleri ve değerlileri yok sayan bu kitaba ise “Kayseri Ansiklopedisi” yerine “Satoğlu Ansiklopedisi” demek daha doğru olur galiba.

Bilgi hatalarına birkaç örnek verecek olursam;

1-) CİNGÖZOĞLU 18.yy. değil, 19.yy. şâiridir. Şiirlerinden 93 harbinde sağ olduğu bilinmektedir.
2-) Selahaddin hamamı değil, Selatin hamamıdır.
3-) Kul Mustafa’nın soyadı DAVACI değil, DANACI’dır.
4-) Sayın SATOĞLU kısa adı KAST olan Kayseri Sanatçılar Derneğinin kendisine ödül verdiğini yazıyor ama, kitabında KAST maddesine yer vermemiştir.
5-) Emir KALKAN 1942 değil, 1947 doğumludur.
6-) Hüseyin CÖMERT 1936 değil, 1946 doğumludur.
7-) Mehmet ÖZET Kayseri Lisesi değil, Mimar Sinan Endüstri Meslek Lisesi mezunudur.
8-) Sami İPEK Melikgazi Belediye Başkanlığı görevine Şevket Bahçecioğlu çekilince değil, Mehmet ÖZHASEKİ, Şükrü KARATEPE’den boşalan Büyükşehir Belediye başkanlığına seçilince getirilmiştir. Bu örnekleri çoğaltmak elbette mümkün.

Unutulmamalı ki, yazar- çizer olmadan evvel, iyi bir insan olmamız gerekir. Ki, iyi insan olmak içinse, Hakkı gözetmek, Hakkı teslim etmek, yan tutmamak, bencil ve kindar olmamak lazımdır. Hele hele 1 Milyon nüfuslu bir şehirle ilgili, üstelik ismi de iddialı bir kitap hazırlıyorsanız, bu objektif tavrı daha bir hassasiyetle ele almalısınız.

Bilinen bir gerçek vardır ki, bu tür eserler bir komisyon ve ekip tarafından uzmanlık alanlarına uygun bir şekilde tasniflendirilerek hazırlanır. Araştırmalar ve yapılan kontroller neticesinde de ortaya konulur. “Ben yanlışta olsa yaptım, siz eksiğini tamamlayın” mantığı yerine, beraber yapalım hatasız olsun, denmeliydi.

Herkes bilir ki, derviş ruhlu gönlü genişler sınıfında kalmayı, benciller sınıfına geçmeye tercih etmişimdir. Eserde yer verilmeyenlerden biri olarak, yer verilenler hakkında hüküm verme yetkisini kendimde görmüyorum. Ancak, sırf elinde birlikte çekilmiş bir resmi olduğu için, 1960 ihtilali sonrası Kayseri’de bulunan ve Ceza evinde yatan yassı ada mahkumlarıyla ilgilendiğini yazdığı Faruk GÜVENTÜRK Paşa’ya bile bu kitapta yer veren Sayın SATOĞLU’nun, hangi ölçüler dahilinde çalıştığını ve hangi ilmi yolu takip ettiğini de açıklaması gerekirdi.

Üstelik “Ansiklopedi” adı verilen bu esere girebilme şartlarının da bir şekilde duyurulması kötü olmazdı hani. Öyle ya, birebir tanıdık olmak mı, akraba çıkmak mı yada Ankara’ya gidip geldikçe sık sık kendisini arayıp sormak mı lazımdı, insanlar bilmeli değil mi?

Devlet imkanları seferber edilerek yayınlanan bu eserde yer alan bir çok kişiyle ilgili verilen bilgilerin eksik ve yanlış olduğuna mı, yoksa varlığı öyle zannediyorum ki bilerek göz ardı edilen, ki bilinmiyorsa zaten bu işe baştan teşebbüs edilmemeliydi, nice değerlerin eksikliğine mi üzülelim bilemiyorum.

Sayın Kadir DAYIOĞLU’nun Anadolu Haber Gazetesinde ki köşesinde dile getirdiği hususlara da sonuna kadar katılmakla beraber aklımıza ilk gelen ve aralarında;

Abdullah GÜNEŞ, Ahmet ADA, Ayhan GÜLSOY, Adnan ÖZKILAVUZ, Aşık Abdurrahman, Burhan ŞAHİN, Hasreti, Hasan ve Metin KAÇAN, Hasan PARKAN, Hakimiyet Sanat Dergisi, İbrahim SEZER, Latife TEKİN, Mustafa İSLAMOĞLU, Mehmet HASOĞLU, Mustafa YARALI, Nevzat ÖZKAN, Aşık Sefai, Süleyman SAĞLAM, Sadullah KUTLUER, Osman AYDEMİR, Ahmet-Murtaza EKİCİ, Bayram DURBİLMEZ, Ahmet KARASLAN, Muammer YILMAZ, Şerafettin YILMAZ, Zeynep ŞAHİN, M.Ali ECEVİT, Selim TUNÇBİLEK, Hasan GÜRPINAR, Kadir KARAMAN, Kalpaklıoğlu Mehmet Efendi, İsmet DEMİR, Mustafa ALAN, Gözlüğün Osman Emmi, Mehmet ŞEMSEDDİN, İsmail OYTUN, Nami DİLBAZ, Gülşen ALTUN, Ali Rıza BİNBOĞA ve Vehbi ECER gibi isimlerin yanı sıra ismini burada zikretmeme imkan olmayan yüzlerce değerli kişiyi bünyesine dahil edemeyen bu kitabın adından hiç te olumlu söz ettirebileceğini sanmıyorum.

Hoş kitapta yer almak kimseye bir şey kazandırmadığı gibi, olmayanlara da bir şey kaybettiremez. Bu kitapta yer almayan isim ve kişilerle ilgili bir çalışma yapıldığı takdirde ortaya çıkacak eserin Sayın SATOĞLU’nun kinden daha hacimli olacağı da apaçık bir gerçektir.

Evet, özellikle sayın yazardan, yazımın başındaki anlamlı sözü bir daha okumasını rica ediyor ve kendisine şu soruyu sormaktan kendimi alamıyorum;

Demek, Kayseri Ankara’dan böyle mi görünüyor?..


Mümtaz Beğen