En güzel özgürlük düþü, hapishanede görülür. -Schiller |
|
||||||||||
|
Her nesil “nerede o eski bayramlar” deyip; geçmiþe buruk bir yolculukla, geçmiþe özlem duyarak hayýflanýr durur. Bayramlar; diðer gelenek, görenek, örf ve adetler gibi, kültürün en önemli manevi öðeleridir Bir düþünür kültürü; halkýn yaþayýþ biçimi olarak tanýmlamýþtýr. Bu taným kýsa olmasýna raðmen kapsam olarak çok geniþtir. Bayramlar da bize ait yaþayýþ biçimi içinde yer alan manevi kültür öðesidir. Bayram coþkusu; bayramlaþma, yardýmlaþma, kucaklaþma, hatta küslerin barýþmasý olmuþtur. Günümüzde bayramlar eskinin özlemle anýldýðý, genç kuþaklara aný olarak aktarýldýðý, bazý insanlarýn da dinlenme ve tatil olarak gördüðü bir sevinç haline getirilmiþtir. Her insanýn eski bayramlarla ilgili mutlak bir anýsý, özlemi vardýr. Fakat eski bayramlarý yaþama ve yaþatma konusunda nerede o eski bayramlar demekten baþka bir çaba içinde olduklarý söylenemez. ” Karanlýða küfredeceðine otur bir mum yak” demiþ bir düþünür. Eski bayramlarda neler vardý, þimdi neler var. Bir karþýlaþtýrma yaparsak, hem unutulan deðerleri yeniden hatýrlarýz, hem de yeniden gündeme getirip yaþatabiliriz. Eski bayramlarda toplu bayramlaþmalar vardý. Büyükten küçüðe doðru. Yine eski bayramlarda yoksullara yardým vardý. Çocuklarý sevindirme vardý. Büyükleri ziyaret etmek vardý. Evin erkekleri bayram namazýna topluca giderlerdi çocuklarýyla beraber. Bayram namazý mahallenin camisinde kýlýndýðýndan, namaz bitiminde cami cemaati birbiri ile bayramlaþýr, bu arada dargýn ya da kýrgýn olan mahalle eþrafý da birbirleri ile bayramlaþarak barýþýrlardý. Evde ise en büyükten baþlanarak sýrayla bayramlaþýlýr ve topluca kahvaltý edilirdi. Bayramlarda; mahallede tespit edilen yoksullara fitre ve zekatlarý bayram öncesinden özellikle arife gününden verilir, böylece hem dini vazife yerine getirilir hem de yoksullarýnda bayram alýþ veriþi yapmalarýna imkan tanýnýrdý. Evin büyük hanýmlarý bayram öncesi alýþ veriþ yaparken mendil ve havlu alýrlar; mendiller çocuklara, havlu ise davulcuya verilirdi. Öyle ya davulcu gelecek, mani söyleyecek, bahþiþ isteyecektir. Davulcu; “yoksa verilecek havlunuz, kýzýnýza talibiz” manisini söyleyiverir maazallah. Davulcu ve bekçiden sonra torunlar ve mahallenin çocuklarý beraberce gelirler. Çünkü bayram onlarýn bayramý. Bir an önce ziyaretlerini bitirip, mendil ve harçlýklarýný alýp bayram yerine giderlerdi. Bunun için ev halký, önceden mendilleri ve içine harçlýklarý hazýr ederlerdi. Tabi bunun yanýnda alýnan bayramlýklar yastýk altýndan çýkar, büyüklerle bayramlaþýrken bayramlýklarýn þýklýðý ve yeniliði konu olurdu çocuklar arasýnda. Nerede o eski bayramlar demek için sadece birkaç örnek. Þimdi bayram denilince daha günler öncesinde bayram tatilinin kaç gün olacaðý tartýþýlýyor. Davulcular fotoðraflý kart bastýrarak kendini mahalle halkýna tanýtmaya çalýþsa da bazý uyanýklar onlarýn bahþiþlerini topluyor aç gözlülükle. Mahalle bekçileri ise çoktan tarih oldu. Bayram tatilinde en gözde tatil yerlerine akýn var. El öpmeye gelenlere kapý duvar. Kapýyý açanlar da çocuklara kapýdan þeker vermeyi çocuk sevindirmek sayýyor. Çok yorgun olduðumuzdan hiç olmazsa bayram sabahý uyuyalým diyerek bayram namazýna da gidilmediðinden mahalle eþrafý ile tanýþmak, bayramlaþmak da gerçekleþmiyor. Zaten neredeyse apartmanda kimlerin oturduðunu bilmediðimiz gibi birbirimize zor selam veriyoruz çoðunlukla. Çocuklarýn her istediði yapýlýyor. Birde bayramlýk alýnýrsa... zaten hayat zor. Oysa daha geçen hafta istediði Nike ayakkabý alýnmýþtý. Çocuklara verilen bayram harçlýðý..... oh, oh. Haftalýðýný daha yeni vermedim mi oðlum dedikten sonra, bayram harçlýðý da nereden çýktý.Þimdi sormak gerekir; biz ebeveynler olarak hangi eski bayram geleneðini yaþatýyor ya da yaþýyoruz hayýflanmaktan baþka? Hep birlikte bayram namazýna gidiyor muyuz çocuklarýmýzla? Çocuklarýmýza çok þeyler alýyoruz . Ama bu bayramlýktýr diyerek bir çift çorap dahi alýyor muyuz onlara? Ya da bayram harçlýðý diyerek ayrýca harçlýk veriyor muyuz? Ayýptýr diyerek komþu bayramlaþmasýna, þeker toplamasýna izin veriyor muyuz? Bayramda tatile gitmediysek çocuklarýmýzý lunaparklara götürüp eðlendiriyor muyuz? Maalesef sevgili dostlar. Büyük þehrin hengamesine, günlük dertlerimize öylesine kaptýrmýþýz ki kendimizi. Sosyalleþmeyi bir kenara býrakmýþýz eski güzel geleneklerimiz gibi. Kiþisel çýkar ve heveslerimiz uðruna o güzelim yaþantýyý bir kenara bayramdan bayrama hatýrlamak üzere býrakmýþýz ne yazýk ki. Ýyi bayramlarý yaþamak ve yaþatmak dileðiyle........ Recep UZUN 29/10/2006/ANKARA
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © recep uzun, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |