Servisten çýktýðýmdan beri yani yaklaþýk bir buçuk senedir okuluma gitmek için otobüse binerim. Elbette otobüsü sýrf okula ulaþmak için kullanmam, baþka yerlere gideceðim zaman da odur ilk tercihim. Otobüsü sevmemin birçok nedeni var. Bir kere hýzlý, rotasý sabit, yalnýzca belli yerlerde duruyor ve özellikle öðrenciler için son derece makul bir ücret talep ediyor. Ayrýca bu cüzi miktarý “akbil” denilen fevkalade teknolojik bir aygýtla ödeme imkaný sunuyor. Siz söyleyin þimdi insan bu paraya bir taþýttan daha ne bekleyebilir ki?Tamam bazen biraz (!) kalabalýk olduðunu kabul ediyorum ama bu kadar iltifattan sonra “o kadar kusur kadý kýzýnda bile bulunur” diyorum ve bu herþeyde bir kusur bulma huyunuzu þiddetle kýnýyorum.
Uzun zamandan beri otobüsle bir iliþkim olduðunu (!) buraya kadar yazdýklarýmdan anladýnýz. Eðer bir buçuk yýlda okula gittiðim gün sayýsýný iki ile çarparsak (her gidiþin bir dönüþü var elbet) þu ana kadar kaç kez otobüse binmiþ olduðum sorusu on üzeri bilmem kaçlý, devasa bir sayýya tekabül eder. Öyle ki bu sayýnýn hikayemiz için hiçbir önem taþýmamaktadýr.Bu gereksiz bilgiyi vermemin tek amacý size otobüsler hakkýnda, genç yaþýma raðmen, oldukça fazla deneyimim olduðunu göstermek ve birazdan anlatacaklarýmý mantýklý bulma ihtimalinizi olabildiðince kuvvetlendirmektir.
Þimdi de size, o kimi kýrmýzý, kimi yeþil-mavi , kimi reklamlý, o dýþarýdan ne kadar da masum görünen, o güler yüzlü ,þirin mi þirin ,o insana “hadi atla, asla piþman olmazsýn” duygusu veren otobüslerin gerçeklerinden bahsedeceðim. O otobüs ki gerçek hayatýn ta kendisi vardýr içinde, sýnýf ayrýmcýlýðý da vardýr kötü muamele de, hýrsýzlýk da vardýr taciz de,hakaret de, aþaðýlama da... Kimi zaman þefkat, güleryüz de...
Bir kere acemiler hemen çarpar göze. Gerek daha duraða gelmeden “Þoför bey saðda inebilir miyim?” demelerinden, gerek ayakta durma kabiliyetsizliklerinden,gerekse kapýnýn üstündeki kýrmýzý düðmeye bastýktan sonra “ay acaba duracak mý?” diyen endiþeli yüz ifadelerinden kolayca tanýyabilirsiniz onlarý. Artýk otobüsün müptelasý konumuna eriþmiþ diðer yolcular ise bu acemilere yardým etmek bir yana, “ohoo biz o yollardan geçeli çok oldu n’aber” diye bas bas baðýran bir tavýr takýnýrlar her seferinde tarifsiz bir aþaðýlama ile.Fýsýldaþýrlar aralarýnda, sinsice güldükleri bile olmuþtur kimbilir.Zavallý acemi de bu hareketlere hiç alýnmaz, aksine sevinir bile, o da birkaç kez bindi mi otobüse, dalgaya alacaktýr acemileri, gülecektir onlara, kendi acemilik günlerini anarak.
Bu acemi - müptela kýsmýný bir kenara býrakýrsak, otobüstekileri duruþ pozisyonlarýna göre baþlýca üç gruba ayýrabiliriz: oturanlar, ayakta ama sabitler ve ayakta ama hareket halinde olanlar, yani göçebeler.Ben kendi adýma çoðu zaman oturanlar grubuna dahil olamadýðýmdan , ayakta ama sabit duranlardan olmayý,göçebe olmaya bin kez yeðlerim.Ayakta da olsam sýrf bana ait mütevazý bir yerimin olmasý, o koltuk demirlerine sýmsýký tutunarak dýþarýyý seyre dalmak olaðanüstü bir güven verir bana.Oysa ki otururken öyle mi ,bir amcanýn ya da teyzenin beni yerimden kaldýrabilme riski, týpký bir yük gibi çöker üstüme.Ne oturmanýn tadýna varabilirim o zaman ne de dýþarýdaki manzaranýn.Göçebeleri ise hiç sormayýn, onlarýn durumu içler acýsýdýr.Onlar ki otobüsün ön tarafýndan gelen her yeni akbil sesinde bir adým daha ilerlemek zorunda olan zavallýlar! Sürekli þoför tarafýndan ikaz edilip azarlanýlan, kimi zaman da sövüp sayýlan yine bu gruptur.Sakýn abarttýðým sanýlmasýn, yalancý konumuna düþmeyi hiç istemem,aslýnda az bile anlattým.Onlar için sorun olan biraz daha arkalara doðru ilerlemek deðil.Ama acaba ilerlediðin yer nasýl bir yer, tutunacak yer var mý, bu sefer sýrt sýrta duracaðýn diðer göçebe nasýl biri? Sapýk mý, manyak mý?Yoksa þizofren mi? Durup dururken seni býçaklar mý? Lütfen bu ihtimalleri de göz önünde bulundurarak anlattýklarýmý yargýlayýnýz.Ýþte göçebeler böyle türlü sorunlarla uðraþýrken, ayaktaki sabitler bir koltuða yapýþmýþ ve tam aþaðýsýnda oturan þahsýn saç modelini inceleyerek þükrediyordur Tanrýya ona böyle bir mutluluk bahþettiði için.
Konumlarý her ne olursa olsun belli bir süre için ayný otobüste bulunanlar bir anlamda kader birliði de etmiþ bulunurlar.O gün otobüsün bir uçurumdan yuvarlanýp içindeki herkesin öbür dünyaya yolculuk etmemiþ olmasý, bunun gerçekleþme olasýlýðýnýn küçümsenmesini gerektirmez.Böyle bir ihtimal vardýr ve sanmayýnýz ki tahmin ettiðiniz kadar küçüktür. Ama gelin görün ki aslýnda kader birliði etmiþ bu insanlar birbirlerine etmediklerini býrakmazlar. Ayaða basmalar mý dersiniz, itiþip kakýþmalar, birbirinin üzerine düþmeler mi... Bu noktada konumun da pek önemi kalmaz, pekala ayakta ama sabit duran biri, bir göçebeye canice çelme takabilir,evet emin olun bunu yapabilir.
Otobüs son duraða yaklaþýyor ve hikayemiz de sona elbette.Þu ana kadar hiç otobüse binmemiþ olsanýz bile içinde ne gibi oyunlar döndüðünü az buçuk anladýnýz.Her zaman temkinli olunuz.Çabuk düþünüp doðru karar veriniz.Þoförle münakaþa etmeyiniz.Ayakta iseniz düþmeyiniz, düþseniz bile düþmemiþ numarasý yapýnýz.Size arkadan uzatýlan akbilleri öne geçirirken yere ve pencereden düþürmemeye gayret ediniz.Bayanlar otobüse etekle binmemeye özen gösteriniz.Eðer tek boþ koltuk kalmýþ ve siz otobüse iki kiþi binmiþseniz acele davranýnýz, hatta koþunuz,gerekirse kavga ediniz.Her daim “bu otobüsü ben yarattým” ya da “bu otobüs bensiz bir metre ilerleyemez” havasýnda olunuz.Bu naçizane önerilerime uyarsanýz inanýn çok iyi bir otobüs yolcusu olacaksýnýz.Ha bir de sakýn insanlarý izlemeyi ihmal etmeyiniz.Otobüsü seviniz.