SARS ýn Düþündürdükleri
üretimden vaz geçip, ya da kýsarak Uzakdoðu ülkelerinin ürettiði mallarý satmaya baþladýlar. Uzakdoðu ülkelerinin imal ettiði oyuncak, bilgisayar malzemeleri beyaz eþya ve tüm ev gereçlerinde akýl almaz fiyatlarla dünya piyasalarýna hakim olmaya baþardýlar. Bir milyar iki yüz milyon nüfuslu Çin ulusal gelirinde yüzde onluk büyüme ile tüm geliþmiþ ülkelerin korkulu rüyasý oldu. Çin’in komþu ülkeleri de bu büyüme trendini yakalamýþ durumda. Bu ülkelerde ki insanlarýnýn hiçbir lüks tutkularý yok. Çalýþtýklarý iþlerde karýnlarý doysun yeter. Halklarýn bu yaþantýsý tüm sanayi ürünlerinin çok ucuza mal edilmesinde en büyük etken.
Yeðenim, Antalya’da ki gümüþ fabrikasýný çalýþtýrmaktansa kapatmayý, daha sonra da satmayý yeðledi. Þimdilerde üretim yaparken mal ettiði fiyatýn çok altýnda Uzakdoðu’dan bijuteri ithalatý yapýp toptan pazarlýyor. Hayatýndan çok memnun. Üretim yaparken çektiðim çile çok þükür sona erdi diyor. Uzakdoðu ülkelerinde ki insanlarýn yaþantýsýný þöyle anlatýyor. “Ev sorunu yok. Tenekeden yaptýklarý minicik barakalarda yaþýyorlar. Barakanýn önünde bir ocak ve bir tencere. Barakanýn önünde piþiriyor ve piþirdiklerini orada yiyor. Aylýk gelirleri otuz beþ kýrk dolar. Lüks yaþantýlarý olmadýðýndan onlara yetiyor.” Bu aylýk kazançla ülkemizde gece kondu bile kiralanamaz. Oysa Uzakdoðu insanlarý bu para ile bir ay geçinebiliyorlar. Bu denli ucuza çalýþan insanlarýn ürettikleri ürünlerle hangi ülke rekabet edebilir?
Ulusal gelirleri ile birlikte teknolojilerini de geliþtiren bu ülkeler elbette geliþmiþ ülkelerin korkulu rüyasý olacak. Eðer bu ülkelerin bu hýzlý geliþmeleri bir noktada durdurulamazsa, baþta Amerika olmak üzere ekonomileri dýþ satýmlarla ayakta duran ülkeler sonunda büyük bir çöküþe mahkum olacaklar. Peki bu ülkeler nasýl durdurulacak? Irak’a Amerika ve müttefiklerinin yaptýklarýný bu ülkelere yapmalarý olasý mý? Çok zor. O halde kesinlikle durdurulmasý gereken bu ülkeler nasýl durdurulacak?
Akla SARS geliyor. Sars bu ülkeleri öyle bir sarstý ki, artýk o ülkelerden her türlü ithalat yasaklanmýþ durumda. Bu hastalýðýn önüne geçilemediði sürece ithalat yasaðýnýn sürdürüleceði kesin. Ürettiðini satamaz hale gelen bu ülkeleri aðýr bir ekonomik krizin tehdit ettiðini ve etkilerinin ne olacaðýný anlamak için ekonomist olmaya gerek yok.
ÝMF reçeteleriyle ülkemizin ekonomisinin nasýl çöktüðünü hepimiz yaþayarak öðrendik. Bizde ÝMF hastalýðý, Uzakdoðu’da ise SARS hastalýðý ülkelerin ekonomisini amansýzca çökertiyor. Bizim ÝMF hastalýðýndan akýlcý giriþimlerle kurtulma þansýmýz var. Ya bu SARS hastalýðýnýn önü alýnamazsa sarsýlan ülkelerin hali ne olacak? Çöküþlerini hangi güç durduracak?
Yoksa SARS geliþmiþ ülkelerin Uzakdoðu ülkelerine bir oyunu mu? Neden olmasýn? Çok ucuza üretip sattýklarýyla geliþmiþ ülkelerin ekonomisini sarsarlarsa geliþmiþ ülkeler de onlarý böyle SARS ar. Bakalým geliþmeler neler gösterecek?
Özcan Nevres