Türk tarýmý yýllardýr gerilemekte, bu da devleti yönetenlerce körüklenmektedir. Son günlerde bu konuda tek sorumlu ÝMF imiþ gibi gösterilmektedir. Oysa tarým 1950 yýlýndan sonra bilinçli olarak yok edilmeye çalýþýlmýþtýr. O yýllarýn yöneticileri, “biz ülkeyi küçük Amerika yapacaðýz” diyorlardý. Küçük Amerika olacaðýz diye yola çýktýlar. Montaj sanayi devlet eliyle desteklenmesine raðmen, yer seçiminde devlete danýþan olmadý. Ulaþým gerekçe gösterilerek, tümü Marmara’nýn en güzel sahilinde kümelendiler. El birliði etmiþçesine güzelim Marmara denizini fosseptik çukuruna çevirdiler. Denizin can çekiþmesine devleti yönetenler hep seyirci kaldýlar. Tesis sahipleri, kar marjlarý düþmesin diye, arýtma tesisleri kurmadýlar. Sonradan getirilen kurma zorunluluðuna uyup, arýtma tesisini kuranlar, çok kar etme hýrsý yüzünden arýtma tesislerini çalýþtýrmadýlar. Tüm kirli atýk sularýný havuzlarda biriktirip, mesai saatinden sonra, kanallara, derelere ve ýrmaklara boþalttýlar. Atýk sularýn zehirlediði sularda ölen balýk ve diðer canlýlarýn hesabýný, atýk sularý, arýtmadan boþaltanlardan sorulmadý.
Tarýmda su, tarýmýn can damarýdýr. Üretici, suyun kirliliðine aldýrmadan kirli sularla ürününü suladý. Kirlilik tarlalarýn verimini düþürdü. Hatta çoraklaþmasýna neden oldu. Kirli sularla yapýlan tarým insan saðlýðýný tehdit ediyormuþ, kimin umurunda. Kirlilik seviyesi, kabul edilebilir sýnýrýnýn on katýna, yirmi katýna çýkmýþ olmasýna raðmen, o suyla, piþirilmeden tüketilen roka, dereotu, maydanoz, tere ve kýrmýzý lahana gibi ürünler yetiþtirildi. Bu ürünlerin nasýl bir ortamda yetiþtirildiðini bilmeyen tüketiciler, o ürünlerle yemek masalarýný donattýlar. Ýþtah açýyor diye zevkle, aðýz tadýyla yediler. Bizim saðlýðýmýzý düþünen olmadýðý için, hiçbir kontrole tabi olmadan soframýza gelen bu ürünleri, Avrupalýlara da yedirseler ya. Olasý mý yedirmeleri? Sýk sýk gazetelerde okuyoruz. Avrupa’ya gönderdiðimiz ürünlerimizin, kabul edilemeyecek kadar, hormon ve kimyasal kalýntýlar nedeniyle geri gönderildiðini. Üretici ne yapsýn? Hadi hormon kullanýmýnda kusur onun. Kimyasal kalýntýlar sudan kaynaklanýyorsa ne yapsýn?
Bir moda diye tutturmuþuz. Yýllarca mobilyada ceviz aðacýndan yapýlmalar modaydý. Mobilya sanayisine malzeme saðlamak için önünü ardýný düþünmeden ha bire ceviz aðaçlarýný katlettik. Kestane aðaçlarý da ayný sonu paylaþtýlar. Þimdi de aðlaþýyoruz. Ceviz çok pahalý. Bu fiyata alýnýp yenilir mi diye? Artýk ceviz de, kestane de çok zenginlerin tükettiði meyveler oldu. Ýkisi de orta hallilerin bile elini yakýyor.
Geçmiþte çiçek yaðýný hangimiz biliyordu. Bildiðimiz iki yað vardý. Zeytin yaðý ve tere yaðý. Susam yaðý da vardý ama, o yemeklik olarak kullanýlmýyordu. Amerika’nýn soya yaðý sofralarýmýza girdikten sonra zeytin yaðýný unutur olduk. Zeytin yaðý fiyatlarý, çiçek yaðýnýn ucuzluðuna ayak uyduramadý. Bizde de iki yüz aðaç zeytin vardý. Üçte iki karþýlýðýnda dahi toplayýcý bulamýyorduk. Toplanacak ürünün yarýsý bile bize kalmýyordu. Sonunda kimini babam söktürdü. Kimi kendiliðinden kurudu. Sonunda üç aðaç zeytine kaldýk. Onlarý da gidip toplama külfetine katlanamýyorduk. O yýllarda yalnýz biz deðildik zeytin aðaçlarýný söken. Binlerce aðaç sahipleri tarafýndan söküldü. Aslýnda o zeytin aðaçlarýnýn yerleri de, cinsleri de uygun deðildi. Zira verimli arazilerde yetiþtirilmiþ zeytin aðaçlarýnýn ürünü hem yað, hem de kalite fakiriydi.
Yýllar sonra zeytin yaðý deðerlenmeye baþladýðýnda, ilçe tarým memurluklarý aþýlý ve deli zeytin fidanlarýný dikime de destek olarak daðýtmaya baþladýlar. Fidanlar her isteyene daðýtýldý. Oysa o fidanlarýn tarýma elveriþli olmayan, yamaç ve oldukça kýraç alanlara daðýtýlmasý gerekirdi. Zamanla verimli arazilerde yetiþtirilen zeytin aðaçlarýnýn ekonomik olmadýðý anlaþýldý. Yetiþtirenler piþmanlýklarýný aðaçlarý sökerek dile getirdiler.
Fýndýkta da tüketim sorunlarý yaþanmaktadýr. Dýþ piyasa hedef tutulduðundan fiyatý oldukça yükselmiþtir. Ýç piyasada Avrupa’ya uyarlanan yüksek fiyat nedeniyle halkýn alým gücünü aþmaktadýr. Bu nedenle az tüketilen fýndýk elde kalma riski taþýmaktadýr. Geçmiþte turistik iþletmeler, Avrupa’dan gelecek turist beklentisiyle yerli turistlere itibar etmemiþlerdi. Avrupalý turistler gelmeyince, iç turizme, hem de promosyonlu olarak yönelmek zorunda kalmýþlardý. Ýç turizm sayesinde kýsmen de olsa doluluðu saðlayabilmiþlerdi. Fýndýkta da üretim fazlalýðý varsa, aðaçlarý sökmek yerine iç tüketim teþvik edilmelidir. Kavrulmuþ ay çiçeði yeme kültürü, sokak ve caddelerde kirliliðe neden oluyor. Ýç fýndýkta ise böyle bir sorun yok. Üstelik fýndýk, insan saðlýðý için oldukça yararlý Keþke ay çiçeði yeme kültürünün yerini fýndýk yeme kültürü alsa. Bu nedenle sokak ve caddelerimiz temiz kalýr, fýndýk tüketimimiz de istenilen düzeye çýkar.
Mobilya uðruna ceviz ve kestane aðaçlarýmýzý yok ettik. Montaj sanayi uðruna en verimli tarým alanlarýmýzý katlettik. Kirlettiðimiz deniz yüzünden balýkçýlýðýmýz yok oldu. Tarýmýn kalkýnmasý için üretimin artmasý ve üretilenlere uygun Pazar bulunmasý gerekir. Pazar bulunmasý için saðlýklý ürün yetiþtirmek gerekir. Saðlýklý ürün yetiþtirmek için planlý tarýma yönelinmesi gerekir. Tarým için temiz su gerekir. Kaliteli, verimli ve hastalýklara dayanýklý tohum üretmemiz gerekir. Oysa biz ne yaptýk? Zirai araþtýrma enstitülerinin tohum geliþtirme ve üretme bölümlerini kapattýrdýk. Ceviz ve kestane aðaçlarý bol yaðmur alan arazileri ve nem oraný yüksek havayý sever. Katledilen ormanlarýmýz yüzünden kuraklýk felaket olmuþ. Bu aðaçlarýn yetiþmesi için gereken ortamý nerede bulacaksýnýz.
Sayýn Demirel’in biz plan deðil pilav istiyoruz aldatmacasý, ülkemize nelere mal oldu. Azalan sularýmýz yüzünden çeltik tarýmý olabildiðince gerilediðinden, olabildiðince yükselen fiyatlarý yüzünden pilavlýk pirinci de alamaz olduk. Anlaþýldýðý gibi, plansýzlýk yüzünden evdeki pilavdan da olduk. Tüm bu olumsuzluklarýn yanýnda ÝMF ettiði ancak piþirilen aþýn tuzu biberi olur.
Son söz..... Ne yazýk ki, tarým ülkesi Türkiye’mize bu olumsuzluklar yakýþmýyor. Planlý ve verimli bir tarým, olumsuzluklarýn üstesinden gelebilen bir Türkiye dileðiyle.
                                   Özcan Nevres 08.10.02