Biri diðerinden sonra gelen dört aþamada sosyo toplumsa geliþme kaydedilmeden teolojinin ortaya konmasý pek mümkün gözükmüyor.

Teoloji tekil kiþinin doða karþýsýndaki yalnýzlýðý olan ilk duygu ve izlenimleriyle baþlasa da, geliþmesini ve gündeme oturmasýný; öncelikle ve sadece üretim hareketini baz alarak hüküm sürmekle yapar.

Üretim iliþkisinin temeli de besin bulma ve enerji saðlama olmakla hayatýn en temel fonksiyonudur. Üreten iliþki, üretim hareketi sonrasýnda özelleþtirmeye tabii tutulmakla, özelleþtirmenin üssel açýlýmlý süreçleri nedenle insanlýðýn derin travmasýný oluþtu.

Ýlk sel dönemin doða karþýsýndaki kiþi yalnýzlýðý; kolektif garantiyle aþýlmýþtý. Ýlk sel dönemin doða karþýsýndaki savunmasýz kiþinin kiþi yalnýzlýðý; totem dönemin ve özellikle de üreten iliþki ve üretim hareketi içindeki ilahi dönemli her üç baðýntýnýn KOLEKTÝF GÜVENCESÝYLE AÞILMIÞTI.

Ýnsanlýðýn derin travmasý "kolektif güvencenin ortadan kalkmasýyla ortaya" çýkacaktý. Bu travmalar grup ittifaklarý düzeyinde sosyal kaygýlý nedenlerle ortaya konmuþ olsalar da asýl büyük travma köleci sistemle ortaya konacaktý.

Üreten iliþki; ittifaka yönelen gruplarla, gruplarý ilk kes grup dýþýna açýlma yaptýrýyordu. Üreten iliþki gruplarý dýþ baðlanýma açýyordu. Ama toteme baðlýlýk, totem güvencesin de sapma eðilimi sosyal biçimli kiþilerde travma tezahürlerine yol açýyordu.

Bu nedenle ittifaký bir üssel açýlýmýn, bilinen totem güvenceden saptýracak olmasý ile totemdilerin nasýl bir belirsizliðe doðru kulaç atacaklarýný bilememe belirsizliði de vardý. Nedenle totemdiler üreten iliþkilerle ittifaka açýk sosyal mana anlayýþlarýyla da ittifaka karþýydýlar.

Oysa görülecekti ki ittifaklar, önce saðlasan olan sonra da üreten iliþki olan KOLEKTÝF TOTEM GÜVENCEYÝ ilahi güvenceye dönüþecekti. Ýttifaký baðlaným; çok daha kapsamlý üretim ve tüketimi baðlanýmýyla totem güvenceyi; gruplarýn totem meslekleri üzerinde ittifakýn "ÜRETÝM HAREKETÝ ÝÇÝNDE ÝLAHÝ GÜVENCEYE DÖNÜÞECEKTÝ.

Burada grubun kendi üreten iliþkisi grubunu; dýþ dünyadaki gruplarýn farklý kullaným ve farklý tüketim yaptýran üreten iliþkilerini birbiriyle takasa zorlayan bir eðim alaný içine sokuyordu. Bu yeni ve üreten iliþki bilinçli eðim alaný gruplarý ilk kes temas ettiriyordu.

Ýlk kes temaslar hem totem yasaya aykýrýydý. Hem kolektif totem güvenceyi ve totemi sosyal duygudaþlýðý ortada kaldýrýr olacaktý. Her totem grup bu iki eðilim içindeki ikilemleriyle sosyal mantýðýn travmalarýný yaþýyordular.

Yapýlacak olan ittifaklarla; bilinen totemi kolektif güvence ve totemi sosyal duygudaþlýðýn yerine, bilinmez olan bir ittifaka dönüþecek olmasýndaki kaygýlar önce sözlü; sonra da yazýlý anlatýmlarýn sosyal travmalarýna konusu oldu.

Ýlahi mana içinde bu travmalar aþýldý. Panteon birleþmesi içinde her bir gruplarla her bir grup temsilcisi ilahlar kurulu ile ilahi mana güvencesi olan söylem anlatým ve uygulamalar hayata geçirildi.

Böylece ilk sel groteski anlamalar, önce totem saðlatmalý güvence ve totem saðlanmalý üreten iliþki güvencesiyle aþýldý. Sonra da groteski canlýcý anlamalar üzerine oturan totemi mana totemi mana güvencesi üreten ilahi anlamla aþýldý.
Ýlahi anlam hem groteski anlama üzerine oturuyordu. Hem totemi mana üzerine ve totemi üreten iliþki üzerine oturuyordu. Totemi mana ve ilahi mana anlayýþlarýnýn ortak özelliði her ikisinin de kolektif güvenceli yapý olmalarýydý.

Köleci mana anlayýþý kolektif güvenceyi yok eden herkesin kendi baþýnýn derdine düþtüðü bir özelleþtirmeydi. Köleci özelleþtirme süreci; kolektif süreçleri yaþamýþ ve kolektif bilinci edinmiþ üreten iliþki içindeki insanlarda ilksel groteski anlayýþlarý yeniden canlandýrdý.

Groteski anlama kolektif güvencesi yok olan insanýn üreten iliþki ve üretim hareketi içinde baskýnca yeniden canlanandý. Ama groteski canlýcýlýk bu kez ilk sel dönem yalnýzlýðý içinde deðildi. Üretim hareketi içinde kolektif kabiliyetli zýrhla donanan insanlar içinde canlanýyordu.

Yani groteski canlýcýlýk bu kes üreten iliþki içinde, üretim hareketi ve kolektif kapasiteyle birleþen bir animist grotesk ilikti. Bu özellik atlanamaz bir özellikti. Bu özellik kolektif güvenceyi yok eden özellik ve teolojiydi.

El mana anlayýþlý üreten groteski canlýcýlýk; kolektif güvenceyi yok edip kolektif güvenceyi groteski anlama içinde istetip, aratan; yalvarma, biat ve taat ibadetinin belirmesi olacaktý. Bu belirmeyle El MANA ANLAYÞLI TEOLOJÝ doðacaktý.

El kolektifin malýný kimi kiþilere daðýtmakla kolektif güvenceyi yok etmiþti. Ýþte bu asýl vuruk ve hala sürmekte olan EL MANA ANLAYIÞLI TEOLOJÝNÝN TRAVMASIYDI. El mana anlayýþlý süreç, kalýcý ve büyük travmadan sonra ortaya çýktý.

Elmana anlayýþlý teolojik travma kendi öncesi tüm aþamalarý özelleþtiren mana anlayýþýný insanlara giydiren travmaydý. El teolojisi tarihte görülmeyen anlam ve söylemle kimi kiþilere mal mülk verip; kimi kiþilerin de nasibini kýsmýþtý.

Sürecin bam teli buydu. Yok, edip yalvarttýðý kolektif güvenceydi. Yok, edip daðýttýðý kolektif kapasiteli kolektif mal mülk ve depo enerjiydi. Þirk diye insanlarýn kafasýna vurduðu tehdit te kolektif ortaklara karþý; özel mal mülke ortak tanýmamaktý.

Kolektif dengelere göre kolektif güce ve kolektif donanýmlý, kolektif depo enerjiyle, kolektif kapasiteye göre yatýrdýðý üretim hareketin keyfi irade içinde daðýtýrken El 'in kendisine ortak tanýmama teolojisiydi.

EL MANA anlayýþla animist groteski anlama teolojisi üreten kolektif kapasite kullanýmý içinde doðacaktý. Groteski güdüler üreten iliþkileri ve üretim hareketini kontrol eder olacaktý. Üreten iliþkiyi ve üretim hareketini kontrol eden özelleþtiren, kolektif güvenceyi yok eden tedirginlik içindeki anlamla teoloji doðacaktý. Teoloji köleci El mana söylemiyle zirve yaptý.