Tüm insanlýk bir tutkudur; tutku olmadan din, tarih, romanlar, sanat, hepsi etkisiz olurdu. -Balzac |
|
||||||||||
|
Oniki yaþýndan beri yaþadýðý kalp rahatsýzlýðý nedeniyle ölüm duygusunu ve korkusunu bastýrmýþ, bu fikre alýþmayý baþarmýþ, yaþamla arasýnda oburca üretmeye dayalý bir bað kurmuþtur. Yaþamý boyunca her fýrsatta dile getirdiði kýrk yaþýna gelmeden öleceði yönündeki öngörüsü, 1959 yýlý Haziran ayýnda gerçeðe dönüþmüþtür. Yeterince kýsa sayýlabilecek yaþamý boyunca pek çok þeyle uðraþtý. Yazar ve müzisyendi, metalürji mühendisi, matemetikçi, mücit, besteci, tiyatrocu, oyuncu, eleþtirmen, çevirmen ve sanat yönetmeniydi. Araba yapýmýyla uðraþtý, trompet çaldý, kabarelerde þarký söyledi. Tüm bu iþlerin alt baþlýklarýnda pekçok þey üretti. Kendisi kýsaca “dipsiz bir kuyu” oldu. Öykü ve romanlarýnda absürt, fantastik, bazen gerçeküstücü, bilhassa ironik, erotizmle harmanlanan, düzen karþýtý, alaycý, þiddetle gerçekçi, kýþkýrtýcý, sarsýcý, ayartýcý ve bazen okuru paniðe sürükleyen, serbestlik ve rahatlýðýn kelimelere ve kurguya yayýldýðý bir üslup (yarattý) kullandý. Belki de þu sözleriyle yazdýklarýnýn ne olduðunu da en iyi kendi ifade etti; “Bu romaný yazmak için 23 yaþýna gelmeyi bekledim. Ah gençlik! Fedakarlýklar! Sonra da insanlara hiç okumadýklarý þeyleri anlatmaya çalýþtým. Enayiliðin dik alasý hatta ta kendisi! Meðer insanlar sadece bildikleri þeyleri okumayý seviyorlarmýþ. Ben bunsan zevk almýyorum.... edebiyatta bildiðim þeyleri okumaktan yani. Aslýnda anlattýðým hikayeleri baþka kitaplarda okumayý isterdim. Hakikaten tam olarak hiçbir þey bilmediðim þeylerden söz ettim bu romanda. Ýþte gerçek entellektüel namus budur. Ortada yazacak bir mesele yoksa ve o mesele gerçek deðilse, meseleye ihanet etmemeli”. Sözkonusu paragraf “Savrulan Otlar Arasýnda”. adlý kitabý yazýldýðýnda söylenmiþti. Vian’ýn ilk dikkat çeken kitabý Mezarlarýnýza Tüküreceðim sözümona Vernon Sullivan adýnda bir amerikalýnýn Boris Vian tarafýndan fýransýzcaya çevirisi olarak yayýmlanmýþtý ( ve bu isimle daha 3 kitap daha yazacaktý; Bütün Ölülerin Derileri Aynýdýr yada Derilerinizi Yüzeceðim, Ve Bütün Çirkinler Öldürülecek ve Kýzlar Farkýna Varmýyor ) Dönem Fransa’sý için sýrf ismi bile tüyler ürpertici bulunabilecek bir kitap iken içeriði ile de büyük sansasyon yaratarak yýlýn en çok okunan kitabý oldu. 1949 da ahlaki deðerlere hakaret niteliði taþýdýðý gerekçesiyle toplatýldý ve yasaklandý. Kitapta erotik tasvirlerin rahatsýz edici boyutta gerçekçi bulunmasý bir yana diðer önemli bir mesele de farklý renkteki insanlar arasýndaki sýnýfsal ayýrým ve irkçýlýktan doðan þiddetin sarsýsýcý þekilde gözler önüne serilmesiydi. Hayatý boyunca eleþtirmenler tarafýndan yerden yere vurulmsýna raðmen, kimsenin görmezden gelemeyeceði ve kayýtsýz kalýnamayacak bir yazardý. “Derilerinizi Yüzeceðim” kitabýný eleþtirmenlere yönelik bir sonsözle noktalandýrdý; “Eleþtirmenler sizler birer dangalaksýnýzkendi hakkýnýzda konuþmak istiyorsanýz eðer, itiraflarýnýzý yazýn ve Selamet Ordusuna girin ama halký, okurlarý rahat býrakýn. O yüce fikirlerinizle boðmayýn onlarý ve kýrk yýlýn baþý bir iþe yarayýn. Lütfen biraz yansýz eleþtiri yapýn artýk sonra geç kalmýþ olabilirsiniz. Tehlike içindesiniz” Tam bir savaþ karþýtýydý, Fransýzlarýn Cezayir’i iþgali sýrasýnda pek çok muhalif þarký yazdý. 1953’te þu an içlerinden en bilineni, yazýldý ve bir sene sonra bestelendikten sonra “monsieur le president” (sayýn baþkan) kýsmý hakaret kabul edildiðinden deðiþtirildi. Söz konusu deðiþikliðin yapýldýðý versiyonu ile þiir türkçeye A.Kadir’in kaleminden tercüme edilmiþtir; efendi misiniz, kodaman mýsýnýz ne, / (“sayýn baþkan”) bir mektup yazýyorum size, bilmem vaktiniz var mý okumaya bu mektubu. az önce verdiler elime askerlik kâðýtlarýmý, savaþa çaðýrýyorlar beni, diyorlar yola çýk en geç çarþamba akþamý. efendi misiniz, kodaman mýsýnýz ne, dövüþmeye hiç istek yok içimde, insancýklarý öldürmeye gelmedim ben, gelmedim ben bu yeryüzüne. sizi kandýrmak deðil niyetim, ama söylemeden de edemem, savaþ ahmaklarýn iþi, hem insanlar ondan hanidir býktý. doðduðum günden bu yana ölen çok babalar gördüm, gidip dönmeyen kardeþler gördüm, çocuklar gördüm iki gözü iki çeþme. ya analar ne çekti, ya analar, bir yanda iþi týkýrýnda bir avuç insan bolluk içinde rahat yaþar, bir yanda ölüm, çamur, kan. insanlar týkýlmýþ dört duvar içine, çalýnmýþ neleri var neleri yok, karýlarý, eski güzel günleri bütün. gün doðar doðmaz yarýn kapatacaðým þýrak diye kapýmý ölmüþ yýllarýn suratýna, alýp baþýmý yollara düþeceðim. aþacaðým karalarý, denizleri, ne avrupa'sý kalacak, ne amerika'sý, ne asya'sý, dilene dilene hayatýmý þunu diyeceðim insanlara: üstünüzden atýn yoksulluðu, durmayýn bakýn yaþamaya, hepimiz kardeþiz, kardeþiz, kardeþ, ey insanlar, ey insanlar, ey. illâki kan dökmek mi gerek, gidin dökün kendi kanýnýzý, size söylüyorum bunu da, efendi misiniz, kodaman mýsýnýz ne. adam korsunuz arkama belki de, unutmayýn jandarmalara demeye: üzerimde ne býçak var, ne tabanca korkmadan ateþ etsinler bana, korkmadan ateþ etsinler bana. Kýsa ömrüne sýðdýrdýðý yapýtlarý; 10 roman 42 kýsa öykü 7 tiyatro oyunu 400 þarký 4 þiir kitabý 6 opera librettosu 100’lerce makale 100 kadar kýsa kabare oyunu 3 plak pekçok bale metni ve çeviriler Dilimize çevrilen yapýtlarý ise; Roman; troubles dans les andains (Savrulan Otlar Arasýnda- Güncel Yayýncýlýk) vercoquin et le plancton (Vercoquin ve Plankton- 6.45 Yayýncýlýk) l'écume des jours (Günlerin Köpüðü- E Yayýnlarý) l'automne à pékin (Pekin'de Sonbahar- Can Yayýnlarý) l'herbe rouge (Kýrmýzý Ot- 6.45 Yayýncýlýk) l'arrache-coeur (Yüreksöken- Can Yayýnlarý) J'irai cracher sur vos tombes (Mezarlarýnýza Tüküreceðim- Akyüz yayýncýlýk) les morts ont tous la même peau (Bütün Ölülerin Derileri Aynýdýr ya da Derilerinizi yüzeceðim- 6.45 Yayýncýlýk) elles se rendent pas compte (Kýzlar Farkýna Varmýyor- 6.45 Yayýncýlýk) et on tuera tous les affreux (Ve Bütün Çirkinler Öldürülecek- 6.45 Yayýncýlýk), Oyuný; le goûter des généraux (Generallerin Beþ Çayý) Öykü; Bir Kedi Ýçin Blues- Ýmge Yaýnlarý (Karýncalar ve Kurtadam kitaplarýndaki öykülerden yapýlan bir derleme baský) le loup garou (Kurtadam- 6.45 Yayýncýlýk) les fourmis (Karýncalar- 6.45 Yayýncýlýk) conte de fees a l'usage des moyennes personnes (Sýradan Kiþiler Ýçin Peri Masalý- Güncel Yayýncýlýk) précédé de "utilité d'une littérature érotique" (Pornografi Üzerine- 6.45 Yayýncýlýk) Aðustos 2003 Sevil Pýnar Kaynakça; için bakýnýz Vian eserleri Yorumlar; tarafýmca tamamen atmasyon olabilir güvenmeyin, iyiysi mi hala okumamýþsanýz ilk fýrsatta deneyin
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Sevil Pýnar, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |