“Ne kadar Kadirşinas olmasa da Adıyaman
Rıfat’a çare ne yahşi vatanımdır vatanım.
Dilberlerinin misli İstanbul’da bulunmaz
Rıfat o sebepten terk edemez Adıyaman’ı”
* * *
Tarihin tozlu sayfalarına baktığımızda, Adıyaman’ın eskiden daha kültürlü olduğunu kabul etmek gerekiyor.
Çok eski tarihlerden beri Adıyaman’da ne şairler, ne yazarlar, ne sanatçılar çıkmış ama sonraları nedense bu sayı azalmaya, kalite düşmeye başlamış.
Çok uzun yıllar sonra ise yeniden Adıyaman, şairleri, yazarları, ses ve saz sanatçılarıyla gündeme oturmaya başladı bile. Ancak kayıp yıllara bakınca insanın içi burkuluyor.
Yukarıya aldığım dizeler 1214 yılında Adıyaman’da doğan Rıfat Baba’ya ait.
Herhangi bir tahsili olmadığı halde zamanın en kuvvetli şairi olarak bilinirmiş.
Çok uzun süre Anadolu’nun önemli yerlerini gezmiş bu arada İstanbul’da da bulunmuş. 1280 tarihinde vefat etmiştir.
Yukarıya aldığım dörtlük, Rıfat Baba’nın bıraktığı eserlerin sadece çok ama çok küçük bir bölümü.
Adıyaman’ın tozlu raflar arasında kalan tarihi araştırılmaya başlanıyor. Bugüne kadar hiç kimsenin bilmediği olaylar gün yüzüne çıkacak. Birçoğumuz dedesinin, dedesini öğrenecek, neler yaptıklarını, nelerle uğraştıklarını öğrenecekler.
Büyük ve çok emek isteyen bir iş olduğunu biliyorum. Şimdilik kimin araştırdığını, kimlerin destek sağladığını gizli tutayım ama bilgiler gün yüzüne çıkmaya başladıkça verilmesi gereken notları da vereceğime emin olabilirsiniz.
Özet olarak, Osmanlılar döneminde tutulan kayıtlardan Adıyaman’ın tarihi araştırılıyor ve yeniden yazılmaya başlanıyor diyebilirim.
Bunlar içerisinde bilgisine ulaştığım birçok konu varsa da, benim Rıfat Baba’yı hemencecik gündeme almamın sebebi ise “kadirşinaslık” mevzusu oldu.
730-740 yıl önce Adıyaman’ın kadirşinas olmadığı, kıymet bilmediği şiirlere konu olmuşsa, bugün çok da şikayet etmeye hakkımızın olmadığını sanıyorum.
Bu bizde irsimidir nedir?
Adıyaman’da bir şekilde yetişen ve eline imkân geçen herkesin Adıyaman’dan kaçmasının tek sebebi bu değil mi?
Burada o kadar didinmesine, çalışmasına rağmen hiçbir yere gelemeyenlerin il dışına çıktıktan sonra parlaması, söz sahibi olması tesadüf mü?
Yakınmaya gelince hepimiz yakınmaya başlıyoruz; “Adıyaman’dan adam çıkmıyor!” diye tespitimizde hazırdır ama çıkanlara da kesinlikle kucak açmıyoruz. Bunu kimseyi suçlamak için söylemiyorum, bunun aksini yapan çok az sayıda Adıyamanlı varsa da, onlarında gücü bu insanlarımızın dışarıya kaçmalarını engellemeye yetmiyor işte.
Oysa hep söyleriz, bir memleket yetiştirdiği insanlarla ünlenir. O’nunla ve o’ndan geleceklerle kalkınır diye. Bu kim olması, kimin oğlu olması, “daha dün sümüğünün akması” sorun değil. Bugüne bakacaksın ve insanlarımızın değerini bileceğiz.
Yüreklendirecek, yeni nesilleri özendireceğiz. Yoksa her elinden iş gelen soluğu dışarıda alır, adı sanı kesilir ve Adıyaman’a hiçbir getirisi olmayan bir insan daha yetiştirmiş oluruz. Tıpkı bu zamana kadar yaptığımız gibi.
Çocuklarımız daha şimdiden dışarıya çıkmanın kaygısında değil mi, üniversite sonrası Adıyaman’da görev almak isteyen kaç genç bulabiliyoruz?
Çok sayıda olan ama nerede olduğunu bilmediğimiz bürokratlarımız Adıyaman’a dönüp bakıyorlar mı?
İl dışına, hatta ülke dışına kaçan beyin göçünü önlemek, insanımıza sahip çıkmakla olur. Kıskanma, ayağına çelme atma ve arkasından dedikodu etmeyle değil.
Bugün bütün engellemelere rağmen başarılı olanlar varsa o da;

“Dilberlerinin misli İstanbul’da bulunmaz
Rıfat o sebepten terk edemez Adıyaman’ı” diye özetlene bilinir…