Yazar, Ali Öner, “1987 İntifada Sürecinden Günümüze Kadar Filistin İsrail Anlaşmazlığında Dini ve Milliyetçi Akımların Rolü” konusunda yaptığı yüksek lisans tezini 2006 yılında “Dünden Bugüne Filistin” adıyla kitap haline getirmişti. Daha o dönemlerde bile Filistin’de olup bitenler yazara büyük acılar vermiş, çalışmalarını devam ettirmiş, geliştirmiş ve “Çatışmalar ve Görüşmeler Sarmalında Filistin-İsrail” adıyla Mana Yayınevi tarafından yeni bir kitap daha yayımlamıştır. Konuya yıllarını vermiş, ama Filistin-İsrail sorununun geçmişini ve bundan yaklaşık yirmi yıl önceki halini merak edenlerin okuyabileceği değerli bir eser ortaya koymuş.

Kitap da yazar ilk iş olarak Filistin’in tarihini ve coğrafyasını ele alarak başlamış; ardından İsrail’in tarihine geçmiştir. “Filistin’e yerleşen İsrailoğulları’nın tarihi dini kitaplarda geniş yer alan efsaneye benzeyen ilk kısımlarıyla menkıbe ve rivayetlerden oluşan hikâyeleri andırmaktadır. Yahudiler temel istek ve eylemlerini bu tarihi belgeye, yani “Kitab-ı Mukaddes”e dayandırmaktadırlar. “Yine aynı kaynaktan İsrailoğulları’nın Mısır’dan çıkıp sonradan “İsrail” diye anılacak topraklara yerleştiklerini öğreniyoruz. Demek ki Yahudiler de buranın ilk sahipleri değillerdir. Zaten bu bölge kaynaklarda “Palestina” olarak geçmektedir. İbraniler yerli halka “Palishtin” dedikleri için bölge de bu adı almıştır.

Osmanlı hariç diğer ülkelerde horlanan, zaman zaman kılıçtan geçirilen Yahudiler, toprak almıyorlardı; çünkü neyi varsa bırakıp bir başka ülkeye gitmek zorunda kalabilirlerdi. Bunun için şehirlerde yaşar, ticaretle iştigal ederlerdi. Aralarında çok büyük zenginler çıkan Yahudiler, Abdülhamit Han iktidara geldiği yıllarda gözlerini Filistin’e dikmişlerdi. Osmanlı maliyesinin bozukluğu da onlara ümit veriyordu. 27 Ağustos 1897’de İsviçre’nin Basel kentinde üç gün süren Birinci Siyonist Kongresi toplandı. Theodor Herzl açış konuşmasında şunları söyledi:

“Biz burada Yahudi milletine sığınak olacak taştan bir binanın tesisini ortaya koyacağız.” Bir hafta sonra da Herzl anı defterine şunları yazdı:

“Ben Basel’de Yahudi devletini tesis ettim. Bunu bugün yüksek sesle söylesem bütün dünyada kahkaha tufanı kopar. Fakat bundan beş yıl sonra, belki elli yıl sonra ise muhakkak herkes bunun böyle olduğunu anlayacaktır.”

O dönemde, bu bölgede Yahudi yok denecek kadar azdı. Herzl, Filistin’e Yahudilerin yerleşmesini sağlamak için II. Abdülhamit’i ikna etmek maksadıyla 1896-1902 yılları arasında İstanbul’a beş defa geldi. Osmanlı Devleti’nin borçlarını ödemek, ilimleri Devlet-i Aliyye’de üretmek gibi cazip teklifleri vardı. Herzl’in niyetini bilen Abdülhamit Han’ın, dostuna yazdığı abidevi mektubun son bölümü şöyledir:

“Osmanlı İmparatorluğu bana ait değil, bu ümmete aittir. Ben onun hiçbir parçasını veremem. Bırakalım Yahudiler milyonlarını saklasınlar. Benim imparatorluğum parçalandığı zaman, onlar Filistin’i hiç karşılıksız ele geçirebilirler. Fakat yalnız bizim cesetlerimiz taksim edilebilir. Ben canlı bir vücut üzerinde ameliyat yapılmasına müsaade edemem.” demiştir.

Öner’in yazdığı kitap sadece “Filistin-İsrail” tarihinden ibret değildir. Son dönem siyasi ve politik tarihimize de düşen bir ışıktır. Osmanlı’nın varlığı Ortadoğu’nun halkları bakımından teminattı. O sırada Devlet-i Aliyye’nin mihrakı Abdülhamit Han’dı. Önce onun tahttan indirilmesi gerekiyordu. “Kızıl Sultan” propagandasıyla halkın gözünden düşürülmeye çalışıldı. Arzu edilen atmosfer oluşunca hürriyet getiren (!) Hareket Ordusu Selanik’ten yürüdü. Sultan tahttan indirilince, imparatorluğun bütün taşları yerinden oynatıldı. Balkan Savaşı’yla iyice sarsıldı; Birinci Dünya Harbi’yle taksime uğradı. Ardından da İsrail kuruldu.

İsrail, dünyadaki Yahudi, hatta Musevileri toplayarak David Ben Gurion’un şöyle formüle ettiği stratejilerini gerçekleştirmek istiyor:

“Devletin kurulmasıyla birlikte büyük bir güç durumuna geldiğimizde taksimi ortadan kaldırıp tüm Filistin’e yayılacağız.”

Hiçbir millet yaşadığı toprağın asli sahibi değildir ne Amerikalılar ne Almanlar ne Fransızlar ne Ruslar ne de diğerleri. Bütün milletler, Yahudiler gibi iki bin yıl önceki rüyayı görürlerse, insanlığın durumu ne olur? Sadece insan insanın kurdu değil, milletler de milletlerin kurdudur; milli egoizmimizi frenlemesini bilirsek insanlığa büyük hizmet etmiş oluruz.

Kalın sağlıcakla…