"Yumuþak olma ezilirsin, sert olma kýrýlýrsýn." -Victor Hugo |
|
||||||||||
|
Olanak ve gerçeklik kategorilerinin bilimsel anlamý bizlerde ancak idealist diyalektik düþüncenin bir aþýlmýþ biçimi olan, materyalist diyalektikte gerçek olarak ortaya çýkarlar..... Sözünü ettiðim bu iki kavram; diyalektik bir baðýntýnýn bir görüngüsüdür....Biri olmadan diðeri olamaz.... Bu iki kavramýn bir baþka belirlenimi ise; zorunluluk ve rastlantý baðýntýsýyla birlikte iþlemeleridir...Olanak ve gerçeklik kavramlarý; nesne ve olaylarýn nesnel geliþme yasalarýna göre “zorunlu” ve “rastlantýsal” aþamalarý dile getirirler... Metafizik düþünce; içinde idealizm düþüncesi de olmakla birlikte bu baðýntýlarý birbirinden kopuk bir biçimde ele alýr ve onlarý yalnýzca kavramsal bir algý kabul ederler... Bu düþünme yöntemleri; zaten onlarýn bu koparmacý anlayýþlarýnýn yüzünden bu isimleri alýrlar... Olanak, gerçekleri ortaya çýkaracak olan önselliktir..Gerçek de o önsellerin meydana getirdiði olanaktýr... Burada karþýmýza bir de neden-sonuç baðýntýlýlýðý çýkar ki; iþte bu neden-sonuç baðýntýsý, olanak ve gerçek kavramlarýnýn bir deðiþik görüngüsüdür....Örneðin denize düþen bir insanýn boðularak ölme olanaðý, eylemin yaþanmasý durumunda gerçeðe dönüþür...Burada, bir bakýma neden-sonuç diyalektiði de ortaya çýkmýþ olur...Denize düþme, neden....Boðulma sonuç olarak ortaya çýkmýþtýr..... Rastlantý-Zorunluluk..Neden-sonuç..Olanak-gerçeklik bilimsel felsefede, diyalektik tikel yasalardýr....Evrensel olan Tümel yasalarýn altýnda çalýþýrlar...Bu yasalý düþünme biçiminin bizlere sunduðu en önemli “gerçek”; üç biçimde gerçekleþen doða yasalarýný birbirinden baðýmsýz; fakat baðýntýlarýný koparmadan ele alabilmek “olanaðýdýr”... Ýnorganik, organik ve toplumsal doða yasalarý birbirleriyle bir baðýntý iliþkisi içindedirler ama, bu baðýntýdan ayrý olarak da baðýmsýz çalýþýrlar.... Doða yasalarýnýn organik olanýyla, toplumsal olaný ayný nedenlere dayanamayacaðý için ayný sonuçlarý vermezler...Bu demektir ki neden-sonuç iliþkisini tamamlayan, rastlantý ve zorunluluk....Olanak ve gerçeklik de bu baðlamda ayný sonuçlarý vermeyeceklerdir....Ayný nedenlerin ayný sonuçlarý vereceði dogmasý; insan zekasýnýn yanýltýcýsýdýr..... Doðada olanaðýn gerçeðe dönüþmesi bir kendiliðindenlik içerir..Ki bu bilinçsizliktir....organik doðada bilinç bulunmaz..Oysa ki toplumsal doðada olanaðýn gerçeðe dönüþebilmesi kesin bir bilinç gerektirir..Ýnsanýn bilinçli ve amaçlý bir katýlýmý gerekir.... Ýþin bu noktasýnda karþýmýza bir baþka diyalektik baðýntý çýkar...Öznel-nesnel... Toplumsal doða, öznel olanla, nesnel olanýn iliþkilerinin bütünlüðüdür..... Nesnel olan; bilinci, özneyi belirler..Özne kendisi de bir nesne olan...beyin tarafýndan oluþturulur ve iþletilir... Bilinç bir beyin fonksiyonudur ancak yalnýzca bununla kalmaz..Diðer organlarý (eli-dili) iþleterek nesneyi deðiþtirir ve yaþamýna uygun hale getirir...Bu uygun hale getirme iþleminin adý “emektir”...Ýnsan emek üreterek insanlaþýr.... Ýnsanýn ürettiði emek, bilim ve teknolojiyi yaratýr...Doðada teknoloji bulunmaz...Ýnsan doðada var bulunan “olanaklarý” birbirine baðlayarak, makineyi “gerçekleþtirir”.... Ýnsanýn evrimi..Ýlkel aletten -nano-teknolojiye- ulaþan bir emek evrimi sürecidir....
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Sedat Akýncý, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |