(Önceki bölümün devamý...)

Meraklý Eþek Arýsý: Ýnsanoðlu doðaya ihanet etmiþtir suçlamasý biraz aðýr kaçmadý mý?

Sokrat: Hayýr kaçmadý. Keþke daha aðýrý olsaydý da onu söyleseydim. Ýnsanoðlu, kaynaklarý tüketmekle kalmamýþ, doðayý telafisi mümkün olmayacak bir þekilde kirletmiþtir. Benim yaþadýðým zaman diliminde insanýn doðaya verdiði zarar çok azdý. Daha önceleri ise hemen hemen hiç yoktu. Þimdi öyle mi? Çevre kirliliði had safhada, kutuplar eriyor, yakýn bir gelecekte içmek için temiz su bile bulamayacaksýnýz. Bütün bunlarý karþýlýk siz ne yapýyoruz sadece seyretmekten baþka? Doðanýn diðer evlatlarýný acýmasýzca öldürüyorsunuz, hatta nesillerini tüketiyorsunuz. Buna hakkýnýz var mý? Nükleer santrallerden arta kalan atýklarýn radyoaktif etkisi 250 milyon yýl boyunca sürüyormuþ. Dünyanýn dört bir yanýnda bu atýklardan tonlarca var. Nükleer atýklar, bu kadar yýl bir tehlike yaratmadan nasýl korunacak? Hýzla artan dünya nüfusunu bekleyen çok sayýdaki tehlikenin sorumlusu doða ana deðil, insanoðlunun kendisidir. Ben bu konuda elde edilen bilgiyi her yönden iyice irdelemeden uygulamaya koyduklarý için bilim adamlarýný ve insan ömrünü uzatmak için çalýþan týp insanlarýný da suçluyorum.

Meraklý Eþek Arýsý: Týp adamlarý deyince sanýrým öncelikle doktorlar aklýmýza geliyor. Onlarý neden suçluyorsun? Ýnsanlarýn dertlerine çare bulmalarý, hastalarý iyileþtirmeleri suç mu?

Sokrat: Doktorlarý insan ömrünü uzatmaya çalýþtýklarý için suçluyorum. Çünkü uzayan ömür insan için faydalý olabilir, fakat doðanýn da zararýnadýr.

Meraklý Eþek Arýsý: Moral bozucu konular bunlar! Ýyisi mi ben masalýma devam edeyim: Tilki yaðcýlýðý daha da ileriye götürmek amacýyla kralýn bu durumuna bir çare üretmiþ. Orman içinde yorulmadan dolaþabilmesi için üzerine binebileceði bir makam hayvaný fikriyle kralýn karþýsýna çýkmýþ. Bu binilecek hayvanýn seçilmesi için de bir hayvan akil komisyonu oluþturmasýný söylemiþ. Bu fikri de kabul görmüþ ve kral bu komisyona güzel konuþan, ikna yeteneði olan bir baþkan atamýþ. Tabii bu baþkan, tilkiden baþkasý deðilmiþ. Üyeliklere ise çakal, domuz, karga, yýlan ve sansarý getirmiþ. Komisyon en kýsa zamanda toplantýya çaðýrýlmýþ ve daha ilk oturumda kralýn binebileceði hayvanlar belirlenerek adlarý içlerinden birini seçmesi için krala götürülmüþ. Seçilen ilk aday binek hayvaný olarak düþünülen zürafa, kralýn karþýsýna çýkmýþ. “Sayýn kralým, sizi taþýmak benim için büyük bir onurdur, ama benim boyum çok yüksek. Ya benim üzerimden düþerseniz, maazallah sonunuz ne olur?” deyince aslan zürafayý gönderip ikinci adayý çaðýrmýþ. Ýkinci aday olan at huzura çýkýp, çok hýzlý koþtuðu için kralýn üzerinde durmakta zorluk çekebileceði mazeretini öne sürmüþ. Kral, mazereti kabul etmiþ. Diðer adayý huzura istemiþ. Bu sefer de keçi gelmiþ. Keçi “Efendim, ben patikalarý sekerek geçerim, daðlara týrmanýrým hatta aðaçlara bile çýkabilirim. Ama bir benim bir de kendinizin cüssesine bakýn. Sýrtýma bindiðinizde ayaklarýnýz yerlerde sürünecek ve herkes bize gülecek.” Demiþ. Bu gerekçeyi de aslan beðenmiþ. Son aday gelsin diye emir vermiþ.

Sokrat: Akil hayvanlar komisyonu bula bula dört tane mi aday bulmuþ? Doðrusu biraz beceriksiz bir komisyonmuþ! Mesela fili ve zebrayý da aday gösterebilirlerdi.

Meraklý Eþek Arýsý: Komisyon üyeleri de senin yaptýðýn suçlamanýn benzerini zihinlerinden geçirmiþler ve krala binebileceði bir hayvan bulamadýklarý için baþlarýna çok kötü þeyler gelebileceði endiþesi içine düþmüþler. Kaderleri son adaya baðlýymýþ artýk. Ya o da kralý ikna edici bir mazeret bulursa?

Sokrat: Son aday hangi hayvanmýþ?

Meraklý Eþek Arýsý: Eþekmiþ. Eskiden hor gördükleri, selam bile vermedikleri eþek þimdi, vereceði kararla onlarýn hayatlarýný etkileyebilecek bir pozisyondaymýþ. Kabul etmesi ve kralý ikna etmesi için neredeyse eþeðin ayaklarýna kapanacaklarmýþ. Meðerse eþek ne kadar deðerli, asil, düþünceli bir hayvanmýþ! Onlar bu özellikleri dolayýsýyla eþeði hep takdir ederlermiþ!

Sokrat: Öyle ya, yalandan kim ölmüþ? Üstelik eþek de onlara göre aptal ya, nasýl olsa bu yalanlara ve yaðcýlýða kanar diye düþünmüþlerdir.

Meraklý Eþek Arýsý: Cömertçe yalanlarýný döktürmüþler.

Sokrat: Yalanýn hazmý zor derler. Ýnanmýyorum. Öyle olsaydý en çok görülen hastalýklarýn baþýnda hazýmsýzlýk gelirdi.

Meraklý Eþek Arýsý: Eþek bunlara inanmamýþ, ancak “Bu akil hayvan komisyonu üyelerinden tilkinin dýþýndakilere fazla kýzgýnlýðým yok. Tilkiyi mahvedeceðim derken onlarý da yakmayayým. Aklýmý kullanýp sadece tilkiye zarar verecek bir çözüm bulmalýyým. Hem kralýn isteðine karþý çýkacak gücüm de yok benim. Kýzarsa beni oracýkta öldürüverir. O nedenle kendime de zararý dokunmayacak bir yol bulmalýyým” Diye düþünmüþ ve bulmuþ. Aslanýn huzurunu çýktýðýnda “Saygý deðer kralýmýz bu göreve beni lâyýk gördüðünüz için teþekkür ederim. Size hizmet etmek benim için büyük bir onurdur. Görevimi en iyi þekilde yapacaðýmdan hiç þüpheniz olmasýn. Yalnýz sizden bir ricada bulunacaðým. O da þu: Sizin güvenliðiniz her þeyden önce gelir. Dolaþmalarýmýz sýrasýnda sýrtýmda siz varken ben bunu tam olarak saðlayamayabilirim. O nedenle biz dolaþýrken zeki ve becerikli bir hayvanýn öncü görevine getirilmesi ve bu öncünün geçeceðimiz yollarý kontrol etmesi uygun olur. Tabii yine de takdir size ait, ama bana soracak olursanýz bu iþi en iyi yapacak olan da tikidir.” Demiþ. Bu öneri aslanýn çok hoþuna gitmiþ ve hemen öncü olarak tilkiyi görevlendirmiþ ve görevini de çok iyi yapmasý konusunda uyarmýþ. Tilki bu durumdan hiç memnun olmadýysa da çaresiz kabul etmek zorunda kalmýþ

Sokrat: Acaba tilki, eþtiði kuyuya kendi mi düþecek? Eþeðin bulduðu çözüm ve akýl yürütmesi çok güzel. Ondan bu kadarýný beklemezdim.

Meraklý Eþek Arýsý: Demek ki hiçbir þey göründüðü gibi deðilmiþ. Eþeðin o aptal görüntüsü bizleri yanýltmýþ olabilir. Ne kadar akýllý olduðunu ya da olmadýðýný masalýn sonunda göreceðiz.

Sokrat: Tilkiye iyi bir ders vermesini çok isterim.

Meraklý Eþek Arýsý: Kahramanýz bu iþte baþarýlý olmak için öncelikle sabýr gerektiðini çok iyi biliyormuþ. O nedenle aslanýn hizmetinde birkaç ay canýný diþine takmýþ ve her zorluða sabrederek katlanmýþ. Nihayet beklediði günler gelmiþ. Uygun bir zamanda maymunlarý ziyarete giderek tilkiyi mahvetmek için hazýrladýðý planý onlara anlatmýþ. Kendisine yardýmcý olup olmayacaklarýný sormuþ. Maymunlar baþlarýna bu felaketleri açan tilkiden intikam almak için çok istekli olduklarýndan eþeðin planýný hemen kabul etmiþler. Üç gün sonra eþek kralý gezdirirken tam tepeye geldiklerinde maymunlar öncü tilkiye saldýracaklar, tabii can korkusuyla tilki kaçacak ve kralý sýrtýndan indiren eþek maymun ordusunun içine dalarak hepsini periþan edecek. Tepedeki kral da olan biteni çok iyi bir þekilde görebilecekti. Plan genel hatlarýyla böyleymiþ.

Sokrat: Galiba tilkinin sonu yaklaþýyor.

Meraklý Eþek Arýsý: O günün sabahý eþek erkenden uyanmýþ. Yapacaklarýný bir kere daha gözden geçirmiþ. Unuttuðu en ufak bir ayrýntý bile olmasýn istiyormuþ. Aslaný sýrtýna bindirmiþ. Tilki önde, onlar arkada yola koyulmuþlar. Tam tepeye geldiklerinde maymunlar çýðlýk atarak saklandýklarý yerden çýkmýþlar ve önce tilkiye saldýrmýþlar. Görevi olabilecek bir tehlikeye karþý kralý uyarmak hatta korumak olan tilki, bu saldýrý karþýsýnda canýnýn derdine düþtüðünden oradan kaçmaktan baþka bir þey düþünemiyormuþ. Kralý uyarmak aklýndan bile geçmemiþ. Nitekim tabanlarý yaðlayarak, en hýzlý koþuculara bile taþ çýkartýrcasýna oradan uzaklaþmýþ. Tilkinin kaçtýðýný gören maymunlar, bu sefer kral ve eþeðe doðru yönelmiþler. Bunun üzerine sýrtýndaki aslaný yere indiren eþek, hiç düþünmeden maymun ordusuna karþý tek baþýna saldýrýya geçmiþ. Cesaretle içlerine dalmýþ. Saða sola çifteler savurmaya baþlamýþ. Maymunlar önceden anlaþtýklarý gibi, çifteler isabet etmese bile kendilerini yere atmýþlar, kýsacasý rollerini çok güzel oynamýþlar. Sonunda bozguna uðramýþ bir ordu gibi oradan kaçmýþlar. Kral bulunduðu yer itibariyle olan bitenleri çok iyi bir þekilde izleyebilmiþ. Tilkinin yüreksizliðine kýzarken eþeðin cesaretine hayran kalmýþ.

Sokrat: Gerçi buradaki cesaret yapmacýk ama bu söylediklerin aklýma þu sözü getirdi: Aklý kullanmak için en baþta gerekli olan cesarettir.

Meraklý Eþek Arýsý: Evet, eþeðin aklýný kullanma cesaretini gösterdiðini söyleyebiliriz.Kral bu olaydan sonra eþeði emekliye ayýrmýþ. Akil hayvanlar komisyonu üyelerini de eþeðe hizmetle görevlendirmiþ. Eþek istediði zaman taze ot ve temiz su getirme, barýndýðý yeri temiz tutma bu üyelerin baþlýca görevleriymiþ.

Sokrat: Tilkiye ne olmuþ?

Meraklý Eþek Arýsý: Emekliye ayrýlan eþekten boþalan görev de ona verilmiþ. Yani aslan artýk her yere tilkinin sýrtýnda gidiyormuþ. Tilkinin kendi canýný kurtarmak için maymun etinin yararlý olduðu yalanýný uydurduðunu da eþek, aslana bir bir anlatmýþ. Kral o günden sonra maymun eti yemekten vazgeçmiþ ve tüm maymunlarý affetmiþ.

Sokrat: Olup bitenlere ormandaki diðer hayvanlar çok þaþýrmýþ olmalý.

Meraklý Eþek Arýsý: Evet, þaþýrmýþlar ve bütün bunlarý nasýl becerdiðini eþeðe sormuþlar. Eþek de onlara “Nasýl becerdiðimi boþ verin. Siz asýl sonuca bakýn. Yani: Aklýn fendi, kurnazlýðý yendi.” Demiþ. Masal da burada bitmiþ.

Sokrat: Ders dolu bir masaldý. Hem kutlarým hem de teþekkür ederim.

Meraklý Eþek Arýsý: Anlatýrken yoruldum Sokrat. Bu konuda senin kadar talimli deðilim. Sen saatlerce, günlerce konuþabiliyorsundur. Bitirelim mi? Hoþça kal.

Sokrat: Sen de hoþça kal Meraklý Eþek Arýsý!

● ● ●