Sinoptik Þiir
-Dýþ, sabah, yaz baþý-

Ýstanbul

Yetmiþli yýllardan bir sahne
ile baþlamalý
herþey.
Mesela paldýr küldür
Ve görüntünün bir kenarýnda
Çerçevede
Üstte saðda köþede
Sarayý Osmanlýnýn
Ýspanyol paçalardan
Apartman topuklardan
Frukolardan
Birkaç enstantane
Schweppes reklamý da kullanýlabilir
Bir malzeme.

-Dýþ, sabah,yakýn plan-

Mustafa

Benim adamýmsa
Adýmlarý ne kadar kararlýysa
Bakýþlarý o kadar bulanýk
Favorileri uzun, bektaþi býyýk
Bir hana dalmalý
Ve amacý
Malatya’ya ayakkabý sipariþlerini
Yollamak olmalý
Aklýnda mahalle komitesindeki
Tartýþma.

-Ýç, han odasý-

Tacir

Ýzbe, loþ bir odada
Yýllarýn taciriyle
Konuþmadan tartýþmalý bakýþlarý
Ve tacir
Tüm elbiselerinin altýnda
Gýpta ile
Gençliðini karþýlýksýz
Feda eden bu adamý
-diyelim ki adý Mustafa-
Ýzliyor olsun aslýnda,
Onu uyarmak
Yanlýþ anlamazsa
Doðruyu söylemek
Ýstiyor olsun.
Ayný zamanda
Kendisinin de pek emin olmadýðý
Olmasa da inandýðý
Ýnandýkça baðlandýðý
Onu
Bu izbe ve loþ odaya
Hapseden
Ayný þenliksiz eve
Ve caddeye
Ýnsanlara
Mahkum eden
‘Yarabbi sen bilirsin’ dedikçe
Yarabbi’nin bu durumda olmasýndan
Hiçbir sorumluluðu bulunmadýðýný hissettiren
Doðruyu.
Her þeye raðmen
Mustafa’ya en son verdiðinden
En az yüzde beþ
Fazlasýna
Satýþ yapmasýný
Engellemeyen
Doðruyu.

-Dýþ, öðle-

Hamal

Mustafa
Kendini dar atmalý han kapýsýna
Bugün de kurtulduk
Doðrudan
Diye düþünürken
Mallarý yükleyen hamal arkada
O önde
Düþmeli yollara.
Ýstanbul
Ona
Ýkide bir
Omuz vurup geçerken
Bir el
Tutmalý kolundan
Eski bir dost,
mahalleden bir arkadaþ,
…komiteden?
Hayýr
Hiç biri
Elin sahibi onu birine
Benzetmiþ olabilir belki
Yorgundur elin sahibi
Eskimiþ bir yüzü vardýr
Ama yaþlý deðil.
Unutur
Beþ altý adým sonra
Mustafa, unutur adamý
Aklýnda kalan eldir
Daha önce böyle eller görmüþtür
Hatýrlamaya çalýþýrken
Sokak biter
Hamal yorulur.
Hamala
Nerelisin dememek için
Sanki dilini ýsýrýr.
Bir dikiþte limonatayý
Mideye indirir
Hamal
Aðýrdan almaktadýr
Caddeye çýksalar da
Daha yollarý vardýr.
Mustafa
Yükün bir kýsmýný taþýmaktan
Zor alýkoyar kendini
‘Býrak’ diye yürür üstüne devrimciliðinin
radikal burjuvalýðý
‘Aslolan tarafsýz akýl’ dese de
Ahkamkeþlerden biri
Kimse peþine düþmez tarafsýz aklýn.
Hamal ardý sýra
Malý taþýmaktadýr.
Güneþ
Zebella gibi baþlarýna
Dikilmiþ
Ýstanbul’u gevþetmektedir.

-Ýç, han odasý, flashback-

Rüstem

‘Bu öðleden sonra dýþarý çýkýlmaz’
diyecektir ortaðý Rüstem
‘Cývýl cývýl bir tazeyle odaya kapanmalý’
Belki
Üst kattaki kauçukçunun
Sekreteri
Bu öðleden sonra
Ýþe
Bir saat geç gelecektir.
Rüstem’in izlerini silmek için de
Kendini
Durmadan
Fondötenleyecektir.
Ve akþam da
Kocasýný
Yatakta
Hikaye bu ya
Ýtekleyecektir.

-Dýþ, öðle-

Mustafa
Ardýnda hamal
Bir korsan mitingin yanýndan geçecektir
Bu faþizm kahrolmayacak
Galiba
Kahredecektir.
Mustafa
Bu Haziran sýcaðýnda
Konformizmin bataðýnda
Ýhanet ederken
Bulur kendini inançlarýna.
Artýk
Hamal da
O da yorulmuþtur.
Neresinden tutsa
Kirlenecektir
Býraksa
Olmayacak
Bu Ýstanbul asla yakasýndan düþmeyecek
Devrimci burjuva Mustafa
Asla diz çökmeyecek
Çökmemeli
Çökemez…
En çok
Çökertmeden çýktým da Halilim
Türküsünden nefret eder.
En çok
Zeliha’yý sever
En az
Raký içer.
Bu hamal
Bu tembellikle
Zor ekmek yer
Serde devrimcilik olmasa
Mustafa
Belki de küfreder.



Yoksa devrimcilik
Vicdan denilen
Romantizm ve ahlaklýlýðýn
Diðer adýmýdýr?

O zaman
Nasýl açýklamalý
Rüstem’in
Penthouse’larýna
Bakmasýný,
Banyo yaparken
Zeliha’yý, yengesi Selma’yý
Düþlemesini
Annesinin
“ikide bir banyo yapmak da ne?”
sorusuna
hava kirliliðinden dem vurup
Omo reklamýnda oynar gibi
“beyazlar daha beyaz!”
demesinin
neresindeydi
devrimcilik?
Yýkýlasý Ýstanbul
Dedikleri bu þehre
Nedendi
Bu
Açýklanamaz
Baðlýlýk?
Baþlarý her sýkýþtýðýnda
Polisten kaçarken
Duvarlara yazarken
Pankartlarý asarken
Ýnönü kuyruðunda beklerken
O;
Fikret’in þanlý orospusu
Ýstanbul
Nasýl da
Kucak açardý
Çocuklarýna.
Zengin fakir ayýrt etmez
Goþisti, faþisti
Bir kuytu bulur
Saklardý
Ýçine.
…
Mustafa’nýn derinleþen çizgileri
Kaybolur
Hamalýn adýmlarý hýzlanýr
Fonda
Bir Gencebay þarkýsý duyulur
Sirkeci
Ýlhanca demek gerekirse
Asitlenmiþ iyot maviliði içinde belirir.
Mustafa bir turist kýzýn
Bacaklarý arasýnda
Bakýþlarýný unutur.
Eli olmayan bir dilenci
Onu
Allah’ýn kazadan korumasýný
Diler
Mustafa
Dört bir yandan ezan sesleri arasýnda
Çok gün görmüþ iþ hanýnýn
Bodrumundaki deposuna
Girer.

-Ýç, han odasý-

Zeliha

Zeliha
Ordadýr.
Ürkek bir güvercin gibi
Yaþama küs baþlamýþ
Öyle de bitirecek.
Mustafa
Ona onu sevdiðini
Asla söyleyemeyecek
Bu duvarlar
Bu masa, sandalye
Ajandasý
Ve bilcümle gereksiz
Kim ve ne varsa bilecek
Ama
Zeliha
Zeliþ
Bilemeyecek.
Mustafa
Yüzündeki aydýnlanmayý
Derhal silecek
Hamalýn parasýný verip
çok da umursamadan
Zeliþ ile ilgilenecek.
“Aðbimi içeri almýþlar!” diyeceðini
Ne bilsin
Kendi dertlerinin mutasarrýfý
Küçük burjuva
Mustafa.
Üstüne
Bir de hamal
Namaz kýlmak için yer istesin.
Temiz bir yer.
Kalmadý ki.
Kýzýn derdi aðbisi,
Mustafa’nýn
Hamal’ýn ki
Baþka.
Kimlerdendi bu kýzýn aðbisi ya?
Bir de iþin bu yönü var ya…
Ulan hamal
Git arkada
Kýl namazýný
Kirli her yer
Hepimiz, kirliyiz.
Kirli bir dünya
Oldu bu dünya
Devrimciler ahlaksýz
Namazlar yararsýz
Aþklar anlamsýz
Anlýyor musun hamal?
Sen bile
Tüm saflýðýna raðmen
Kirlisin biraz.
Yaþam umarsýz
Kayýp gidiyor parmaklarýmýzýn
Arasýndan
Faydasýz
Olduðunu bile bile
Ýnat iþte
Koþup duruyoruz ardýndan.

-Yakýn plan-

Konuþmadan oturuyor
Mustafa ile Zeliha
Bu karede
Yavaþça uzanýyor
Elleri
Dokunuyor,
Tutuyor,
Sarýyor,
Sýmsýký birleþiyor.
Mustafa kapýyý kapýyor
Zeliha’yý ayaða kaldýrýyor
Yarý ötük
Baþ örtüsünü açýyor.
Basma entariyi
Topluyor.


Elleri
Zeliha’nýn güneþe çýkarýlmamýþ
Baldýrlarýnda
Kalçalarýnda
Zeliha
Alt dudaðýný ýsýrýyor gibi
Baþýný
Mustafa’nýn göðsüne
Yaslýyor
“Yapmamalýyýz” diyor
Mustafa
“Ama seni seviyorum” diyemiyor
Dese
Bir anlýðýna durabilir
Galata köprüsünde akýp giden
Trafik yýlaný
Boðaz Köprüsü’ndeki giþeler
Þehir Hatlarý vapuru
Dilencinin koptuðu yerden eli
Büyüyebilir
Bir kadýn hayýr diyebilir.
Dese
Bu devrimci olmadýðýnýn itirafýdýr!
Ýþte
Mustafa bunu biliyor
Zeliha da
Hapisteki kocasý gibi
Mustafa da
Yapýyor
Ancak “yaptým” diyemiyor.
Her erkek gibi
Bir yalaný
Ustaca yaþýyor
Yaþatýyor
Dayatýyor
Mustafa
Zeliha’nýn bacaklarýnýn arasýna
Öç alýrcasýna dayanýyor
Zeliha
Alt dudaðýný ýsýrýyor gibi.
…
Rüstem’in
Kapýya vurmasýyla
Adeta uyanýyorlar
Derin bir uykudan
Derin, namuslu ve masum
Gözlerinin içine doluyor yaþam
Sabýrsýz, namussuz ve suçlu
…

Zeliha
Sendeleyerek
Kekeleyerek ayrýlsýn Mustafa’dan
Mustafa Rüstem’in
Bakýþlarýna aldýrmadan
Namaz yeri için teþekkür eden
Hamala þaþýrarak
Ciro edilmekten adresini þaþýrmýþ
Çekleri
Tahsile çýksýn
…

-Ýç, akþamüstü, banka þubesi-

Girdiði banka
az evvel soyulmuþ olsun.
Bankacý Cevdet ile
Kahkahalara boðulsunlar
Her þeye raðmen.
Cevdet
Hep takdir ettiði Mustafa’ya
“Bizimkiler soysaydý akþam geri alýrdýn çekleri”
Dedikten sonra
Patlatýp kahkahayý
Çay ikram etsin
Polis telsizlerinin hýrýltýlarý arasýnda.

-Dýþ, akþamüstü, genel Ýstanbul; sonra yakýn plan Mustafa-

Daha diyelim ki
Abdi Ýpekçi öldürülmemiþ
Bedrettin Cömert de.
Güneþ
En kuytu köþelerine
Dahi
Uzanýyor Ýstanbul’un.
Mustafa’yý
Nuruosmaniye’nin avlusunun
O zamanlar
Milliyet gazetesine doðru açýlan
Kapýsýna yakýn bir yerde
Fýrýn sütlaç yerken
Bulalým.
Yan masadan
Ýpekçi kalkýyor olsun
Mustafa
Zeliha’nýn aðbisini düþünsün.
“Beþ para etmezin
Yol yordam bilmezin
Yaygaracý
Lümpenin biriydi”
Ýki masa ötede kauçukçunun
Sekreteri
Selamlaþýrlar.
Ee, o zaman
Rüstem neredeydi?

-     Rüstem’le beraber deðil miydin sen?
-     Hayýr caným, ne münasebet.
-     …
-     Yemek yedin mi?

Füsun’du galiba adý
Bakýþý
Mustafa’ya
Bu akþamüstü bir baþkaydý.
Hesaplarý ayný bankadaydý.
Gülüþtüler.
Sesler ve renklerden
Oluþan
Bulutu
Delip, elele
Beyazýt Meydaný’na çýktýlar.
Yýldýzsýz bir otelde
Denizi gören bir oda buldular
Mustafa ile Füsun
aðza alýnmaz laflarla
Ve arasýra
Yaratýlmýþ olduklarýna þükrederek
Seviþtiler.
Mustafa’nýn cebindeki parayý üleþtiler.
Filmin sonuna
Füsun’un intihar haberi
Yetiþmeyecek
Füsun’un ayrýlýrken
Mustafa’yý
Somururcasýna öpmesine
Zaten
Mustafa da bir anlam veremeyecek.

-Dýþ, akþam, genel Ýstanbul; sonra Ýç, han odasý, akþam-

Mustafa
Bir günde
Ýki apýþ arasýna dayanmanýn
Dayanýlmaz þiþinmesiyle
Cebinde
Tahsili imkansýz
Çeklerle
Hana dönerken
Akþam
Çatýlardan, oluklardan
Minareler ve araba camlarýndan
Sekip
Perde perde
Ýstanbul’un üstüne
Delikli
Siyah bir þal gibi inecek
Her delikten
Bir ýþýk baþ verecek
Her ýþýktan bir hayat
Her hayattan bir acý
Her acýya
Teorisi mükemmel
Uygulanmasý imkansýz
Çareler
Bulunacak
Mustafa
Rüstem’in öðleden sonra
Nerede olduðuna kafa yormadan
Çekleri
Masanýn üstüne koyacak
Sevgisini
Umarsýz aþklarýný
Hayal kýrýklýklarýný
Babasýnýn tokatlarýný
Cüceliklerini
Nadir adamlýklarýný
Devrimciliðini
Radikal burjuvalýðýný
Zeliha’yý
Hýnçlarýný
Ve daha nesi varsa
Býrakacak masanýn üstüne
Kapýyý çarpýp çýktýðýnda
Adem bile ondan giyinik
Ve günahkar
Olacak besbelli
Tam kalbini söküp
Býrakacakken
Rüstem
Girer odaya.

-Ne oldu ulan?
-Asýl sana ne oldu? Neredeydin bu öðleden sonra?





Rüstem bozuldu.
Peki
nedir bu koku?

Tanýdýk
Bir yerlerden
Bildik
Rüstem’den geldiði belli.
Sende
Bir gariplik var
Bugünlerde
Dalgýn desem deðilsin
Hatta
Dalga dalgasýn
Dingin demem de yanlýþ olur
Senin gibi adamlarý
Tanýrým
Sen sevinçlisin
Sizlerin sevinci böyle olur
Yaþamaktan mutluluk duyunca
Aptalca
Bir gülümseme yerine
Derinizin rengi deðiþir
Þamatacýlýðýnýz
Artacaðýna
Daha da sessizleþirsiniz.
Büyük kar yapan
Tüccar gibi
Zenginleþtiðinizi
Fark ettirmezsiniz
Sen
Yaþadýðýndan dolayý
Memnunsun
Bugünlerde
Bu öðleden sonra neredeydin,söyle?

Ben gidyorum
Mu
Diyor
Rüstem?
Her þeyi ama her þeyi
Beþ kuruþ istemeden
Sana mý býrakýyorum
Diyor
Üstelik gülüyor
Þaka mý yapýyor
Deliriyor mu?
Rüstem gidiyor!
Nereye?
Nereye gidiyorsun Rüstem?
Beþ kuruþ da istemiyor.
Bütün karlarý
Mustafa’ya býrakýyor.
Füsun?
Füsun biliyor muydu?
Füsun’a söylemiþ miydi?

-Dýþ, henüz gece baþlamamýþ-

Kumkapý’ya
Ýniyorlar.
Filmi izleyen herkes
Anlýyor içeceklerini.

Kim olsa içer.
Kolay mý
Adam onca parayý býrakýyor.
Ben bile merak içindeyim,
Halbuki bunlarýn sonunu
En iyi ben bilmeliyim.
Ýddiaya girerim
Seyredenlerden bir kaçý
Sonunu tahmin etti filmin
Suçlu kim
Kalan kim,
Giden kim?
Hangisi ölecek
Hangisi seksenleri görecek
Hamal hangi partiye oy verecek
Füsun neden intihar edecek?
Bankacý Cevdet’in
Çeklerin
Zeliha’nýn,
Aðbisinin
Tüm bu olup bitende payý ne
Biliyor.

-Ýç, hamam-

Kumkapý’da bir hamama giryorlar
Tellaðýn eline býrakýyorlar
Kaslarýný ve sinirlerini
Rüstem
Ýstanbul’dan
Ýnsanlardan
Ticaretten býktýðýný anlatýyor
Usul usul
Elinde ne varsa sattýðýný
Fethiye’den arsa aldýðýný
Yarýn sabah
Anacýðýyla yola çýkacaðýný
Mustafa
Birden kokuyu çýkarýyor
Mermi kokusu
Rüstem’den gelen koku.
Mustafa
Rüstem’in
Fedakarlýðýný anlýyor
Ancak
Ýnanamýyor
Onca zaman
Rüstem’in bunca þeyi saklamasýna
Oynamasýna
Mustafa kendini avuturken
Yaþamýn
En çok hak edeni
Nasýl da bulup çýkardýðýný,
Mustafa, aynadaki görüntüsüne dalmýþken
Rüstem’in yanlýþ veya doðru
Doðru bildiðini yaþadýðýný
Anlýyor.
Cüceliðinin
Namussuzluktan ve korkaklýktan
Kaynaklandýðýný
Ezilen her bir kasý gibi
Hissediyor.

-Yakýn plan Mustafa’nýn yüzü-

Aðlýyor mu
Terliyor mu
Belli deðil, belli olmamalý
Hamamý dolduran
Baðýrmalar
Polis telsizlerinin hýrýltýlarý
Silaha uzanmaya çalýþan bir el

-Dýþ, gündüz, yaðmur-

Seksenli yýllardan bir sahne
Ýle bitmeli
Her þey.
Mesela
Bir þimþekle yýrtýlan gökyüzü
Þangur þungur camlara inen
Yaðmur tanelerini
Beyazýt meydanýna yolluyor
Olmalý
Füsun ile Mustafa’nýn izlediði manzarayý
Marmara’yý
Yeni yapýlmýþ bir Kürt ve Laleli otelinin odasýndan
Görüntülendiðini hissettirerek
Oynayanlarýn
Ve tüm emeði geçenlerin
Ýsimleri
Çýkmaya baþlamalý
Perdenin altýndan
Ýstanbul’a
Yaðmur yaðýyor olmalý
Fonda
Sezen’in “Kavaklarý”.