İslam dininin temel kaynağı olan Kur'an insanın hem bireysel hem de toplumsal yaşamında rehber olmayı amaçlar. Ancak tarih boyunca Kur'an'ın özünden uzaklaşarak hadisler ve geleneksel mezheplerin yorumlarıyla şekillenen bir anlayış, özellikle kadın-erkek ilişkilerinde derin sorunlara yol açmıştır. Bu makalede evliliklerin şirk temeline dayanması kadınların toplumsal konumu ve bu durumun doğal sonucu olarak boşanma oranlarının artması ele alınacaktır.
Kur'an eşler arasında sevgi ve merhameti Allah'ın bir ayeti olarak görür ve evliliklerin Allah rızası gözetilerek yapılmasını önerir:
> “Onda 'sükûn bulup durulmanız' için, size kendi nefislerinizden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet kılması da O'nun ayetlerindendir. Şüphesiz bunda, düşünebilen bir kavim için gerçekten ayetler vardır.” (Rûm 21)
Ancak hem İslam toplumlarında hem de Batı'da evliliklerin temelinde çıkar ilişkileri ve dünyevi beklentiler yer aldığında bu sevgi ve merhametin yerini çatışmalar alır. Geleneksel erkek anlayışı kadını bir hizmetçi, çocuk bakıcısı ya da yalnızca cinsel ihtiyaçların karşılanacağı bir araç olarak görmektedir. Kadın ise ekonomik özgürlüğü olmadan hayatta kalmak için erkeğe bağımlı bir yaşam sürdürmek zorunda kalmıştır. Bu durum çiftler arasındaki ilişkiyi yalnızca bir çıkar ilişkisine dönüştürür ve sevgi temelli bir birliktelik sağlanamaz.
> “Onlar, O'nu bırakıp da (bir takım) dişilere taparlar. Onlar o her türlü hayırla ilişkisi kesilmiş şeytandan başkasına tapmazlar.” (Nisa 117)
İslam ülkelerinde kadınların toplumsal konumu çoğunlukla hadis ve mezhep yorumlarıyla şekillenmiştir. Bu yorumlar kadını aklı ve dini eksik erkeğin yolunu sapıtan bir figür olarak tanımlar. Bu algı kadının toplumsal hayattan dışlanmasına, eğitim hakkından mahrum bırakılmasına ve regl dönemlerinde ibadet etmekten men edilmesine kadar birçok ayrımcılığı beraberinde getirmiştir. Bu anlayışla büyüyen erkekler eşlerine saygı göstermekte zorlanır. Sevgi ve şefkatin olmadığı bir ortamda kadın mecburiyetten erkeğe boyun eğmek zorunda kalır. Kur'an kadın ve erkeği eşit bireyler olarak görmesine rağmen bu hurafeler kadının özgürleşmesini engellemiştir.
Batı toplumlarında kadınların ekonomik özgürlüğünü kazanması boşanma oranlarını artırmıştır. Çünkü özgür bir kadın kendisini aşağılayan ya da sevgi göstermeyen bir erkekle yaşamak istemez. Türkiye gibi gelenekçi yapısından sıyrılmaya çalışan toplumlarda da bu durum benzer şekilde kendini göstermektedir.
> “Müşrik kadınları, iman edinceye kadar nikâhlamayın; iman eden bir cariye, -hoşunuza gitse de müşrik bir kadından daha hayırlıdır. Müşrik erkekleri de iman edinceye kadar nikâhlamayın; iman eden bir köle, -hoşunuza gitse de müşrik bir erkekten daha hayırlıdır.” (Bakara 221)
Kur'an iman temelli bir evliliği önerirken modern toplumlar çıkar temelli evliliklere yönelmiştir. Kadınlar baskıcı geleneklerden kurtuldukça bu tür ilişkilere karşı durmaya başlamışlardır. Ancak bu dönüşüm hem Doğu'da hem de Batı'da aile kurumunun zayıflamasına yol açmaktadır.
Toplumun çözülmesini engellemek ve sağlıklı evlilikler kurmak için Kur’an’daki İslam’a dönülmesi gereklidir. Bu anlayış kadın ve erkeği eşit bireyler olarak görür ve aralarındaki ilişkiyi sevgi, saygı ve Allah rızasına dayandırır. Geleneksel hurafelerden sıyrılarak cinsiyet ayrımcılığını ortadan kaldırmak ve kadınlara hak ettikleri saygıyı göstermek zorunludur.
> “Allah’ı seven birbirini de Allah rızası için seven cinsiyet ayrımcılığı yapmadan eşit haklara sahip bireyler olarak gören bir İslâm anlayışı yani Kur’an’daki İslâm topluma tebliğ edilmelidir.”
Evlilik kurumundaki sorunların temelinde Allah rızasının değil dünyevi çıkarların yer alması yatmaktadır. Bu durum kadının aşağılanmasını ve evliliklerin yalnızca ekonomik bir ilişkiye dönüşmesini beraberinde getirir. Kur'an’ın rehberliği kadın ve erkeğin eşit olduğu sevgi ve merhametin esas alındığı bir toplumu hedefler. Ancak bu hedefe ulaşmak için geleneksel ve hurafelerle dolu anlayışlardan kurtulmak Kur’an’ın özüne dönmek gereklidir.