Yýlmaz güneyin hapishane hayatý


ASIL HAPISANE, INSANIN KAFASINDA
YARATTIGI HAPISANEDIR.
HAYATI SINIRLAYAN HAPISANE ODUR KI.
ILK FIRSATTA YIKILMALIDIR. DÜNYA´YI DAHA
IYI KAVRAYABILMEK ICIN.
YILMAZ GÜNEY

Yýlmaz Güney (Yýlmaz Pütün, 1 Nisan 1937; Yenice, Karataþ, Adana - 9 Eylül 1984, Paris), Zaza ve Kürt asýllýTürk sinema oyuncusu, yönetmen, senarist ve yazardýr. Özellikle Çirkin Kral dönemi sonrasýnda çektiði ve önemli bir sinemacý olarak kabul edilmesini saðlayan Cannes ödüllü Yol, Sürü, Umutsuzlar gibi filmleriyle tanýnýr. Sinema öncesi
Yýlmaz Güney'in gerçek adý Yýlmaz Pütün'dür. Kendi ifadesine göre Pütün kýrýlmasý zor sert meyve çekirdeði demektir. 1937 yýlýnda, topraksýz bir köylü ailenin iki çocuðundan biri olarak dünyaya geldi. Babasý Siverekli ve annesi Vartoludur. Kendisi Adana'da büyümüþ ve Adana birçok filmine konu olmuþtur. Adana'da bir süre Kemal ve And Film þirketlerinin bölge temsilcisi olarak çalýþtý. Üniversite okumak üzere Ýstanbul'a gitti ve Atýf Yýlmaz ile tanýþtý. Bu süreçte bir yandan da hikâyeler yazýyordu. Daha sonra Atýf Yýlmaz'ýn da desteðiyle sinemada çalýþmalarýna baþladý.
Sinemaya baþlamasý
Yýlmaz Güney, 1959 yýlýnda Atýf Yýlmaz'ýn yönetmenliðini yaptýðý Bu Vatanýn Çocuklarý ve Alageyik isimli filmlerin hem senaryosunu yazar hem de filmlerde rol alýr ve oynar. Karacaoðlan'ýn Karasevdasý'nda da yönetmen yardýmcýlýðý yapar. Yeni Ufuklar ve On Üç gibi dergilere de öyküler yazan Yýlmaz Güney, bir öyküsünde komünizm propagandasý yaptýðý gerekçesiyle yargýlanýr ve 1961 yýlýnda bir buçuk yýl hapis cezasýna mahkûm olur.
Ýki yýl sonra tekrar kaldýðý yerden devam eden Yýlmaz Güney, o dönemde daha çok macera filmleri çeker. Filmlerinde ezilen, hor görülen bir "Anadolu çocuðunun" otoriteye baþkaldýrýsý vardýr. Bu dönemde Çirkin Kral lakabýný alýr. Bu dönemdeki en önemli Lütfü Akad'ýn yönettiði ve kendisinin yazdýðý bir film olan Hudutlarýn Kanunu'dur. Bu dönem boyunca oyunculuðunu geliþtiren Yýlmaz Güney, abartýsýz ve yalýn oyunculuk anlayýþý bu dönemde artýk oturtmuþtur.
Cezaevi ve firari yýllarý
Yýlmaz Güney, 1972 yýlýnda "devrimcilere yardým ve yataklýk yaptýðý" gerekçesiyle 2 yýl hapse ve sürgüne mahkûm edildi. Yýlmaz Güney içeride kaldýðý süre boyunca sinema ve sanat ile ilgili fikirlerini; þiir ve öykülerini o dönemde çýkarmaya baþladýðý Güney dergisinde yayýnlamýþtýr. 1974'te cezaevinden çýktý. Ýki yýldan fazla cezaevinde kalan Yýlmaz Güney ayný yýl Arkadaþ filmini çekti. Yine ayný yýl Endiþe adlý filmi çekerken Yumurtalýk ilçesindeki bir gazinoda ilçe yargýcý Sefa Mutlu'yu öldürmekten tutuklandý ve 25 Ekim'de Ankara 1. Aðýr Ceza Mahkemesi'nde baþlayan yargýlamalarýn sonucu 13 Temmuz 1976'da 19 yýl hapis cezasýna çarptýrýldý.
Beþ yýl hapis yattýktan sonra 9 ekim 1981 tarihinde izinli olarak çýktýðý Isparta Yarý Açýk Cezaevinden yurtdýþýna firar etti. Yýlmaz Güney'in hapisten kaçýþý da filmlerini anýmsatmýþtýr. Hapse girmeden önce çekmiþ olduðu Þeytanýn Oðlu filminde: bir günlük bayram izininde dýþarý çýkan ve kayýplara karýþan bir adamýn hikayesini anlatmýþtýr. Filmine benzer bir yaþantý tecrübe etmiþtir. Bir günlük izin ile hapisten çýkan Güney, Antalya'nýn Kaþ ilçesinden Yunanistan'a baðlý Meis adasýna, oradan da Ýsviçre'ye kaçmýþtýr. Daha sonra Fransa'ya geçer ve yaþamýnýn geri kalanýný orada geçirir.[5]
Cezaevinde sinema ile olan ilgisi devam etti. Bu dönemde yazdýðý Zeki Ökten tarafýndan çekilen Sürü ve yurt dýþýnda ve yurt içinde büyük ilgi gören ve Þerif Gören tarafýndan Yol çekildi. Cezaevindeyken GÜNEY adlý bir sanat-kültür dergisi çýkardý. Yol'un kurgusunu tekrar yaptý ve Cannes Film Festivali'nde ödül aldý[6]. Yurt dýþýna kaçtýktan sonra Fransa'da Duvar filmini çekti. Güney'in, 1976 yýlýnda Ankara Merkez Kapalý Ceza ve Tutukevi'nde tanýklýk ettiði, çocuklar koðuþunda çýkan ve tüm cezaevine yayýlan bir isyanýn sinemaya aktarýldýðý Duvar onun son filmi olmuþtur.
Son yýllarýný Paris'te geçiren Güney, mide kanseri nedeniyle 9 Eylül 1984'te yaþamýný yitirdi. Paris'te bulunan Père Lachaise Mezarlýðý'na gömüldü
Yýlmaz güneyin diye biri ölmüþ…!
Yýl 1984 Akdeniz de bir Türk denizaltý gemisi seyir halinde idi . bir den gemi komutaný bu akþam Libya televizyonunda yýlmaz güneyin yol filmi gösterildi dedi .
O yýllarda Yol filminin Türkiye de yayýnlanmasý yasaktý . çok geçmeden anlaþýldý ki yýlmaz güney vefat etmiþti , filmin senaristi yýlmaz güneydi o yüzden televizyonlarda bu filmi gösteriliyordu.
Yýl 1980 idi Bursa , Gemlik ilçesi limanýna bir aðaç tekne demirlemiþti. Bu tekne Adalet Bakanlýðý , ceza tevkif evleri genel müdürlüðüne baðlý Ýmralý açýk cezaevinin bir teknesiydi ve malzeme almak için gemliðe gelmiþti gemideki tayfalardan biride yýlmaz güneydi .
o yýllarda yýlmaz güney Ýmralý yarý açýk cezaevinde cezasýný çekmekteydi hakim sefa mutluyu öldürmüþ ve 19 yýl ceza almýþtý.
Yýlmaz güney devlet otoritesine karþý bir adamdý .
Bir film çekimi için memleketi Adanaya gitmiþti . Akþam saatlerýydi , hava yeni yeni kararýyordu, yýlmaz da film ekibi ile bir lokantaya daha doðrusu içkili bir restorana gitmiþlerdi yýlmaz yerinde duramuyordu çok alkol almýþtý silah atmak istedi
Türk milletinin karakteristik bir özelliðidir silah atmak düðünlerde ben çocukken de köyümüzde düðünler olurdu herkes havaya ateþ açardý 1980 öncesi yýllarda bu aslýnda bir güç gösterisiydi bak benim silahým var evet sakinim ama gerektiðinde^^ bunu kullanabilirim^^ dercesine insanlar havaya ateþ ederlerdi.
Yýlmaz da bu ayný alt kültürle büyümüþ bir insandý oda sevincini gücünü göstermek için silaha sarýldý oysaki filmleriyle gücünü göstermeye baþlamýþtý ama bu ona yetmiyordu
Gece ilerliyordu yýlmaz alkol alýyordu silah atmak istiyordu ama bir engel vardý oda o gece orada olan hakim sefa mutlu .
hakim beyde yýlmazýn taþkýn hallerini görmüþ ve silah atmasýn tutuklularým demiþti bir kez oda hakimliðinin bulunduðu yerde silah atýlmasýyla rencide olacaðýný ve insanlarýn hakime bak hakime yanýnda silah atýldý hiçbir þey yapamadý denileceðini bildiði için istemiyordu ama yýlmaz coþmuþtu bir kere
Yýlmazýn o an kavrayamadýðý bir þey vardý havaya silah atmak baþka þey , insana silah atmak baþka bir þey …
Ýnsana silah atmanýn müeyyidesi çok daha aðýrda ama o daha önce kendini mahkum eden hakimlerden zaten rahatsýzdý yoksa filmlerinde insan sevgisinden bahseden bu sinemacýnýn bir insaný kasten , hiç bir sebep yokken öldürmesi hem de kamuya açýk bir alanda , hem de yargý erkinin en güçlü üyesi bir hakimi hedef seçmesi düpedüz delilikti …
Ama yýlmaz hiç tereddüt etmedi , silahýný çekti ve hakimi vurdu .
Her þey ortadaydý olay aynen böyle olmuþtu.
Yýlmaz vurmuþtu ama yýlmazý kurtarmak lazýmdý o bir baþrol yýldýzý idi vuran bir figüran olsa neyse suç birine verilirdi
Yýlmaz da öyle yapmaya çalýþtý ve suçu amcasýnýn oðluna vermeye çalýþtý veya o üzerine almak istedi ama olmadý
Eðer vurulan kariyer sahibi bir insan olmasa bu olay yýlmazýn amcasýnýn oðluna kalýrdý ama olmadý .
Bu ara ilavesiz söylüyorum Türkiye de iþlenen cinayetlerin en az yüzde ellisinin inanýn failleri deðil suçu üzerine alanlar cezaevinde yatýyor özellikle doðuda iþlenen olaylarda , ve aile içi iþlenen olaylarda asýl fail ortaya çýkmýyor , bu olayda da çýkmazdý ama Yýlmaz öylesine göz önünde suçu iþlemiþti ki her þey ayan beyan görünüyordu takkenin düþmesine gerek yoktu zaten kel her yerden görünüyordu.
Yýlmaz 19 yýla mahkum olmuþtu , Ýmralý açýk cezaevine gönderilmiþti. Burada yýlmazýn hayatý bir cezaevi hayatý deðildi adanýn batý tarafýna doðru 4. Köy mevkisinde bir ev yapýlmýþtý yýlmaz orada kalýyordu denize nazýr evin üç dört odasý vardý yýlmaz burada 3-4 mahkumla birlikte kalýyordu ve masraflarý kendisi karþýlýyordu
Daha sonra kendisine Cannes da ödül getirecek olan yol filminin senaryosunu da bu köyde kaleme aldý . sürü filminin senaryosunu da Ýmralý adasýnda yazdý
Yýlmaz adada fakir mahkumlardan kendine bir çevre oluþturmuþtu , etrafýnda çoðunlukla roman yani Çingene mahkumlar vardý onlara yardým ediyordu ayakkabý alýyordu, palto alýyordu para veriyordu .Özellikle zavallý mahkumlar için Yýlmaz gibi bir mahkumla ceza yatmak çok büyük bir nimetti.
Adada bir isyan çýkýyor. 1981 yýlý
Adada mahkumlar bir isyan çýkartýyorlar , cezaevi müdürlüðü isyaný bastýramýyor , ikna çalýþmalarý sonuç vermiyor, ne söylense mahkumlar kabul etmiyor .
Bu arada birilerinin aklýna bir þey geliyor oda yýlmazý getirip mahkumlarý susturma fikri…
Adada savcýnýn kullandýðý jeeple gidilerek yýlmaz getiriliyor ve mahkûmlara bir konuþma yapmasý ve isyaný sonlandýrmasý konusunda yardýmý isteniyor.
Yýlmaz kabul ediyor ve mahkumlara þöle diyor kýsaca: Arkadaþlar daðýlýn , devlete karþý gelinmez …
Bu cümle mahkumlarýn daðýlmasýna ve isyaný sonlandýrmalarýna yetiyor . Aynen þöyle diyor : Arkadaþlar daðýlýn , devlete karþý gelinmez
Yýlmaz adadaki günlerini böyle geçiriyor , onu herkes seviyor hem mahkumlar hem devlet …
Hayatta ne mevkide , ne kariyerde olursak olalým , yaptýklarýmýz ve yapacaklarýmýz bizim geleceðimizi belirler , hep güzel þeyler yaparsýnýz ama bir gün öylesine büyük bir hata yaparsýnýz ki tüm güzellikler bir anda yok olup gider, silinir .
Fakat , Yýlmazýn hayatýný okuduðumda bende uyanan düþünce , iyi þeyleri olan ama yanlýþ davranýþlarý da olan bir adam.
Fakat en büyük özelliði , kötü anlarýný bile olumlu deðerlendirmiþ bir insan örneðin cezaevinde sürü ve yol senaryolarý ve aldýðý hatýrý sayýlýr bir ödül .
O Türk sinemasýnýn taçsýz kralý , hapishaneleri mesken tutmuþ bir adam , kýsacasý her þeyini hapishanede kaybetmiþ ve her þeyini hapishanelerde kazanmýþ bir yýldýz.
Suat engin yýlmz
Nisan- 2015