Sosyal alan 50 üssü 1 + 1 depo enerji saðlamasýný yaptýktan sonrasý boþluk enerji düzenine geçer. Yaklaþýk olarak sosyal alan boþluk enerji düzeni, her yönde ayný tek düzedir (izotropiktir). Bu aþamada

50 üssü 1 süreci; nüfus, iþ bölüþümü, dayanýþma, yeteneðine ve ihtiyacýna göre mutlak paydaþlýk gibi entegrasyonu veren toplam kadardýr. Toplamýn 1 birim fazlasý sürecin artan kapasiteyle birlikte artýk ürün gücüdür.

Toplum, ÜRETEN ALANLI bir yapýdýr. Dolaysýyla toplum hem indirgemeci ve tüketimli bir sosyal alanýn yaþamlý boþluk enerji düzeyine sahiptir. Hem de üreten iliþkinin kendi çalýþma uygulamasý sonrasýnda herkesi yeteneðine ve ihtiyacýna göre paydaþ kýlma üzerinde potansiyeli düþüren bir boþluk enerjisinin düzeylerine sahiptir.

Bir toplumun boþluk enerjisi; çalýþýlmayan, dinlenilen zamanlardýr. Karþýlýklý ürettirmenin iþ paydaþlýðý gerçekleþmesi sonrasý oluþan 50+1+1 tahakkuku sonrasýnda; pay olacak sürecin sömürüye kaymamasý oluþla ortaya çýkmalýdýr.

Sistem 1 birim gün karþýlanmasý içinde 9 parça iþi eksiltiyordu. Potansiyeli oluþturan eksiltme doðanýn iþleyiþ yasasýydý. Eksiltilen kritik rezonans deðeri içindeydi. Sistem içindeki potansiyel eksikliði; sisteme tamamlatma eðimi ve alan içi akýþý ortaya koyuyordu. Bu akýþ karþýlýklý denklik içinde birbirine ürettirmenin bað enerjisiydi. Eksiðini veya eksilttiðini tamamlatan Karþýlýklý üretme iþi 1 birim gün süreci oluþtuðunda sistem doygunlaþýr.

Doygunlaþma; yükseltgenen potansiyelin kesikli olmasý sýfýr enerji cevrimi gibi deðerlendirilmesidir. Doygunluk, gerekli þartlarý saðlayan yükseltgenmiþ düzeyin, durgunluðudur. Yarýn için yeniden ve yeniden karþýlýklý üretmenin olacaðý evredir. Paydaþlarýna daðýtýlacak durgun depo enerjidir.

Bir toplum, ya da doðada saðlatma yapan sosyal alan bir deðil; birçok iþ-görev daðýlýmla iþ kollarýnýn çalýþmalar entegresidir. Bu nedenle bir toplumda bir deðil birçok boþluk enerjisi vardýr. Bir iþ koluna göre ayrý ayrý olan doygunluk deðerleri o iþ kollarýnýn tuzaklý yapýlarýdýr. Üreten bir emek karþý tarafa da takas üzerinde ürettiren bir emek olmakla tuzaklýdýr. Denklikler, denkleþmeler boþluk enerjisidir.

Bir sistem eksiðini yetirmeye veya farkýný tamamlama noktasýna doðru giderken, giden eylem simetri noktasýnda yavaþlar. Simetri noktasýnda aðýrlýk merkezinde doygunlaþan bu tür eylemlere denklik kazanma, kararlý olma; denir.

Sürecin denklik kazanmýþ; paylaþma aþamasýna gelmiþ; yükseltgenmenin durgunlaþtýðý bu durgun yer paylaþma öncesini oluþan durgun, doygun, depo enerji alanýdýr. Sosyal bir depo enerji, yalýtýmlý totemi sosyal özü gereði; dýþa kapalýdýr. Doðada saðlatan sürecin dýþa kapalý olmasý nedenle alan nüfus sayýsý, en çok yüz veya yüz elliyi geçmeyen durumdu. Bu nedenle kaynaðýn bolluðu ve kýtlýðýna göre doðada saðlama olan doðada saðlatmalar da kolektif etkili verim deðeri üslü durumla, oluþamamaktadýr.

Bu durum üslü deðerle açýlým verecek süreci henüz baþlatamamakla kendi sonrasý geliþmeyi kýsýtlar. Yani bir sosyal depo enerjisini ortaya koyan sosyal yapý çevreye açýlýp depo alan enerjisini büyütemez.

Oysa toplumsal yapýlar üreten iliþkiler olmakla kendi üretim iliþkilerini çevredeki baþka üreten iliþkiler üzerinde depolamakla, kendileri için onlara da ürettirirler. Kendileri de karþý grubun depo alaný haline gelirler.

“Üreten iliþki”, doðada saðlatma yapan kolektifi sosyal yapýlar içinde çýkacaktý. Daha önce grup içine bir tür “üreten iliþki” ile bu gruplar ancak bir tür enerji depoluyorlardý. Saðlatan alan bir tür ürün üretmekle sýnýrlý sonluydu. Bir tür üreten sosyal alan, zamanla dýþarýda olup ta baþka tür bir ürün üreten karþý bir gruba; sizin için ürettirme baþladý (takas).

Kendi içine ürettiren kolektif alan, þimdi iç iliþkisine ürettirme yanýnda karþý taraf için ürettir olmakla kapasiteyi iki kat artýrmýþtý. Kendi kadar bir karþý nüfus varsa 1 birim gün olan üretim hareketi iç hacmi etkinliði 50 üssü iki yani 2500 birim üretim olmuþtu. Bu giriþme ve açýlým size en az iki tür enerji depo alaný hacimdir. Kendi depo alanýnýzýn türlü üreten iliþkilere göre sýnýrsýz ve sonsuz olduðu ortaya çýkar.

Bir grup, diðer gruba göre; diðer gruba depo enerji alaný olmasý; diðer grubun bu grup üzerine doðru yelken ve ufuk açmasýydý. Yani bu grubun da karþý grup üzerinde ürettiren bir enerji depo alaný inþa etmesi demek; bu grubun da diðer grup üzerine yelken ve ufuk açmalarý olmaktadýr.

Böylece üreten bir iliþki alaný; giriþtikleri üreten grup nüfusunun çokluðu kadar baðýntý depo enerjisine bölünmektedir. Bu durum üreten her bir grubun kendi iç iliþkilerini karþý grup nüfus çokluðu kadar bir üstel durum içinde olmaða zorlar. Böylece üreten iliþkiler sýnýr tanýmayan üretim hareketi olmaktadýr.

Þimdilik üstel durumu veren genleþme kuvvetini verecek olan sayý dünyamýzla sýnýrlýdýr. Ancak bu tür depo alanlý üstel durumlar pozisyonu, dünyayý da evrene doðru açmaktadýr. Ýþte bunu baþaran durum insaný ortaya koyan durum kolektif bir üreten iliþik ile kolektif akýl ve kolektif zekâdýr.

Toplum kendi kapasite sürecini veya iç hacim genleþme sürecini kendi kiþisine yansýtsa da, kiþi bu yetenekle kiþisi gayret gibi davranýyor olsa da zaten kolektif olmayan bir üreten iliþki olasý deðildir. Ufku açan düþünce, zekâ ve akýl da kiþi zekâsý; kiþi aklý deðil; kolektif zekâ; kolektif akýl ve toplumsal düþüncedir. Sizi uçaða, otomobile bindiren akýl, zekâ ve düþünce bidayetinden beri kolektif düþünce; kolektif akýl ve kolektif zekâdýr.

Kolektif akýl kolektif zekâ ve kolektif düþünceden yoksun oluþ, insan oluþu da kaybetmektir. Ýnsan olmak kolektif zekâ iledir. Kolektif kapasiteli kolektif olanakladýr. Kolektif zekâ da önce doðada saðlatan sosyal zekâ ile ve üssünü kadar deðerle açýlýmý veren zekâ da üreten iliþiklerledir. Tarihsel sürece baktýðýmýzda kolektif sosyal zekâ; üreten toplumsal zekâya dönüþen bir diyalektiktir.

Kolektif etki (sosyo-toplumsal etki) yukarýda 50 kiþilik totem grup iþleyiþinde belirtildiði gibi 1 birim gün özeli olan durumlar rezonansý ile genellik ve kolektif etki genel olanda özelliktir. Özellik olan 50 kiþiye ait daneyim, aktarým akýl olmakla kolektif zekâdýr. Kolektif saðlamadýr.

Kiþi, açlýðýný giderme, savunma yapma, korunma gibi yaþamý olduran 1 birim gün eylemli özel durum nedenlerden hareketle 50 kiþilik etki sürecin genel oluþuna katýlýr. 50 kiþinin eylemi geneldir ve her bir kiþiye göre iþler denkleþmesidir. Yani 50 kiþilik genel durum içinde kiþi özel yaþamý için doðada saðlama yapar.

Kiþinin elmaya ulaþýp, elmayý yemesi arasýnda geçen zaman ara zamandýr. Gerçekleþme zamanýdýr. Boþ zaman enerjinin harcanmadýðý enerjinin olmadýðý zaman demek deðildir. Kiþi ile kiþinin doðada veya grubunda saðlama yapmasý arasýnda geçen zaman, kiþi ile doða arasýna konan bir gecikme zamandý.