Herþeye imgelem karar verir. -Pascal |
|
||||||||||
|
El bu ego ve bu kibir ile az çok kiþilerden kopacak, eski bildik tanýdýk kolektif iliþkiye bir mesafe gelecekti. Bu mesafe El ‘in kendisini yoksullardan korutan bir yalýtým içine götürecekti. Böylece El Ýn güvenliði kendisine olan bir monarþi içinde El ‘in güvenliði El ‘i saray iliþkisi içine sokacaktý. El ‘in açtýðý kiþi sahipli söylemler tartýþmasý kiþisi hýrs ve tamahý körükleyen bencillik nedenle kiþisi tamah kafalara yatsa da kolektif meþruiyetin imgesi hala ortak yol göstericiydi. Henüz anýlarda taze olan kolektif meþruiyet karþýsýnda bir türlü meþru olamýyordu. Kolektif meþruiyet karþýsýnda El ‘in meþru olabilmesi nedenle El ‘in söylemlerine kolektif meþruiyete karþý bir anlam içerikle vahiy dendi. Böylece kolektif meþruiyete karþý vahiy meþruiyeti ortaya kondu. Kendisine (üreten iliþki ve üreten iliþkinin takdirine) ortaklar tanýyan kolektif meþruiyete karþý, üreten iliþkinin kiþisi sahipliðine karþý ve kiþisi sahipli iradeye karþý ortaklar tanýmayan vahyin, meþruiyetiydi. Bu gibi nedenlerle El Ýn her söylemi vahiy olmuþtu. El 'in takdirine dönüþmüþtü. Ýsa’ya gelen köleci miras iþte bu çeþitten giriþmeler içindeki köleci mantýkla, ilah imgeli gölge mirastý. Ýsa gibi herkesle siz de vahiye göre biçimlenip, böyle düþünmek, bu düþünceye göre çýkarým yapmak zorundaydýnýz. Elinizdeki tek meþru ipucu buydu. Geçmiþ karartýlmýþtý. Geçmiþin gölgeleri El ‘in düþmaný olmuþtu. Köleci sistemle birlikte geçmiþin þimdi ile baðý kesilmiþti. Geçmiþin yerine, El oturmuþtu. El ‘in iradesi, El ‘in vahyi, Elin söyleþisi oturmuþtu. El bin türlü nedenle geçmiþi intikaya uðratmýþtý. Oysa geçmiþ, þimdiki olup biten zaman içinde El mantýðý olukla söylense de geçmiþe dek depo bir hafýza vardý. Yukarýdan beri kýr zambaklarýný yedirme, giydirip donatma düþüncesini oluþan egoist, köleci sistemin gerisinde olmasý gereken geçmiþe dek kolektif ve özgecil öznenin, nesnel birikimlerin, neler olmasý gerektiði, nedenle bu tarih selleri söylüyordum. Kiþi sahipli sürecin kolektif süreci ve üreten iliþkiyi baþlatmasý olanaklý deðildi. Kiþisi ego, kiþiler arasý giriþmeleriyle dýþtan inþaca özgeciliðe dönmek zorundaydý. Bu özgeciliðin karþýlýklý baðýntýlarý “birimiz hepimiz için hepimiz birimiz için anlamasýný oluþmakla; kolektif iliþkileri doðuracaktý. Doðada bileþimler vardý. Ama saðlatan kolektif bir özne ve üreten kolektif bir akýl yoktu. Bu nedenle doðadaki iþleyiþe kolektif akýl ile bakýlmaz. Kýr zambaklarýna kolektif akýl ile bakýlmaz. Kýr zambaklarý verili düzlem iliþkileri içinde milyonlarca yýl içinde yaptýðý gel git hareketleri nedenle ekolojin dengeleri oluþmuþ bir baðýntý ve yaþamdý. Toplum ise bu dengeler üzerine dengeleri bozmadan, dengelere uygun akýþ ve rötuþlarla sayýsal bir kolektif modülasyonlar veya üssel devinmeli bindiriþler yapan akýl ve yetenekti. Kýr zambaklarýndan çýkarýlacak dersler ancak gerçeðe aykýrý biçimde eþleþtirilen köleci vahiyle, vahye göre olurdu. Baþlangýçta yukarýdan beri belirttiðim özne nesnel yalýtýma davranýþlar (genetik kodlu) davranýþlar dýþýnda ve dýþta nasýl davranacaðýmýzýn, ne yazýk ki bilgisi ve vahiyi yoktu. Köleci sistem “ortaklaþma paydaþlý” dýþtaki üreten hafýzayý silmiþ; yerine El tasýmýyla kendi bencil söylemlerini koymuþtu. Yaþamla, deneyimle sýnama yanýlma ya da yanlýþ doðru yapa yapa bilme, bulma olan davranýþlarýn tekil eylemli kesiþen bileþimleri içinde seçme ayýklama yapýlmýþtý. Kesiþen davranýþlar vasýl olasýydý? Kesiþen davranýþlar “ortak mekân baðlacýyla” o kiþisi amaç eylemli harekete hýz ve katký vermiþti. Böylece kesiþimle ve amaç tutuma katký vermekle hýzlanmýþ yeni durum “kiþi dýþýnda ve kiþiler arasýnda” sosyal ve kolektif davranýþlarý oluþmuþtu. Biz içimizdeki yalýtýmla ve dýþýmýzdaki bizden baðýmsýz alakalý alakasýz sosyo kolektif davranýþlarla vardýk. Sosyo kolektif davranýþlarla, biliyor; buluyor davranýyorduk. Sosyo toplumsa davranýþ kiþide yoktu. Ve kiþide zaten olamazdý da. Kiþilerin kendisinde olmayan dýþtan bileþim sel düþünce; dýþtan kolektif yansýmalý bileþim sel akýl, kolektif bilme, bulma davranýþlarý sosyo toplumsa akýlla ortaya konuyordu. Sosyo toplumsa akýl kiþide baðýmsýz, kiþide olmayan; ama kiþinin bir sosyo toplum içinde bulunmasýyla ancak kolektif akýl kiþiye de yansýyan yepyeni bir olguydu. Köleci sistem yepyeni olan, üreten kolektif aklý; belli bir düzeyin kolektif geliþmiþliði içinde kolektif ivmelenmelerden aldýðý akis hýzla süreci kiþisi sahipli engel ve arýzalarla intikaya uðratmýþtý. Kendisini de bu üreten ortak aklýn yerine koymuþtu. Üreten kolektif akýl, onca üssel davranýþ içinde seçme ayýklamalar yapýp, ortaklaþa davranýþlarý bilme bulma öðrenme ediyordu. Köleci mantýk, ortaklaþa bilme bulma öðrenme olan davranýþlarýnýn yerine geçti. Köleci us, üreten kolektif akla yakýþtýrdýðý vahiy söylemli illüzyon ile geçmiþin kolektif sürecini intikaya uðrattý. Köleci mantýðýn kesinti yapýlan yerleri kendisinin doldurmasýyla süreci kendisiyle baþlatmýþtý. Kendisini de sürece baþlangýç yapmýþtý. Bu nedenle bu köleci öðretiye göre nasýl davranýlacaðýnýn bilgisi, vahiy olarak geliyordu? Bizler de vahye inanmanýn hidayetle; uysal birer mümin oluyorduk. Unuttuðumuz bir þey vardý. Unutulan gerçek ve yasa da en az dýþ dünya iliþkileri ile en az yorulmayla en az enerji harcama yapmanýn yalýtým süreciyle kayýtlýydýk. Her ortamýn bir alan etkisi ve alan yönü vardý. Alan etkisi ve alan yönü; alan içindeki eyleme en az direnç ve en az enerji kaybý yaptýran akýþ yönüydü. Alan yönü, zorlanmanýn direncin en az olduðu týpký ýrmak akýþý gibi bir yön eðimiydi. Ortak eylemlerin de, ortak mekânýn da, üreten iliþkilerin de kolektif akýþýn da paydaþlýðýnda, alan yönünde en az enerji gerektiren durumla davranýþlar ürettiði bir akýl oluþlar tutumu ve ahlaký vardý. Bu nedenle vahye gerek yoktu. Kolektif süreç “kolektif güç nedenle” alan akýþý içinde enerjiyi en az kayýpla ama depo enerjiyi yokuþ yukarý tutumla biriktirip; yokuþ aþaðý olan kiþisel tüketime doru kullanýyordu. Her inþa her hayat yokuþ yukarý bir potansiyeli yalýtýp korumakla var oluþunu sürdürür. Yokuþ yukarý tutumlar genelde bileþen ortak tutumlar organizesidir. Karþýlýklý gerektirme, yokuþlaþan yalýtýmla, yeniden alan yönünde olan çevrimdi. Belli bir üreten kolektif geliþmiþlik seviyesi, El söylemli tartýþmalarla kiþisi sahipliðe meþruiyet yapýldý. Bu nedenle köleci sistemde hak hukuk ve adaletin kaynaðý vahiydi. Buna karþý da demokrasi, insan hakký gibi meþruiyet kaynaklarý ortaya konmuþtu. Ýlk sel tekil ve fevrice olan bencil yönelimler, kiþi dýþýnda ve kiþiler arasýnda giriþilen tutum olmuþtu. Böylece tekil davranýþlar ortak mekân içindeki somut ama ayrý ayrý eylemleri birbirine ilikleyen anlam ilgilerine dönüþtüren alan etkisinin verdiði katkýlarla; sosyal ve kolektif olan süreçler baþladý. Sosyal ve kolektif süreçler kiþinin egosu (bedeni) dýþýnda, kiþisi egolarla (baþka bedenlerin) tek tek ama tümle ten bileþimlerle birbirinin eksiðini yetiren (boþluðunu dolduran) bað iliþkileriyle giriþti. Tümle ten (birbirine eksiði tamlaþan) giriþme süreçleri giderek üreten iliþkilere dek kolektif davranýþlý kolektif bilme, bulma ve davranýþlarýnýn kesikli sürekliliðini oluþmuþtu.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |