Yüce Allah, "Ey iman edenler, sizden öncekilere yazýldýðý gibi, oruç, size de yazýldý (farz kýlýndý). Umulur ki sakýnýrsýnýz." (Bakara Suresi, 183) ayetiyle orucu farz kýlar. Oruç Allah ile kulu arasýndaki bir ibadettir ve kiþinin bu ibadetinin karþýlýðý ancak Rabb’imiz Katýndadýr. Oruç ibadetinin müminler için birçok hikmeti vardýr. Allah için yaptýðý bu ibadet, insanýn manevi güç yaþamasýna vesiledir.

Toplumda zamanla, gerçek Ýslam inancýnýn ve ibadetlerin anlamý boþaltýlmýþ, þeklen yaþanan bir din geliþmiþtir. Dinin temel ibadetleri, bu görüþe sahip kiþiler için amacýndan ve batýnýndan çok zahiri yönüyle önemlidir. Örneðin bu kiþiler için namaz hafif bir spor gibidir; insan vücuduna yararlýdýr ve kýlýndýðý zaman vücudun spor gereksinimi karþýlanýr. Namazýn ruhunu boþaltýp, bu yönünü vurgulayan kiþiler, ibadetlerin yararlý olduðu konusunda bilimsel kanýtlar ileri sürerler.

Namaz ibadetinde olduðu gibi, orucun batýnýndaki hikmetler üzerinde de fazla düþünmeyen kiþiler, oruçla ilgili olarak da mideyi rahatlatma konusunda yararlý olduðunu söylerler. Belli bir zaman aç kalmak ve yýlýn belirli zamanlarýnda mideyi dinlendirmek bilimsel bir doðrudur. Ancak oruç bu deðildir. Allah zaten kullarýna zarar verecek bir þey buyurmaz.

Oruç, insanlarýn Allah’ýn nimetlerini ve rahmetini daha derin kavramalarýna ve þükretmelerine vesiledir. Allah’ýn insanlara Kur’an’la bildirdiði tüm buyruklarýnda olduðu gibi, oruçta da çok fazla hayýr ve hikmetler vardýr. Oruç da, iman sahiplerinin bu hikmetleri düþünmelerine ve bu þekilde imanda derinleþmelerine vesile olur.

Ýnsan yaþamý boyunca her an, Allah'ýn rahmetiyle sunduðu sayamayacaðýmýz kadar çok çeþitte ve lezzette nimetle muhatap olur. Oruç tutulan Ramazan ayýnda, insanlar kýsa süreliðine de olsa bu nimetlerden uzak kalýrlar. Böylece oruçla, kendilerine lütfedilen nimetlerin deðerini daha iyi anlama olanaðý bulurlar.

Oruç tutmayý aç kalmak ve açlýða tahammül etmek olarak algýlayan bazý kiþiler, gün içinde sergiledikleri asabi davranýþlara mazeret olarak oruçlu olduklarýný ileri sürerler. Oysa öfkelenebileceði bir olayla karþýlaþtýðýnda, samimi mümin Allah’ýn, “öfkenizi yenin” buyruðu gereðince öfkesini yener. O, ruhunu beslemek, kendisini Allah’ýn hoþnut olacaðý þekilde kontrol edebilmek ister.
Güzel ahlaký kazanabilmek için insan ruhunu beslemeli, terbiye etmeli ve üzerinde söz sahibi olabilmelidir. Sabýrlý, özverili, cesur, dürüst olabilmek kararlýlýk gerektirir. Samimi iman sahibi, koþullar ne denli zorlu da olsa dengeli davranýr, tevekkül ve sabýr gösterir, davranýþlarý son derece olumlu olur.

Ýmtihanýn gereði olarak zayýf yaratýlmýþtýr insan; uykusu gelir, acýkýr, yorulur… Zaaflarýný yenerek Allah’ýn hoþnutluðu amacýyla kendisini kontrol edebilen insan, ruh terbiyesinin ilk adýmýný atmýþtýr. Bu nedenle tüm diðer ibadetler gibi, oruç tutmak da kiþinin imanýnýn derinleþmesine vesile olur.

Ramazan, samimi inananlar için gerçekten Yüce Allah’a yakýnlaþmaya bir vesiledir. Oruç tutan insan her an Rabb’imizin beðendiði üstün ahlaka uygun davranýþlar sergilemeye, nefsinin tutkularýndan sakýnmaya çalýþýr. Þeytanýn taktiklerine karþý dikkatli ve þuurludur, vicdanýnýn her zaman doðruyu fýsýldayan sesine kulak verir. Ýçi titreyerek hissettiði Allah korkusu ve sevgisi, inanan insanýn Allah’ýn sýnýrlarýný koruma konusunda titizlik göstermesine neden olur.

Samimi mümin, Rabb’i ile kurduðu baðlantý nedeniyle O'nun hoþnutluðunu kaybedecek bir davranýþta bulunmaktan ve nefsinin sýnýr tanýmaz kötülüklerinden sakýnýr. Hayýr düþünür ve salih amellerde bulunur. Allah’ýn gizlinin gizlisini ve içindekini de bildiðini kavramýþ olduðundan, bu ahlak özelliklerinden hiçbir durum ve koþulda ödün vermez.

Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) de, müminlerin sahip olmasý gereken güzel ahlakýn önemini, “Ruhumu kudret altýnda tutan Allah'a yemin ederim ki cennete sadece güzel ahlak  sahipleri girer.” (Tirmizi; Huccetü'l Ýslam Ýmam Gazali, Ýhya'u Ulum'id-din, 2. cilt, Çeviri: Dr. Sýtký Gülle, Huzur Yayýnevi, Ýstanbul 1998, s.792) hadis-i þerifiyle belirtmiþtir. Müminler de üstün ahlak özelliklerine sahip olmak için gayret gösterir ve güzel özelliklerini gördüklerinde birbirlerine cenneti hatýrlatýrlar.

Ramazan ayýnýn manevi havasý nedeniyle insanlar boþ söz ve boþ iþlerden kaçýnýr, Allah’ý daha fazla anar, daha fazla infak eder, salih amellerde bulunurlar.

Kuþkusuz söz ettiklerimiz, yalnýzca Ramazan ayýna özel ibadetler ve güzel davranýþlar deðildir, olmamalýdýr. Hiçbir çýkar gözetmeden yalnýzca Rabb’in rýzasýný arama, Allah’ýn sýnýrlarýný koruma konusunda sadýk ve kararlý olmalýyýz. Aksi halde ‘Allah’a bir ucundan ibadet eden’ kiþilerin durumuna düþebiliriz. Bu tehlikeye karþý dikkatli olalým; yalnýzca bu kutlu ayda deðil her zaman adýmýmýzý “Allah’ý mý razý ederim yoksa þeytaný mý memnun ederim?” diye düþünerek atalým ve her zaman vicdanýmýzý tam kapasitede kullanalým…

Ramazan günlerinin, Allah dilemediði takdirde hiçbir þeye malik olamayacaðýmýzý, tüm nimetler için O’nun lütfuna muhtaç olduðumuzu daha iyi kavrayacak ahlaka ulaþmamýza vesile olmasýný diliyorum...

Fuat Türker