Ö.F. Hüsmüllü: Sohbetimizin baþýnda “Neden Bir Damla?” diye sormak istiyorum.

Oruç Baba : Çünkü diðer üstadlarýn yanýnda bizim diyeceklerimiz olsa olsa sadece bir damladýr. Mesela, Mevlana gibi bir kocaman deniz varken, bizim düþünce okyanusuna katkýmýz bir damladan fazla olabilir mi?

Ö.F. Hüsmüllü: Öncelikle bir damla mutluluktan bahsedelim mi? Çünkü günümüzde çok sayýda insanýn mutsuzluktan yakýndýklarýný görüyoruz.

Oruç Baba : Ýnsanlar mutlu olmak mý istiyor, yoksa mutluluk mu arýyor? Eðer mutluluk arýyorlarsa buna eriþmeleri belki de hiç mümkün olmayacaktýr. Soyut bir hedefin peþinde koþarak ömürlerini heba edeceklerdir. Mutlu olmak istiyorlarsa bu her zaman için mümkündür.

Ö.F. Hüsmüllü: Mutlu olmak isteyen bir insan ne yapmalý?

Oruç Baba : Öncelikle içinde bulunduðu ortamý çok iyi idrak etmeli. Þu anda bile mutlu olabilecekleri o kadar çok þey var ki… Bilgisayar ekranýndan veya kitaptan bu satýrlarý okumalarý bir mutluluktur. Gözleri görüyorsa, elleri tutuyorsa, saðlýklarý yerindeyse bunlar da mutluluktur. Yediðinden içtiðinden zevk alýyorsa, yastýða baþýný koyduðunda uyuyorsa mutluluktur. Bir eþi, annesi babasý, çocuklarý, kardeþleri, akrabalarý, arkadaþlarý varsa mutluluktur. Görmesini bilene, anlayana mutluluk verecek o kadar çok þey var ki bu dünyada.

Ö.F. Hüsmüllü: Sizin söylediklerinize bakýlýrsa mutsuz olmak hemen hemen imkansýz gibi bir þey.

Oruç Baba : Evet, mutlu olmak deðil mutsuz olmak çok zor aslýnda. Ama biz insanlar nedense hep zoru baþarmayý(!) severiz. Yanlýþ hedef seçme, tatminsizlik ve mutluluðun ne olduðunu bilmememiz en baþta gelen mutsuzluk nedenlerimizdir. “Þöyle olursa, þunu baþarýrsam, bu dileðim gerçekleþirse kendimi mutlu hissedeceðim.” Deriz. Olur, baþarýrýrýz, gerçekleþir; ama biz gene mutsuzuzdur. Tatmin edilen güdüler, daha fazla tatmin ihtiyacý yaratýyorsa gene mutsuz olabiliriz.

Ö.F.Hüsmüllü: Bazý filozoflar, “ahlâkî eylemlerin amacýnýn mutluluk olduðunu” söylemektedirler. Mesela Kant, “Mutlu olmak, bütün insanlar için geçerli ahlak yasalarýna uygun eylemlerde bulunmaktýr. “ diyor.

Oruç Baba: Felsefe, mutluluk konusunda filozoflarýn söylemleriyle doludur. Sizin de iþaret ettiðiniz gibi mutluluðu, ahlâkî eylemle açýklamaya çalýþanlar olduðu gibi, bilgiye ulaþmak, ölçülü davranmak, haz duyarak yaþamak, Tanrý’ya yönelmek olarak kabul edenler de vardýr.

Ö.F.Hüsmüllü: Bu kadar farklý görüþün ortaya atýlmasý mutluluðun tanýmýný da zorlaþtýrmýyor mu?

Oruç Baba: Ýllaki tüm insanlarýn kabulleneceði bir taným yapmak gerekmiyor. Felsefe’de doðru-yanlýþ diye bir þey söz konusu deðildir. Çünkü kime göre, neye göre doðru veya yanlýþ? Önemli olan iddialarýn doðruluðu yanlýþlýðý deðil, kendi içerisinde tutarlý olup olmadýðýdýr.

Ö.F. Hüsmüllü: Siz, bir insanýn gerçekten mutlu olabileceðine ve hatta ömrünün sonuna kadar mutlu yaþayabileceðine inanýyor musunuz?

Oruç Baba : Belki her aný için buna evet diyemem; ancak çoðunlukla mümkün olabilir.

Ö.F. Hüsmüllü: Kendini mutsuz hisseden insanlara basit bir mutluluk formülü verebilir misiniz?

Oruç Baba : Benim böyle bir becerim yok. Falcý olsaydým, moral verici yalanlarla karþýmdakini kandýrmaya çalýþýrdým. Varlýklý olsaydým maddi yokluklar nedeniyle hayatýndan memnun olmayanlara bir þeyler baðýþlardým. Ancak gene de geçici bir mutluluk olurdu bu.

Ö.F. Hüsmüllü: Sizce en büyük mutluluk nedir?

Oruç Baba : Var olmaktýr. Var olmanýn bilincine varmaktýr. Bir düþünsenize: Siz, ben ve onlar varýz. Þu koskocaman evrenin bir parçasýyýz. Evrene katýlmýþýz. Evren denilen bu bütünün içindeyiz. Diðer bütün var olanlarla iliþki içerisindeyiz. Var olan her þeyi kendimde, kendimi de var olan her þeyin içinde olduðunu bilmekten daha büyük bir mutluluk olabilir mi? Kýsacasý ben evrenim; evren de ben…

Ö.F. Hüsmüllü: Hani bir þair “Sen mutluluðun resmini yapabilir misin?” diye soruyor ya; onun gibi bir þey mi?

Oruç Baba: Evet, aynen öyle:Gözlerinizi birkaç dakikalýðýna kapatýn ve evrenle olan bu içiçe iliþkinizi düþünün, bunu yaþayýn, yaþayýn ki “sen mutluluðun resmini yapabilir misin?” diye soran þaire de bir cevap vermiþ olun: “Belki tual üzerine mutluluðun resmini çizemem; ama zihnime evet!” Deyin.