DEPREM GERÇEĞİ:
Depremin Kur'an-ı Kerim de çeşitli surelerinde geçtiği gibi özel sureside olduğu malûmâlinizdir. Kur’an-ı kerimde gök ve yer olayları anlatılmakta. Dünya dediğimiz; yer ve gök yani üzerinde bulunduğumuz yer ve onu çevreleyen atmosfer,litosfer gibi çeşitli katmanlardan oluşandır. Kâinat ise bütün evrendir.Yani içinde dünyanın da bulunduğu bütün gezeğenler ve yıldızlardır. Cenab-ı Hak Kainatın yaratıcısıdır. Her türlü olay için tedbir alınması bizlere haktır. Yani tedbir bizden takdir Cenab-ı Allah’tandır.
Buna göre gök ve yer birbirini tamamlıyan kavramlardır. Peki buna göre havanın bulutlandığı bölgelerde yağmur yağmadan önce ne oluyor gök gürlemesi dediğimiz olaylar oluyor şimşekler çakıyor bazanda o şimşek çok güçlü oluyor ve yıldırım düşüyor yani bir elektrik kütlesi bir yere düşüyor. Şimdi bu bulutların ve gök gürültüsünün nerelerde olduğu veya olacağı şimşeklerin nerede husule geleceği, veya oluşacak adına yıldırım dediğimiz bu enerji kütlesinin nereye düşeceği kesin bilinebilir mi? Cevap hayır dır. Değilmi. Ancak meteoroloji teknolojimiz şimdi gök hareketleri bakımından bulutlanmanın nerede olacağını gök gürültüsünün nerede olacağını birkaç gün önceden tahmin edebiliyor . Gök gürültüsünün olduğu yerde şimşek te çakar. Buda bilinebiliyor. Ancak adına yıldırım dediğimiz enerji kütlesinin nereye düşeceğini tahmin etmek gibi bir yetenek ve bilgi yok. Dolayısıyle düşen bir yıldırım ne yapar bir eve , ağaca düşerse yakar şimdi bu gök olayı; meteoroloji de gök olayını incelemede ileri bir düzeyde olduğunu söyleyebiliriz. Bu adına yıldırım topraklaması dediğimiz enerji kütlesinin düşebilecek durumunda bazı önemli yerleri korumak için ne yapılır adına paratoner veya yıldırımsavar da dediğimiz önemli yapıların üstüne güçlü bir bakır çubukla ve bir dıştan kablo yine toprağa gömülen bir bakır levhala topraklaması yapılır. Bu gelecek herhangi bir yıldırımın yapıya zarar vermeden toprağa verlmesidir. Burada tabi dikkat edilmesi gereken husus gök gürlemesinden sonra yıldırım düşmesinde o kablonun kontrol edilmesi olacaktır. yoksa bir kere yapmakla olmaz çünki aldığı bir yıldırımın yani enerji kütlesinin kaç volt luk olduğu bilinemiyeceğinden kabloyu yakıp yakmadığı kontrol edilmelidir. Şimdi buraya kadar yazdığımız yazının çoğunluğunu gök aldı ve gök ten gelecek tehlikeye karşı önemli binalarımızı korumayı başardık. Ancak münferit diyeceğimiz arazilerde oluşacak yıldırım düşmelerinde can kaybı veya bir binanın korunması imkansız bunada münferit olay diyebiliriz.
Buraya kadar tamam gelelim esas konumuz olan deprem'e ne demiştik gök ve yer birbirini tamamlar yani gökteki olaylar yani bulutların olaylarının o zaman yerdede olacağıda aşikârdır. Nasıl gökte bulutlar bazan yer yüzüne yakın bazan uzak olursa yerde de bunun simetriğini düşünelim. Bu arada şunuda hatırlatmakta fayda var.Atılan bir bomba havada patlarsamı etkisi daha çoktur ? Yerde patlarsamı daha çoktur? Elbetteki yerde patlarsa daha çoktur. Neden çünki yerde yapacağı sarsıntı etkisi daha çoktur.
O halde burda yer altındaki enerjinin bir yerde boşalması sözkonusudur. Aynı gök gürlemesiyle şimşeklerin oluşması ve yıldırımın düşmesi gibi. Ancak ne varki aradaki fark gökteki olaylar gözlemleniyor . yerdeki olaylar görülmüyor. Ancak gerekli yani hava şartlarını öğrenmek için yapılan yatırımın yarısı yer bilimine yerin sismik hareketlerini öğrenmeye harcansa eminim yeraltındaki hareketlerinde nerede olacağı evelceden anlaşılabilir. Tabi bu meteorolojideki şimdi gelinen nokta olmıyabilir. Ancak yinede çeşitli derinliklere ve çeşitli bölgelere sık sık yerleştirilecek sismik aletlerle önceden tahmin edilebilecektir. Hatta yine havadan gelen yıldırımı nasıl üzerine çeken bir yıldırımsavar düşünüldüyse en azından onun tersi olan yer altındaki yıldırımı çeken paratonerde düşünülebilir. Tabi burda düşünülecek durum havadan gelen yıldırımı toprakladığın gibi bunuda havaya verme durumu sözkonusudur.Bunuda nasıl önemli yerlere paratoner yapılırsa buda yine önemli yerlere yapılabilir. Çünki burda yukardada misal verdiğimiz gibi bir bombanın yere düşmeden patlamasıyla verdiği etkiye az diyelim ( tabi burda bazıları radyoaktif etkisi çok olur diyenler olacaktır, haklıdırlar. Ancak biz burda bombayı bir benzetme olarak kullandık. Bunuda antiparentez anlatmış olalım) yer yüzünde patladığı anda: orta diyelim . yeraltında patlarsa yıkım bakımından şiddetinin daha fazla olacağı aşikârdır.
Yazımızda bulutların durumunun simetriğini düşünelim dedik yani gözle gördüğümüz bulutlar bazan yere yakın bazan uzak olurlar bunu gözlede görüyoruz. Ancak yer altını gözle göremediğimizden onuda çeşitli sismik aletlerle algılayabiliriz. bu arada yıkım nerede daha çok olur enerjinin boşaldığı yani adına fay dedikleri yer altındaki bulutların bu defa yüzeye yakın olan yerde merkezde deprem dipten uzakta yandan hissedilir o zaman yıkımın çok olacağı aşikârdır. şiddeti azda olsa yani çıkan yıldırımın voltu düşükte olsa. çok derinlerde olan ise bazan hissedilir yani ordada yıldırım yeryüzüne ulaşmadan kaybolur.
Hasılı konuyu uzatmak mümkün biz burada fazla uzatmadan keselim ancak şunu tekrar edelim gök ve yer bir bütün olarak düşünülmeli gökteki bulutların olayının yerde yeraltında aynı simetriğinin (Yükseklik , Derinlik açısından simetriğ) olduğunu unutmamak gerekir..