Kalp, insan bedeninin en hayati organlarından biridir. Durmadan çalışan bu mucizevi pompa, insan yaşamını sürdürmesi için gereken kanı tüm vücuda taşır. Ancak kalbin işleyişine dair detayları incelediğimizde, onun sadece bir biyolojik yapı olmadığını, Allah'ın üstün kudretini ve yaratma sanatını yansıtan harikulade bir sistem olduğunu görürüz. Kur’an-ı Kerim'deki bir ayette bu gerçek şöyle ifade edilir:
"Rabbim, ilim bakımından her şeyi kuşatmıştır. Yine de öğüt alıp düşünmeyecek misiniz?" (En’âm Suresi, 80).
Kalbin atışını sağlayan enerji, dışarıdan gelmez; kalp, kendi elektriğini üreten bir motor gibidir. Kalbin bu enerjiyi nasıl ürettiğini ve kullandığını anlamak, onun ne denli kusursuz bir düzen içinde çalıştığını gösterir. Kalbin içinde bulunan iletken hücreler elektrik sinyalleri üretir ve bu sinyalleri, kas hücrelerine ileterek onların dakikada yaklaşık 70 kez kasılmasını sağlar.
Embriyo aşamasından itibaren, sinir sistemi kalbi beyne bağlamadan önce bile kalp atmaya başlar. Kalp nakli ameliyatlarında, vücuttan çıkarılmış bir kalp dahi taze kanla beslendiği sürece atmaya devam eder. Çünkü kalbin içinde, kendi elektriğini üreten bir jeneratör bulunur.
Bir Kur’an ayetinde şöyle buyrulur:
"O, yaratandır, yoktan var edendir, şekil verendir. En güzel isimler O'nundur. Göklerde ve yerde olanlar O'nu tesbih eder. O, Aziz’dir, Hakim’dir." (Haşr Suresi, 24).
Bu ayet, kalbin işleyişindeki mükemmel düzenin tesadüf olmadığını, Allah’ın yarattığı kusursuz bir sanat eseri olduğunu bize hatırlatır.
Kalbin sağ kulakçığında bulunan "SA nodu" (sinoatriyal nod), kalbin doğal ritmini ayarlayan bir hücre topluluğudur. Bu nod, dakikada 60-100 arasında elektrik sinyali üretir ve bu sinyaller kalbin dört odacığına dağıtılarak onların doğru zamanda kasılmasını sağlar.
Elektriksel iletimin bir diğer önemli merkezi ise "AV nodu"dur (atriyoventriküler nod). AV nodu, sinyalleri hafifçe geciktirerek kanın odacıklardan karıncıklara düzgün bir şekilde aktarılmasını sağlar. Eğer bu hassas zamanlama olmasaydı, kalp verimli bir şekilde çalışamaz ve insan yaşamı tehlikeye girerdi. Bu düzen, Allah’ın sonsuz ilminin ve kudretinin bir göstergesidir. Nitekim Kur’an’da şöyle buyrulur:
"Şüphesiz göklerin ve yerin yaratılması, gece ile gündüzün ardarda gelişinde, insanlara yararlı şeylerle denizde yüzüp giden gemilerde, Allah'ın gökyüzünden indirip de kendisiyle yeryüzünü ölümünden sonra dirilttiği suda ve rüzgârları evirip çevirmesinde aklını kullanan bir topluluk için deliller vardır." (Bakara Suresi, 164).
Kalp kası hücreleri, birbirleriyle tam bir uyum içinde çalışır. Her bir hücre, kendine ulaşan elektrik sinyaline anında yanıt verir ve bu sinyalleri ileterek kalbin düzenli bir şekilde kasılmasını sağlar. Bu hücrelerin içinde bulunan iyon kanalları ve pompaları, elektrik üretimini mümkün kılar. Hücre zarında bulunan proteinler, iyonların hücre içine giriş ve çıkışını düzenler. Sodyum (Na+) ve kalsiyum (Ca2+) iyonlarının hassas etkileşimleri, hücrenin kasılmasını sağlar. Bu düzenin saniyeden daha kısa bir sürede gerçekleşmesi, Allah’ın sonsuz hikmetinin bir tezahürüdür.
İnsan vücudu, birbirini tamamlayan sistemlerin mükemmel bir uyumuyla çalışır. Spor yaparken kaslarımız normalden 20-25 kat daha fazla kana ihtiyaç duyar. Eğer kalp, sürekli bu tempoda çalışmak zorunda kalsaydı, yorulur ve işlevini kaybederdi. Ancak Allah, kaslarımızı ve kalbimizi bir denge içinde yaratmıştır. Kalp, kasların ihtiyaçlarına göre hızlanır ya da yavaşlar.
Kur’an’da şöyle buyrulur:
"Biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık." (Kamer Suresi, 49).
Kalbin milyarlarca hücresi, tam bir düzen ve uyum içinde çalışır. Her bir hücre, şeker molekülleriyle beslenir ve oksijen yakarak enerji üretir. Bu enerji, kanın tüm vücuda pompalanmasını sağlar. Eğer bu sistemde en ufak bir aksaklık olursa, hayati tehlike ortaya çıkar. Bu sistem, Allah’ın büyüklüğünü ve yaratma sanatını yansıtan sayısız delilden sadece biridir. Kur’an’da şöyle buyrulur:
"Yeryüzünde kesin bir bilgiyle inananlar için deliller vardır. Kendi içinizde de öyle. Görmüyor musunuz?" (Zariyat Suresi, 20-21).
Kalbin mucizevi işleyişi, Allah’ın insanlara verdiği nimetlerin ve ilminin bir göstergesidir. İnsan vücudunun her bir detayı, Yaratan’ın kusursuz planını ve hikmetini yansıtır. Kalbimizin durmaksızın atmasını sağlayan düzen, Allah’ın kullarına olan rahmetinin ve sevgisinin bir göstergesidir. Bu hakikati fark ederek Rabbimize şükretmek, insan olmanın en temel görevlerinden biridir.
"Şüphesiz bunda, düşünen bir toplum için elbette ibretler vardır." (Nahl Suresi, 11).