..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Bir önyargýyý yok etmek, atomu parçalamaktan daha zordur. -Einstein
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




10 Aðustos 2013
Bir Uygarlýða Dair 7  
Bayram Kaya
Devami yazý


:HFB:
Eski totemi yaþam envanterleri kapsamlý Arap yelpazesinin içeriði; kimi noktalarýnda, baþlangýç dönemine kýyasla çok ileriydi. Ticaret yapmak gibi. Kutsal yer algýsýný gelir kaynaðýna dönüþtürüp, oralara hizmet götüren kültür organizesini sunma gibi. Lakin genel olarak ileri olanýn olmasý gereken organize kültürü de 6. Yüz yýl güncel Arap konjonktürün kullanýmý içinde yoktu!

Su yaþamýný bilmeden, aðýzdan yutulan suyun içindeki erimiþ oksijeni emip, oksijeni emilmiþ suyu yan taraflara açýlan kanala gönderip, suyun kulaklardan dýþarý atýlmasý süreci de bilinmez. Solungaç solunumlu çevrimde tahliye yolu olan bu kanalýn; kulaktan aðýz boþluðuna açýlan östaki borusunun; daha önce böyle bir kullanýmý olduðunu da hiç bilemezsiniz.

Bu nedenle, Araban putlarýný da, Araban panteonunu da; geçmiþten ayrý tutuþla hiç bilemezsiniz. Yani Araban putu ve Araban panteonu, geçmiþ adýmlarýn batýný içindeki envanterlerin soyut kullanýmýydý.

Ýþte ittifaký düzen süreçli tarihselliði bilmeden de Mekke panteonundaki kültü bilmeniz imkânsýzdý. Ancak iman gözüyle doðru yoldan sapmanýn, kendi eliyle yaptýðý putlara tapmanýn cahilliði olduðunu, kendiniz söyleyip; kendiniz inanýrsýnýz. Ýzah edemediðiniz size ökülte kalmýþ noktayý inançla doldurmak zorundaydýnýz.

Geliþmenin genel eðilimi çoðu kez eðer olasý ise kendi elindeki malzemelerini þöyle böyle deðiþtirip þekilleþerek yeni sürecini, bunlar üzerinde akýtmasýdýr. Siz bu temel bilgiyi de, bilmezseniz; karaya çýktýðýnýzda da; karadaki yaþamla kulaktaki iç ve dýþ basýncýn dengeletilmesi iþlevine dönüþen; su tahliyecisi olan yan kanallarýn þimdiki östaki borusu olma baðýntýsýný karasal haliyle hiç bilemezsiniz.

Sosyo toplumsa geliþme, biriken nicelikleri arasýnda anlam iliþki baðýntýsýný kuran akýllý insan süreçleriyle yeni yol akýþlarýna dönüþür. Eski olan kimi iþlevler de yeni iþlevlere dönüþür. Palangalarýn kasnak hareketine: kasnaðýn da diþli çark hareket kombinasyonlarýna dönüþerek bu dönüþmelerin giderek makine sisteminin inþasý olmasý gibidir. Deðilse hiçbir makine bir seferde düþünülüp taþýnýlýp bugünkü haliyle ortaya konmamýþtý. Sosyal, toplumsal, inançsal sistemler de böyledir.

Sosyal sistem toplumsal sistem ve inançsal sistemler; birbirine sýký sýký baðýntýlýdýrlar. Söz gelimi köleci sistemler olmasaydý bugünkü dini sistemler de hiç olmayacaktý. Yine sosyal birlikçi grup sistemleriniz olmasaydý, totemi sisteminiz de hiç olmayacaktý.

Ha keza bir egonuz olmasaydý sosyal sisteminiz de olmayacaktý. Bir akan enerji ile ona gösterilen dirençtik kesikli sürekli tekrarlanabilir süreçler olmazdý. Ve böylece egonuz da olmayacaktý. Üreten emek ve emeklerin kullanýlabilir deðiþimleri olmasaydý, toplumunuz olmazdý. Yani ne sosyal sistem; ne toplumsal sistem; ne inanç sistemleri kendi baþlarýna bu günkü halleriyle ortaya çýkmýþ deðillerdi.

Peygamber öncesi Araplardaki, Allah kavramý, organize olucu, örgütleyici, hiyerarþi eden; merkezi komutlama yolunu ortaya koyan bir düþünmenin ürünü deðildi. Hatta Arabýn Allah’ý, yeryüzüne seslenen bir ilah da deðildi. Üstelik herkesi kölesi (kulu) kýlan Allah’ýn; insanlarý ayný çatý altýnda (imparatorluk) ve ayný Allah’ýn dinini etrafýnda; Allah’ýn halifeleri eli ile yaþantýlaþmalarýný isteyen ilah ta deðildi. Araplar harici yansýmalardan soyut bir Allah þuurunu ödünç edinmiþtiler.

Bu þuur da, hiç deðilse o günkü 6. Yüz yýl Arabýnýn içinde bulunduðu köleci durumu açýklýyordu. Yani baþlanýþ yapýlanmasý içinde oluþan ilk yaratan tanrý fikriyle, 6. yüz yýl Arabýndaki Allah bilinci insanýn kaderini, insanýn köleci sistemlerini þimdilik açýklýyordular!

Tek tanrý olan Allah kültü, ittifaka seslenir olmaktan çoktan çýkmýþtý. Tarih içindeki Allah bilinçli süreç, toplumlarýn imparator olma dönemiyle imparatorluklarýn ülküsü olmuþtu. Ýmparatorluklarla birlikte artýk Allah, âlemlerin (yeryüzündekilerin) Rabbi olan Allah’tý. Yeni bilinç, imparatorluk içi yapýlarýna imparatorluk hâkimiyetini, Allah’ýn yeryüzündeki gölgesi olan halifeleri eliyle Allah’ýn yararttýðý kullar oluþla, ayný çatý altýnda yönetilmeyi; imparatorlara altýn tepsi içinde sunuyordu.

Bu nedenle tek Tanrý fikri Arap dünyasý dýþýnda çoktan yeryüzü alemine seslenmenin kültü olmuþtu. Bu insanlýk kültüründen yararlanmak için Arabýn arabý, bir hayli geç uyanacaktý. Yani Araplar 7. Yüz yýlbaþlarýna kadar Allah kavramýný kullanmanýn sosyo toplumsal verisini o güne deðin hala ortaya koyamamýþtýlar.

Araplar çevre kültürlerden ödünç aldýklarý bu El-ilah kültünü, kendi düzlemlerinin içine göre, eðip bükmelerini yapýp; totem aracýlar vasýtasýyla El-Ýlah olan Allah'ýn kendisi ile konuþmuþturlar. Bunlar ittifaký dönem yapýlaþmalarýnýn dev adýmý olmakla birlikte MS 7. Yüz yýlýn haliyle gecikilmiþleriydi.

Olsundu. Bu bilinç düzeyi Araplar için çok yeniydi! Bu El-Ýlah olan Allah ilk zaman içinde aþiretler birliðine çokça seslenmiþtir. Þimdiden sonra ödünç alýnan El-ilah, artýk Allah olarak, Araplardan dýþarýya doðru yeniden ihraç edilir bir kültür kemaliyeti olacaktý.

Arap ruhu, Peygamber Hz. Muhammed'le; bir kez ve ilk kez halk hareketini tatmýþ ve öðrenmiþti. Artýk Arap ruhu nerede bir sistem düzeltmesi gerekirse, orada ruhlarý tutuþturulabilir bir dinamizmin ivmesi içindeydiler.


Sürecek



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.