Bir önyargýyý yok etmek, atomu parçalamaktan daha zordur. -Einstein |
|
||||||||||
|
Su yaþamýný bilmeden, aðýzdan yutulan suyun içindeki erimiþ oksijeni emip, oksijeni emilmiþ suyu yan taraflara açýlan kanala gönderip, suyun kulaklardan dýþarý atýlmasý süreci de bilinmez. Solungaç solunumlu çevrimde tahliye yolu olan bu kanalýn; kulaktan aðýz boþluðuna açýlan östaki borusunun; daha önce böyle bir kullanýmý olduðunu da hiç bilemezsiniz. Bu nedenle, Araban putlarýný da, Araban panteonunu da; geçmiþten ayrý tutuþla hiç bilemezsiniz. Yani Araban putu ve Araban panteonu, geçmiþ adýmlarýn batýný içindeki envanterlerin soyut kullanýmýydý. Ýþte ittifaký düzen süreçli tarihselliði bilmeden de Mekke panteonundaki kültü bilmeniz imkânsýzdý. Ancak iman gözüyle doðru yoldan sapmanýn, kendi eliyle yaptýðý putlara tapmanýn cahilliði olduðunu, kendiniz söyleyip; kendiniz inanýrsýnýz. Ýzah edemediðiniz size ökülte kalmýþ noktayý inançla doldurmak zorundaydýnýz. Geliþmenin genel eðilimi çoðu kez eðer olasý ise kendi elindeki malzemelerini þöyle böyle deðiþtirip þekilleþerek yeni sürecini, bunlar üzerinde akýtmasýdýr. Siz bu temel bilgiyi de, bilmezseniz; karaya çýktýðýnýzda da; karadaki yaþamla kulaktaki iç ve dýþ basýncýn dengeletilmesi iþlevine dönüþen; su tahliyecisi olan yan kanallarýn þimdiki östaki borusu olma baðýntýsýný karasal haliyle hiç bilemezsiniz. Sosyo toplumsa geliþme, biriken nicelikleri arasýnda anlam iliþki baðýntýsýný kuran akýllý insan süreçleriyle yeni yol akýþlarýna dönüþür. Eski olan kimi iþlevler de yeni iþlevlere dönüþür. Palangalarýn kasnak hareketine: kasnaðýn da diþli çark hareket kombinasyonlarýna dönüþerek bu dönüþmelerin giderek makine sisteminin inþasý olmasý gibidir. Deðilse hiçbir makine bir seferde düþünülüp taþýnýlýp bugünkü haliyle ortaya konmamýþtý. Sosyal, toplumsal, inançsal sistemler de böyledir. Sosyal sistem toplumsal sistem ve inançsal sistemler; birbirine sýký sýký baðýntýlýdýrlar. Söz gelimi köleci sistemler olmasaydý bugünkü dini sistemler de hiç olmayacaktý. Yine sosyal birlikçi grup sistemleriniz olmasaydý, totemi sisteminiz de hiç olmayacaktý. Ha keza bir egonuz olmasaydý sosyal sisteminiz de olmayacaktý. Bir akan enerji ile ona gösterilen dirençtik kesikli sürekli tekrarlanabilir süreçler olmazdý. Ve böylece egonuz da olmayacaktý. Üreten emek ve emeklerin kullanýlabilir deðiþimleri olmasaydý, toplumunuz olmazdý. Yani ne sosyal sistem; ne toplumsal sistem; ne inanç sistemleri kendi baþlarýna bu günkü halleriyle ortaya çýkmýþ deðillerdi. Peygamber öncesi Araplardaki, Allah kavramý, organize olucu, örgütleyici, hiyerarþi eden; merkezi komutlama yolunu ortaya koyan bir düþünmenin ürünü deðildi. Hatta Arabýn Allah’ý, yeryüzüne seslenen bir ilah da deðildi. Üstelik herkesi kölesi (kulu) kýlan Allah’ýn; insanlarý ayný çatý altýnda (imparatorluk) ve ayný Allah’ýn dinini etrafýnda; Allah’ýn halifeleri eli ile yaþantýlaþmalarýný isteyen ilah ta deðildi. Araplar harici yansýmalardan soyut bir Allah þuurunu ödünç edinmiþtiler. Bu þuur da, hiç deðilse o günkü 6. Yüz yýl Arabýnýn içinde bulunduðu köleci durumu açýklýyordu. Yani baþlanýþ yapýlanmasý içinde oluþan ilk yaratan tanrý fikriyle, 6. yüz yýl Arabýndaki Allah bilinci insanýn kaderini, insanýn köleci sistemlerini þimdilik açýklýyordular! Tek tanrý olan Allah kültü, ittifaka seslenir olmaktan çoktan çýkmýþtý. Tarih içindeki Allah bilinçli süreç, toplumlarýn imparator olma dönemiyle imparatorluklarýn ülküsü olmuþtu. Ýmparatorluklarla birlikte artýk Allah, âlemlerin (yeryüzündekilerin) Rabbi olan Allah’tý. Yeni bilinç, imparatorluk içi yapýlarýna imparatorluk hâkimiyetini, Allah’ýn yeryüzündeki gölgesi olan halifeleri eliyle Allah’ýn yararttýðý kullar oluþla, ayný çatý altýnda yönetilmeyi; imparatorlara altýn tepsi içinde sunuyordu. Bu nedenle tek Tanrý fikri Arap dünyasý dýþýnda çoktan yeryüzü alemine seslenmenin kültü olmuþtu. Bu insanlýk kültüründen yararlanmak için Arabýn arabý, bir hayli geç uyanacaktý. Yani Araplar 7. Yüz yýlbaþlarýna kadar Allah kavramýný kullanmanýn sosyo toplumsal verisini o güne deðin hala ortaya koyamamýþtýlar. Araplar çevre kültürlerden ödünç aldýklarý bu El-ilah kültünü, kendi düzlemlerinin içine göre, eðip bükmelerini yapýp; totem aracýlar vasýtasýyla El-Ýlah olan Allah'ýn kendisi ile konuþmuþturlar. Bunlar ittifaký dönem yapýlaþmalarýnýn dev adýmý olmakla birlikte MS 7. Yüz yýlýn haliyle gecikilmiþleriydi. Olsundu. Bu bilinç düzeyi Araplar için çok yeniydi! Bu El-Ýlah olan Allah ilk zaman içinde aþiretler birliðine çokça seslenmiþtir. Þimdiden sonra ödünç alýnan El-ilah, artýk Allah olarak, Araplardan dýþarýya doðru yeniden ihraç edilir bir kültür kemaliyeti olacaktý. Arap ruhu, Peygamber Hz. Muhammed'le; bir kez ve ilk kez halk hareketini tatmýþ ve öðrenmiþti. Artýk Arap ruhu nerede bir sistem düzeltmesi gerekirse, orada ruhlarý tutuþturulabilir bir dinamizmin ivmesi içindeydiler. Sürecek
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |