..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Aþýk olmayan âdem / Benzer yemiþsiz aðaca. -Yunus Emre
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




17 Þubat 2015
Totem ve Ýlah 4  
Bayram Kaya
Devam eden yazý dizisi


:HCJ:

Son ilahýn ölümüyle ilahlar insanlarýn arasýnda çekildiler. Ýlahlar insanlarýn içinde ayrýlmýþ oldular. Ýttifaklar süreç salýnýmlarýný sürekli büyütüyorlardý.

Ýlahýn, totem kutsallýðý olucu meþrulaþtýrmasý; ittifak içinde çakýlý olmak kaydýyla; ilahlar totemilerin ittifak içindeki sosyal eksenle birbirine göre tanýmlanmalarýydý. Ýttifak içinde gruplar böylece ilahi düzlemle birbirine karþý dýþ grup oluyordu. Dýþ grup olmakla birbirine karþý cinsel temasý meþru oluyordu. Dýþ grup olmalarýyla birbirine dokunulmasý yapýlan süreç niceleniþleri oluyorlardý.

Böylece on binlerce yýl sonra tarih selliðin belli bir döneminden sonraki yeni nesil; ikili, beþli, 1500'lü çakýlý totem yansýlý ilahlarýn düzenlediði ve çoksayan toplumsal iliþkili bir yapý, içine doðmaya baþladý. Ýttifaklar ilahlar eliyle; çoklu, analizci mantýki düþünmenin baþlangýcý ve sentezi oldular.

Ýlahlarýn bu tarihi görevleri ve tarihsellikleri çok önemliydi. Ýlahlar da soy temsilciliði, insan bilinci ve insan bencilliði üst oluþmasý oluþla beraber, totemi anlamda; kendi üzerine kurgulu alt benci oluþun gömülü olan güdümlemesinden de, içkindirler. Ancak ilahlar grup bilinci, grup benliði yerine; ittifak bilinci ve ittifak bencillikti, sosyo toplumsa oluþlarýnýn; sentezi soy temsilcisidirler.

Bir zemin oluþmasý içinde, sosyo kültürel ve sosyo toplumsal iþlerlikleri olan ilahlarýn ittifaký iþlevleri sönümleniþlerle tamamlanýnca; bu adým, köleci iliþki içinde mal-mülk sahipli bencillikle; takdirci tekil el ilaha çevrildi. Bu ön ittifaklý ilahi adýmlar, kendi içinde biriktirdiði hem potansiyel dönüþmeyi ve edimsel dönüþmeyi, tek tanrýcý anlayýþa da dönüþmeye baþlatacaktý.

Ama tek ve çok büyük bir farkla. Bu fark, ön ittifaký oluþun merkezinde melez insan olma bilinci vardý. Ve ön ittifaký oluþun anlamý vardý. Ön Ýttifaký oluþun ruhunu taþýyan bir tarihsel anlayýþ olma hali vardý. Artýk totem düþünce, ön ittifaklý ilah düþünce oluþla bu tarihsel seyirli kod bilgi içerenli kendi iletime düzlemini belirtmeden de edemeyecekti.

Bu týpký sýcakkanlýlýðýn oluþamadýðý dönem içinde; bastýran akþam soðuðuyla olduklarý yerde devinme siz, donup kalan canlýlarýn; ataleti gibi bir durumdu. Soðuk kanlý yapý bastýran akþamla donup ortalýk yerde kalmadan güvenlikli bir alana çekilmek zorundaydý. Bu nedenle Güneþ hareketini izleyecekti. Tepelerindeki bir ýþýk pigmenti bu yön tayin edicilerdi. Tepedeki tepe göz denen renk pigmentlerinin ýþýk gölge hareketi deðiþmesini yapar oluþlarýyla, tepegözlerdeki tepe gözler Güneþ hareketini izlemekten öte hiçbir görme iþlevi olamazdý.

Bu iþlev, sýcakkanlýlýða geçiþle iþlevsiz gibi durmakla, bu iþlevlik giderek kafanýn yanlarýna ve önüne göç etmeleriyle yeni iþlevlere dönüþmüþlerdir. Yeni eskinin adýmlarý içinde dönüþmekle de, oluþurdu.

Kýsaca totem düþünce; etnik bilgi birikimli, etnik grup bilincini ve etnik grup bencilliðinin temsilciliðini yansýtýþla; tekil bir düzlem alanýn çek imleyicisi ve tekil düzlem içinin belirleyicisidirler.

Ýnsan sentezi dönem de, ilah denen totemilerden sentezi olmakla; tamamen bir totemi ilah soyun aiti deðildi. Yalýn totemli dönemin özne ve öznel varlýklarý; sentezi dönem içine, takdiri bir etkidirler. Yalýn totemi özne ve öznel varlýklar, bu takdiri sentezli etkilerinden doðmuþ olan bir ürün deðildirler.

Aksine yalýn totemi özne ve öznel varlýklar ittifaký ve ittifaký sentezi doðdurandýrlar. Ýlahlarýn bu takdiri etkisinden doðan ve bu etkiyi üzerinde taþýyan özne ve öznellikler de ÝNSANDILAR. Ýþte totemi ve ilahi olan kadlar bu kabilden tepegöz olma kalýt bilgisini, geleceðe aktarýrlar.

Ýlahlar, sosyo toplumsa sentezi kültürlü uygarlýðýn hem eseri hem dýþ etkisidirler. Ýlahlar ittifak bilinci, ittifak ruhu, ittifak bencilliðini içerirler. Yine ilahlar totemdik sentezci düþüncenin anlam iliþkilerini ittifak merkezi içinde çakýlý oluþla taþýrlar. Ýlahlar; yaþam aktarýmlý, uygarlýk aktarýmcý belleðinin ittifaký iman sembolizmidirler. Ýman ittifakýn imaný oluþla, ilahlar temsilciliðinin ve ilahlar ittifaklý sözleþmeyi kutsayýcýlardýr (mühürleyip onayýcýlardýr).

Nasýl totem dönemlerin ilahlarý yoksa, ittifaký dönemin de totemleri yoktur. Totem, ilah anlayýþýnýn içinde çakýlý oluþla vardý. Totem dönem asla ilahý dönemi temsil edemez. Ýlah politeisti mantýklý sentezin, bir araya gelen durumlarý olmasýyla birleþim iliþkili yansýma yapmanýn ürünüdürler.

Ancak totem zeminli düþünüþ ve kavrayýþ; ilah kültürlü iman içinde sembolizmdi kodlarla iþlenmiþti. Böylece totem düþünce ilahi geçiþle ve köleci sistemde tanrý kavranýþlý geçiþle kesikli sürekli olmuþtu. Totem, ittifaklarýn sentez ürünü olan ilahlarla, hem kesikli yapýlmýþtý. Hem plural etki alaný yapýlmýþtý. Hem de ittifakýn yeni kültür ve yaþam hafýzasý olmakla, sosyal elli sürekli olan bir algý akýþtý.

Ön ittifaklar içinde, ittifak ve grup genelinin yararý olaný ve genel yararlanýþý gözeten ilahlarý; kardeþ kardeþ, kuzu kuzu yaþadýlar. Bir gün geldi ki; ilahlarýn içinde bir ilah; “ben malýn mülkün sahibi oluþla, kaderi belirleyip öncel takdir ediþle malý mülkü keyfi daðýtan ilahým” demekle; genel yarara karþý özel yarar olmacý, mülkü gözeten, yepyeni bir iman anlayýþlý süreci baþlatýlmýþtý. Ýlahlarýn huzuru kaçmýþtý.

Bu süreci ve bu durumu baþlatan iliþkinlik neydi? Hiç kuþkusuz genel yarara göre olmayan. Özel yararý ortaya koyan. Mala, mülke ve bir mal gibi insanlarý köle ediþle, kölelere sahip olmanýn düþüncesi olan köleci sistemdi. Genel yararý ve genel yararlanýþý, genel zenginliði gözeten ön ittifaklý ilahlara karþý; özel yararý ve özel yararlanýlmýþ olan özel zenginliði gözeten köleci ilah arasýnda, kavga baþlayacaktý.

O günlere göre, bu genel yararý ve genel zenginliði gözeten reel tezli ilahlarla; özel yararý ve özel zenginliði gözeten kurgu proje tanrý oluþlu antitezin kavgasýydý. Ön ittifaklý ilahlarýn ve mülkiyetçi dönemin, kendi özelliklerinden kaynaklý özgünlükleri; mülk edinmeyi ön gören mülki tanrý sýfatlarýyla birleþip te tekilleþen, sentezi tanrýlaþma kavgasý; bin yýllarla devam ede gelen süreci baþlatmýþtý.

Kýsaca ön ittifak imanlý reel tez; köleci ittifaký imanla yeni bir ikameydi. Bu ön prototipi köleci anti tez, ikame, el ilah denen tanrý senteziyle aþýlmýþtý.


Sürecek



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.