Prensiplerden hoþlanmam. Önyargýlarý yeðlerim. Daha içtenler. -Oscar Wilde |
|
||||||||||
|
Tarihi geliþme totem tekillikten çýkýp zorunlu oluþla ön ittifaklý politeisti olukla, ortak kararlar almanýn çoðulcu, çok köklü yapýsý içine gelmiþti. Köleci dönem; kendisinden öncesinin diðer miraslarý gibi, çok köklülüðün inþasýyla bir kez ön ittifakýn bu mirasýný baðrýna almýþtý. Bundan kurtulmasý olanaksýzdý. Tekillik içinde çokluk karþýsýnda köleci efendilerin de keyfiyetle daðýtýlmýþ olmakla sahibi olduklarý mallarý, mülkleri, rýzklarý ve köle sahipliklerini de meþruiyetlikle açýklayabilmek için mutlaktý bir tekil mana anlayýþla söz söyleyen öznel mana gücüne ihtiyaçlarý vardý. Bu yeni mana anlamasý içinde ilah kurullarý olmayacaktý. Yeni mana anlamasý içinde tek baþýna kararlar verebilmekle; malýn mülkün rýzkýn ve hatta insanýn dahi sahibi olan Mamon olmalý ki bu mülkü þimdiki gibi seçilmiþlere versindi. Çünkü malýn, mülkün ve rýzkýn sahibi olan köleci efendiler; zihin kodlarý grubun yararýna ve grubun adýna programlýlýkla iþleyen grup temsilcisi olan ilahlarýn kararýyla; þimdiki sahibi olduklarý zilyetliði çek edemezlerdi. Daha açýðý mutlak olmazlýðýn içinde ortak ilah kararlarý bulunacaktý. Bu durumda efendiler, Mamon’un verdiði keyfi takdirli özel mülkiyetlerini, ortaklaþtýran ilahi kararlarýyla, garanti edemezdiler. Ýnsanýn köleci sistem içindeki teolojik felsefe olgunluðu, ancak MS. 17. yüz yýlda berraklaþacaktý. Köleci sistemin baþlangýcýndan beri ne olduðunu bilmedikleriyle belirimler veren düþünce yönelmeleri içinde deisti anlamalara da vardýrdýlar. Buna göre deisti anlama da Tanrý, evrenin de Tanrý'sýydý. Bu tür Tanrý oluþun dýþýnda (dinler dâhil), hiçbir kutsal oluþu tanýmayan deisti düþünceler kendisini açýk açýk ifade eder olmuþtu. Örneðin Volter: " Yüce Tanrý'nýn varlýðýný anlamam için Ýsa adlý bir Yahudi’ye (dolaysýyla getirdiði dine) ne ihtiyaç vardý” der. Ýnsanýn muhtaçlýklarý olmasa (ihtiyaçlý lýðý- gereksinimle olmasý olmasa) dostluk-itaat boyun eðme, ahlak, neviden; inþacý olma eðilimleri de pek pek olmayacaktý. Ýnsan; sosyo toplumca üreten iliþkiler içinde mal mülk ve emek sahipliði türünden her edinmelerini muhtaçlýklarýnýn karþýlanmasý için; birbiri üzerinden düzenleniþleriyle ortaya koyar. Köleci düzende ortaya konan emek ve emek ürünleri olan mal ve mülk; muhtaç olmuþluðun giderilmesi zýmnýnda elde tutulan bir güçtür. Emek verilmeyen dað taþ gibi süreçler potansiyel bir zenginliktir. Ama emek ortamýnda bu potansiyel zenginliklerin ortaya konmadýðý süreçler, pek pek kimsenin malý, mülkü olmuyordu. Güç muktedirdir. Ve güç yönetir. Bu muhtaçlýk nedenle muhtaçlýðýn karþýlanmasý olan emek gücü kaynaklý zenginlikler köleci imanla seçilmiþ kiþilerin eline geçirilmesi nedenledir ki; güçsüzler güçlüye itaat ederler! Köleci sistem; itaat oldurucu belirmelerin sezilmesi içinde bunlarý sezilmekle kalmayýp sezilenlerin eylemli oluþla itaat saðlatýcý aktivasyonlarýný uygulamaya dönüþtürülmesinin nakýþ nakýþ inþasýdýrlar. Sahiplik tutumu, kiþisi olan her bencilliðe çok uygundur. Ama sosyo-toplumsa olucu bencilliði ve bunu getirisi olan üreten iliþkilerdi zenginlik kaynaðýný da kiþi sel bencilliðin yanýnda görmemiz gerekir. Sosyo toplumsa bencilliði Kiþisi bencilliðin yanýnda dikkate almayýp ta ortak yararlaným olan sosyo toplumsa bencilliði görmezden gelmek te cehalettir. Sosyo toplumsa benci inþa, kiþisi bencilliðin içinde ve kiþisi bencilliðin öngörüsü içinde yoktur. Ama sosyo toplumsa bencilliðin kotarýcýsý da, bir arada giriþmelerin kesiþip sentez olduðu kiþide bencilliklerdir. Çok hücreli vücutta, çok hücre ve organlar kiþisi bencilliklerin organ ve organel düzlemlerdeki iþbirlikleriyle vücudun inþacýsý olup, vücudun kiþisi bencil dokusunu oluþmuþlardýr. Þu saatten sonra ne bencilliðimizden ne de sosyo tolumsa bencillikerden vaz geçebiliriz. Kiþisi bencillikle sosyo toplumsa bencilliðin sentezi ve sentezin sosyo toplumsa bencilliklere uygun öznel mana iliþkisini inþa etmek zorundayýz. Artýk ortaklaþtýran sosyo toplumla, ortaklaþtýrmayý küfür sayan sosyo toplumun arasýnda, onca yollarý oluþmak varken, illa bu iki sosyo toplumsa inþanýn kutup cenderesi içinde olmak zorunda deðiliz. Daðdaki zirve kutba, dik te týrmanýrsýnýz. Bu yüz binlerce insanýn fedasý olmakla inþa olmadan kýsa devre oluþtur. Oysa kutup olan zirveye dað eteðinde spiral bir eðimle helezoni kuþak çizmekle de ulaþýrsýnýz. Bu durumda yitirilen insan deðil, zaman olacaktýr. Bu baðlamda yitirilen zaman, inþacý zamanýn pek çok olgu ve olaylarýný oluþmaktýr. Zamaný mekânlaþmaktýr. Salt köleci ve komünce olmayan sosyo toplumsa oluþla üretmek ve toplumca sahipliði olan sosyo toplumsa hizmet ve özgürlüklerin kullanýmlarý; mutlaka herkesin saðlamasý olmayý içeren öznel olmayý yaþantý aþýcý tüketimler esas olmalýdýrlar. Nazým'dan andýrýþla insan; bir ormaný oluþmak kadar kapsanma ve özne katkýlý olup; ancak bir orman ortamlý olmakla saðlama olan olanaðý da, her bir aðaç gibi tekil terennümle; tekil oluþun tüketilmesi olan; enerji dönüþümlerini yaþamaktýr. Tüketirken ormana (sosyo topluma), katký vereceðiz. Katkýmýzla oluþan orman olmanýn saðlatmasý içinde de, mutlak kiþisel oluþu tüketeceðiz. Özgür olmak bu ikilinin sarmalýndaki çevrimler sonundadýr. Döngüsel olan çevrimler; yaðmur döngüsü gibi olmalýdýr. Yaðmur: selleri; barajlarý; baraj yaþamýný; ormaný; çayýr çimeni; çayýr çimen üzerinde otlayan kuzularý; kuzularý avlayan aslaný; aslanýn kürkünü giyen insaný; insandan da sosyo topluma gitmekle sosyo toplumlar da uzaya giden insana gelmeyi vs. vermiyorsa; ya da baraj suyunun buharlaþmasýyla, ormanýn terlemesiyle su buharý olan "kendi içindeki bu enerji dönüþümleri " ayný anda, birbirinden farklý yüzlerce oluþumlar zarfýnda bu süreçler yaðmuru geri vermiyorsa; bu kabil çevrimler að entegrasyonlu giriþmeler olmayýp; tam bir kýsýr döngüdürler.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |