..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Yüz kiþinin içinde aþýk, gökte yýldýzlar arasýnda parýldayan ay gibi belli olur. -Mevlana
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




29 Temmuz 2016
Mamon'u Anlama 2  
Bayram Kaya
Neydi Mamon’un ruhu? Herkesin olaný, bir kýsým seçilmiþ kullarýn özel malý mülkü yapý vermenin meþruiyet ligine çevirmekti. Güncel deyiþle; herkesin payý olmakla üretim iliþkileri olan toplum sal gücün eseri olan ürünleri ve müþtereken kullanýlan doðal kaynaklarý; kapitalizm adýna paraya, ranta, çevirmektir.


:AJFA:
Mamon ilah deðildi. Týpký ilahýn totem olmadýðý gibidir. Bunu böyle anlarsak at izi, it izine karýþmýþ olur. Yine daha sonra oluþacak olan Yüce Tanrý kavramý da bunlarýn hiç biri deðildir. Ama bunlar zamanýn içinde oluþan anlam ve anlatýmlara göre manaca alan devinmeli sosyal esasla birbirinden evirilmiþlerdir.

Burada biraz ana konum dýþýna çýkacaðým. Yüce Tanrý'nýn muktedirliði karþýsýnda insanlarýn Yüce Tanrý anlayýþý spekülatiflik te izah etse bile; bir iz, bir izlekilik yol açýþý olmakla insanlýðýn Yüce Tanrý anlayýþý içindeki bir iki þeyi de söylemem anlam karýþýklýðý yapmamasý açýsýndan uygun olur sanýrým.

Totem, ilah, mamon kendi þartlarý içindeki anlamlardan içkin oluþla; kesikli sürekli zaman dilimlerinin mana anlamasýdýrlar. Kesikli oluþla totem, sürekli boþluk devinmeli mana alaný oluþla ilah, mamon vs.dir. Ve bunlar (totem-ilah-mamon) kendilerine özgü geri ilettirmeli tarih sel manalarýyla sýnýrlýdýrlar.

Bu nedenle totem-ilah-mamon geçmiþtirler. Gelecek deðildirler. Sürekli olmalarý içinde gelecekte ancak olabilirler. Oysa Yüce Tanrý muktedirliði ayný noktayla, ayný andalýk ve tümeliliktir. Ayný anda geçmiþ gelecek olanýn kendisidir. Geçmiþi olmadan gelecek geleceði olmadan geçmiþ olan baþlanýþla olumsaldýr (hiç bir þeyle sýnýrlanmýþlýk deðildir). Ölçü biz, kendimiz olunca yanýlmalar; iyi kötü demeler kaçýnýlmazdýr.

Yüce Tanrý geçmiþi ve geleceði ile bir olan noktanýn kavranmasýdýr. Bizim anlamamýzdan mustaðnidir. Hep bizim anlamamýzdan ve anlama noktalarýmýzdan öte ve aþkýndýr.

Nasýl bizler bir zamanlar 13,7 milyar yýl öncesini bilip mana etmemiþ olmamýza göre; yine de 13,7 milyar yýl öncesi var ve durup durmuþsa; biz mana oluþla anlasak ta anlamasak ta Yüce Tanrý muktedirliði var ve durup durmaktadýr.

Yüce Tanrý anlamamýz ve var oluþçuluðu bizi aþkýndýr, þeyleri aþkýndýr. Biz hasbelkader, kendimize özgü anlak kapasitemiz içinde anlamamýþ, anlatmamýþ olsak ta; olmasak ta var ve aþkýn olup, sýnýrlýlýk bizim anlama yetimiz içindedir.

Yüce Tanrý'yý anlamamýz için bizlerin Yüce Tanrý'ya verdiðimiz atýflar, anlam ve kavram ediþin var oluþçuluðu Yüce Tanrý'yý hiç bir þekilde iliþkileyip, yansýtmaz. Ýnsan asla Yüce Tanrý'yý muktedirlik verir oluþla Yüce Tanrý'yý yaratan deðildir.

13,7 milyar yýl öncesini biz söylesek te, söylemesek te; siz anlasanýz da anlatmasanýz da; tam bilsek te bilmesek te; 13,7 milyar yýl öncesi nasýl varsa; Yüce Tanrý fikrini bizler eksik söylesek te; eksik dile getirmesek te Yüce Tanrý vardýr.

Yüce Tanrý anlamamýz içinde var oluþçu ölçü herkesin kendi iken, herkesin kendi duyumuna göre olmakta iken; evrensel belirimim her bir aþamasýyla Yüce Tanrý anlayýþý ve var oluþluðu da bunlardan çok farklýdýr.

Ýnsanýn kendisi, kendi içeriði içinde çok büyük anlamla olmakla birlikte; insanýn kendisi dýþýndaki evrensel var oluþ içinde insanýn kendi yaþantýsýný aþan bir kuþatma ve geliþmiþ mana anlamasý olmakla Yüce tanrý kavramasý insanýn kendisini aþkýndýr.

Oysa totem, ilah, mamon gibi mana anlatýmlarý insanýn sosyo toplumsa düzenleniþleri içinde içkin olmalarýyla sýnýrlýdýrlar. Ve bu sürece baðlý anlam iliþkilerinin süreçleri dýþýnda olmakla hiç bir zaman evrensel ulvilikleri yoktur.

Sosyo toplumlarýn yayýlmacý (emperyalist) siyasetleri içinde istilacý sosyo-toplumlar giderek yeryüzü âlemine ve evrene yayýlma iddialarý olmuþsa da; bunlar hiç bir vakit Yüce Tanrý fikri deðildirler.

Bu türden mana anlayýþlarý Yüce tanrý fikri içine sokulmakla bu anlayýþ, Yüce Tanrý fikrini anlamak ister olmalarý; eðitim öðretim konularýnýn yakýndan uzaða doðru olmalarý prensibine göre uygunsalar da bu tür mana anlama ve anlatýmlarý hiç bir zaman Yüce Tanrý anlamasý deðildirler.

Oysa Yüce Tanrý kavramý çok farklýdýr. Oluþturulan yüce tanrý kavramý asla yüce tanrýyý baðlamaz. Yüce Tanrý o manada içkin olmayýp aþkýndýr. Mana insan içindir insana göredir. Ýnsan Yüce Tanrý'yý deðil; sadece kendi Yüce Tanrý anlamasýný ortaya koyabilmiþtir.

Herkesin olan yaþam alanlarý (müþterekler) El ihsan idraki içinde yaðmalanmýþtý. Mamon müþtereklerin yaðmalanmasýnýn ve yaðma olan mallarýn; özel mal, mülk olmasýyla bir meþrulaþmaya aracý ve meþrulaþmanýn iradesi olmuþtu.

Yani önceden beri var ola gelen müþterekler (iþtiraki oluþlar) yaðmalanmakla özel mülk sayýlan özel mülkiyet anlayýþý Mamon'un aðzýnda kutsanmýþtý. Özel mal, mülk ve köle sahipliði kutsal taksim (kutsal bölüþtürme-kutsal daðýtma) olmuþtu.

Mal mülk ve mal mülk sahipliði devletti. Önce Mamon devletti. Mamon hem mal mülk anlayýþýydý. Hem malýn mülkün yegâne sahibiydi. Kiþiler de Mamon'un daðýtan, taksim eden, yöneten belirimi olan ihsaný El olma eylemi sayesinde El devletin (malýn-mülkün) sahibiydi.

Sahiplik olan mülk olan devlet yönetiyordu. Yani devlet mülkü; mülk te devleti doðuruyordu. Bu sahiplikle mülk olan devlet; mal mülk üzerine egemenleþme olan yönetimle, hem özel mülkü, hem müþterek yaþam alanlarý olan iþtirakleri yönetiyordu. Böylece hem yöneten devlet hem mal mülk olan devlet (özel mülk sahipliði) kutsanýyordu.

Devletli olan Mamon'umuz; mal, mülk olmasýyla ve mal, mülk sahipliðiyle özdeþleþiyordu. Mamon; kült merkezli ortaklýðýn yerine, mal mülk sahipliði ve malýn, mülkün hakký olan gücün etkisiyle tek ve mutlak yönetendi.

Mamon'un kendine ait malýný, kendi mülkünü daðýtan belirimi olan El'in yönetir oluþ tezahürü aracýlýðýyla mülk sahipleri yönetenler oligarþisi olmakla, Mamon'un gölgesi olan vekâleti halef tahaþþüdüydüler.

Yani ön ittifaklar totemi kültürlü gruplar arasý uzlaþmayla; ortaklaþan (müþtereklik kýlan) gruplar arasý iliþkileri; eþleyiþle totem meslekli iradeleri veren kült merkezi yansýmasýný; mamondu mülk sahipliði üzerine yansýmýþtý. Mamondu mülk sahipliði de El olan tezahür üzerinde özel mülk sahipliði olan oligarþi üzerine gölge yansýmaydý. Ön ittifak öncül oluþla selefti. Köleci dönem sonra oluþla halefti.

Mamon’un devlet oluþuyla eylem alaný (özel mülkiyetçi boþluk devinmesi) içine oturmasý, tarih boyunca hep özel mülk sahiplerinin önünü açmak için bu boþluk devinmesinin içine oturmuþtur. Bu oturma nedenini bambaþka biçimde ve süslü, aðdalý sözcüklerle söyleyip; önü açýlanlarýn iþlerini meþru ve tartýþýlmaz kýlmýþtýr.

Eþ deyiþle Mamon müþterekliðin (ortaklaþan- ittifak ve birlik olanýn) karþýsýna ahlaksýzlýðýn, ahlak olmasýný sistemleþmeyken; sömürülen kesimlere de ahlaksýzlýk karþýsýnda, boyun eðmekle ahlaklý olmayý disipline etmiþtir.

Günümüz çevre bakanlýklarý müþterek yaþam alanlarýmýz olan, yerel ve dünya ölçekli müþterekleri nasýl meþru (!) yollarla ranta çevirdiði hepimizin malumu olmuþtur. Mamon dinamikli baþlangýçtan günümüze kadar gelen tüm yönetimlerin iyi yönetim olmalarýný söylemek abesi meþrulaþmaktýr. Oluþan iyi dediklerimiz de görecedir.

Deðiþen koþul þartlarý içinde özel mülkiyet kutsamalý, özel mülkiyet tabusunun deðiþik þekillerde önünü açan devlet yapýlanmalý geliþmelerdeki deðiþmeler; tebdili mekân olmakla, görece bir iyilik gibi yansýmaktadýr.

Oysa Mamon'du mana anlayýþýndan beri hep ayný sorun vardýr. Bu temel güdülerin karþýlanmasýdýr. Temel güdülerin karþýlanmasý eylemliliktir. Davranýþsaldýr. Eylemli olmak ileriye açýlým yapmaktýr.

Eylemlilik dýþtan kendisine alan açan "boþluk devinmesi" içindeki bir baþka devinme þekli olan sosyo-toplumca müþtereken organize oluþlarýyla sosyo toplumsa oluþtur. Sosyo toplumsa oluþla elde edilen toplumsal güç; Mamon’du mana anlamasýyla ele geçirilmektedir.

Ele geçirilen malda billurlaþan emekle, mülk üzerinde her gün yeniden ve yeniden üretecek olmakla emek gücü olan çalýþmadýr. Kutsanan, müþterek olan emek ve emek gücü deðildir. Emek ve emek gücünün ele geçirilmesiyle mülkün iþlenmesi olan özel mülkiyetçi anlayýþtýr. Kutsanan özel mülkiyet ve para adamlýðý olam kapitalizmdir. Kutsanan, bambaþka ve farklý boyut iliþkileri içinde, sömürü ve sömürülme olmakla sürüp gitmektedir.

Tilkinin þimdiki ahlaký kümesteki tavuklarýn çalýnmasýna programlýdýr. Bir tilki, baþka bir tilkiye karþý kümesi savunma ahlaký gösterirse de gösterilen bu ahlak tavuklarýn yararýna deðildir. Tavuklarýn kaderi (kölelerin kaderi) eninde sonunda koruyan ya da korunan tilki tarafýnda yenilmektir (sömürülmektir).

Tilkinin yani özel mülkiyetçi korunan tabunun ahlaký budur. Tilki, kümesteki tavuklarýn çalýnmasýna karþý mücadele verirken ahlaký (huyu-tutumu) neyse; kapitalizm olan özel mülkiyeti kutsayan tabunun da ahlaký, o kadar olur...

Sn. Özal'ý tabu yýkan (!) geniþ görüþlülük olarak gösteren burjuva ideologlarýnýn dalkavukluðu, kapitalizm patentli sömürünün önünü açan yol temizliðinedir. Sömürülen modern kölelerin önünü açacak tabular hiç yýkýlmamýþtýr.

Günü birlik kararnamelerle özel mülkiyetçi tabunun önü açýlýrken modern köleler 5000 yýldýr hala birbirini yakmakta. Günün gereði oluþla canlý bombalarla birbirini patlatmaktadýr. Hiç bir kýymeti harbiyesi olmadan, maden kazalarýnda ilahi takdir oluþla "güzel ölmektedirler (Ömer Dinçer 17 Mayýs 2010)". Bu bir çalýþma bakanýnýn aciziyeti.

Kapitalist sömürünün önünü açmak olan onlarca, yüzlerce tabu yýkmaya (kahraman olmaða) gerek yoktur. Özel mülkiyet kutsanmalý tabuyu yýktýðýnýzda, zaten ortada yýkacaðýnýz bir; yüzlerce tabu ("kahramanlýk") kalmayacaktýr!

Ýstediðiniz kadar yolsuzluk komisyonlarý kurun. Ýstediðiniz kadar helal gýda furyasý sürdürün, beyhudedirler. Sonuç deðiþmezdir. Araplar baðýmlý mý, baðýmsýz mý? Bunu istediðiniz kadar tartýþýn. Dinler muteber, sömürü ve sömürülme berkemaldir...

Neydi Mamon’un ruhu? Herkesin olaný, bir kýsým seçilmiþ kullarýn özel malý mülkü yapý vermenin meþruiyet ligine çevirmekti. Güncel deyiþle; herkesin payý olmakla üretim iliþkileri olan toplum sal gücün eseri olan ürünleri ve müþtereken kullanýlan doðal kaynaklarý; kapitalizm adýna paraya, ranta, çevirmektir.

27.07.2016



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.