..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Gerçeði arayan bir insan, öncelikle her þeyden gücü yettiðince kuþku duymalýdýr. -Descartes
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




19 Aralýk 2019
Anlamak Gerek 42  
Bayram Kaya
Bunlar, bu türden referanslý eyleme yönelimli tutumlar bilinçli, tercihli, istekli tercihli tutum olmamasý ile analýk, babalýk da olamayacaðýna göre kendi dýþýnda referans nedenlerle güdülü bir varlýk nasýl iyi ana baba olur ki? Hem de dünyanýn en iyi ana babasý olacaktý. Ayaklarý yere basmayan düþünceler sýnýr tanýmýyordu.


:EDF:
42
Ama köleci sitemler birbirine að gözü gibi iç içe giriþmiþ; baþýn son, sonun da baþ gibi davranýr olduðu birikmelerin komplike baðýntýlar içindedirler. Birçok olgu ve olay üzerinde neden olan bir etki durum, hemen yanýndaki birçok olgu ve olaylarda da sonuç durumdur. Burada buðday ekimi henüz yeni yapýlýyorsa (neden); sözgelimi Adana da buðday ekilmiþ hasat ediliyordur. Yani burada henüz neden durumunda olan Adana da sonuçtur.

Köleci sistem içine birikmiþ bir zenginlik iþleyiþleri olarak aktarýlan neden ve sonuç ayný anda birçok niceli durumlarla aktif giriþmelerdir. Köleci sistem bu tür tarih sel olanaðý kimi kiþiler eksenli bencil çevrim iliþkilerine dönüþecekti. Nedeni sonuç gibi, sonucu da neden gibi davrandýracaktý. Köleci sistem efendileri bu gerçekleri kendine göre tepe taklak yapacaktý.

Bu tür muktedirliðine sahip olan köleci sistem ve köleci sistem inþacýlarý, sonucu baþ yapabilme keyfiyet, reþitlik ve mümeyyizliðine sahiptiler. Bu nedenle köleci inþacýlar istediði yere istedikleri gibi bu tür anlam, anlatým dizaynlarýný bindiriþ yapmanýn yaklaþýmý içinde olabilirlerdi.

Diyelim ki kolektif bir yapý araba gibi bir makinayý ortaya koymuþ olsun. Teker arabaya baðýntý bir iliþki yansýmasýydý. Birbirinin nedeni ve sonucu deðildiler.

Köleci sistem tekere bambaþka anlamla bakýp, tekere köleci telakkiler yükleyebilirdi. Nasýl olsa teker vardý. Araba vardý. Bunlarý birbirine baðýntý kýlacak imaj yansýmalarý vardý. Ve siz tekere meker de deseniz teker yine her türlü faildi. Ve meker söylemi zaten tekerden içkin (mündemiç) kendi iç iliþkenli dönüsü, biçimi, en az sürtünme yüzeyi gibi birçok duruma göre fail olmasýyla faaldi.

Ýmajýn yansýmalarý olan geri çaðýrmalar içinde teker motora neden gibi yansýyabilir. Motor da tekere bir neden gibi yansýyabilirdi. Bu kabil imaj yansýmalarý içinde bu soyutlama gücü zenginliði içinde El; biz tekeri siz araba kullanasýnýz diye var ettik, diyebilirdi. Hâlbuki ki teker de motor da her biri baþka baþka nedenlerden ötürü birer sonuçtular. Motoru tekere iliþkin kýldýðýnýz zaman, alakasýzlar birbiri ile alakalý oluyordu. Neden sonuç baðýntýsý içine giriyorlardý.

Ýþte El bu durumu kullanacaktý. Alakasýz alakalý duruma: biz tekeri siz araba kullanasýnýz diye var ettik, diyecekti. Gerektirmeli durumlar içinde birbirine göre neden ve sonuç olan araba ve teker baðýntýlýlarý birbirinin nedeni ve sonucu olma algýsýna dönüþecekti.

Burada zaaf olan þey sanki araba kendi kendisine varmýþtý, ama teker olmadýðý için yürümüyordu. Gibi bir algýlatmayý bilinç altýna gönderiyordu. Ýþte bu bizim maðlubiyetimizdi. Gelecekte bile baþka bir þey yapmaya gerek yoktu. Ýnanma, kendi kendimizi hipnoz etme zaafýmýzý ortaya koyuyordu.

Kendi kendimize etkinin devamý düþüncesi þudur. El araba kullanalým diye bize tekerleði nimet olarak verdi ise, devamýnda biz kendi kendimizi verilen tekerin minneti, mihneti içine sokacaktýk.

Gerek biz: El bize acýdý da tekeri baðýþladý; diyecektik. Gerekse de El: ben acýyaným, merhameti olaným; demekle El bizim minnettarlýðýmýzý pekiþtirecekti. El tekeri bize rýzk olarak vermesi nedenle vardý. Biz de bu nimete karþý kullukla, köle oluþla vardýk.

Kolektif süreç, dinamik süreç. Hayal ile gerçeði birbirinde ayýran süreç; özelleþtirmeci tuzaklý El mana anlayýþýyla, nerden nereye gelmiþti.

Her biri bambaþka nedenlerle var olan durumlar giriþmeli yansýmalar, El in gözünde: yerde biten, toprakta koþup, yürüyen, kýmýldayan, havada uçan her þey; bize verilmiþ nimetti. El in bu gibi söylemlerine karþýn yine de biz açlýk zaten vardý, yargýsýný çýkarabiliriz. Yani acýkmamýz El nedeni ile deðildi diyebiliriz, ama El korkusu bunu düþünmemize engeldir.

Ýþte bu nedenle: El, aç olduðumuzu bildiði için bize Elmayý lütfetmiþti. Ama El köleci sistem muktedirliði içinde þunu da iyi biliyordu. Acýkan insan, elma ile (acýkmayla, mideden) tutsak alýnabilirdi. El üretimi yapýlan elmanýn bittiði topraða da sahip olursa kiþiler bu toprakta çalýþmak için El e geleceklerdi. Ve El ne derse onu yapacaklardý.

El bu nedenle mülk sahibi olmak istiyordu. Mülk sahipliði anlayýþý üreten iliþkiler baðýntýsý nedenle oluþan giriþmelerin yansýmasýydý. Üzerinde üretim yapýlmayan üzerinde çalýþýlmayan toprak mülk olmuyordu. Toprak baþka nedenle vardý. Çalýþma baþka nedenle (hareket nedeniyle) vardý.

Elma baþka nedenle vardý. Klima, su baþka nedenle vardý. Bunlar birbiri ile alakalý, alakasýzlardý. Toprak, elma, çalýþma (emek) birbiriyle baðýntý kýlýndýðý zaman üretim ortaya çýkýyordu. Bunlar üretimde baðýtlandýklarý için birbirinin deðil üretimin nedeniydiler. El alakalý ve alakasýz nedenleri keyfine göre baþa sona alýp kendi hikayesini anlatýyordu.

Eðer El in mülk sahibi olmakla yine de yapamadýklarý varsa, insanýn muhtaçlýklarýna göre; yerde biteni, toprakta koþup, yürüyeni, havada uçaný, denizde yüzeni, size verdim; diye minnet ve mihnet duygularý üzerinde dolaylý yolla yine istediðini yaptýrýyordu.

Teker motor baðýntýsýnda motor; kaynatýlmýþ su gibi ýsý enerjisinin ve yakýt enerjisinin hareket enerjisine çevrilmesinden kaynaklý tasarýmdý. Isý enerjisi ve yakýt enerjisi birbirine giriþtirilerek hareket enerjisi elde edilirdi. Isý ve yakýt enerjisi giriþtirmesinde hareket enerjisi elde edilince; ýsý ve yakýtla alakasý olmayan piston, aks, krank, dingil vs. gibi birçok neden sonuç birbirine baðýtlanmakla yeni bir araba sonucu ortaya konmuþtu.

Halbuki araba bizim yük taþýmamýz için deðildi. Araba yük taþýnsýn diye düþünülüp icat edilmemiþti. Ama araba bir kes icat edildikten sonra artýk yük taþýma baðýntýsýna da uygun oluyordu. Bu kes de yük taþýmayý araba üretme becerimizin önüne alýp bir tren katarýný yük taþýma için tasarýmýný yapabilirdik.

Yani bir kes motor icat edilip üretimi yapýldýktan sonra, bir sonuç durum olan motor motora dek yük taþýtma fikrini baþa alýp, motordan yük taþýma iþine uygun bir araç yapabilirdik. Motor, uzak mesafeleri kat etmemiz için ortaya konmamýþtý. Ama El bambaþka, öznel, boyun eðdirici nedenlerle ve bambaþka baðýntýlarýyla bir çýrpýda oluþamayan motor, araç gibi sonuç durumlar entegrasyonuna El: üzerinize olan nimetimi anýn, diyordu.

Birbiri ile alakasý olmayan, zaman içinde olanak olup olanak olmaktan çýkan birçok sonuç baðýmlýlaþmalarý baþa alýp kiþilerin þimdiki ihtiyacýna bina en minnetimizi kullanýyordu. Enerji türü birbirine dönüþmese motor ortaya konamayacaktý. Enerji neden, motor sonuç deðildi.

Aksine motor enerji dönüþümünü veren entegre baðýntýlar nedenle var oluþtu. Motor olmasa araba gitmezdi. Motor arabanýn nedeni deðildi. Aksine motor arabanýn gitmesinin nedeniydi. Siz arabaya, denizde yüzen gemiye, gitme gücünü veren: El'dir; deseniz de bu söylem iþleyen bir motor süreci içinde her zaman doðru gibi algýlanacaktýr. Uçan kuþ ta, kaçan tavþan da yüzen balýk ta, biten ot ta kendi nedenli hayat olgularý içinde vard.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.