Terhislerine birkaç gün kalmýþtý. Sekiz aylýk er olarak yapmýþlardý askerliklerini. Zor sayýlmayacak bir dönem geçirmiþlerdi. Hemen hemen hiç dayak yememiþlerdi. Yirmi aylýklarla karýþýk olarak yaptýklarý için arada bir yanlýþlýk ve dövme giriþimi olmuþtu. Eksi otuz derecede nöbet tutmamýþlardý. Ama yine de sabah ayazýnda parmaklarý tutmadýðý için tüfeði doldurup kapamak, niþan alýp tetiði çekmek zor oluyordu. Karlarýn içine yatmamýþlardý. Onun yerine daha ýlýk olan sularýn içine yatmýþlardý. Havanýn kapalý olduðu günlerde yaðmur yaðana kadar eðitim yapmak zorunda olduklarý için yaðmur baþlayýnca hemen kaçamazlar, üzerlerindeki parkaya, keçeli eðitim giysilerine raðmen Ýzmir’in yaðmurunda donlarýna kadar ýslanýrlardý. Kenan buradan ömrü boyunca geçmeyecek bir bronþit sahibi olup çýkmýþtý. Sportmen biri de deðildi. Koþularda hep geride kalýrdý. Bir zaman sonra tüfeði çapraz tutmayý beceremez, kollarý düþerdi. Dikenli tellerden geçerken, yerlerde sürünürken hep en sona kalýrdý, bir türlü becerememiþti. Bir teðmen bir gün “Bu niye gitmiyor?” diye sorduðunda, “Bu hep böyle komutaným” demiþti eðitim çavuþu.

Fazla zorlanmamýþlardý. Ama gece nöbetlerinde elinde tüfek çapraz tutuþta devriye gezerken, yani ayakta yürürken uyuyanlar olmuþtu. Bir gün Kenan nasýl olduysa halata týrmanabilmiþ, ama en tepede birden gücü kesilmiþ, o yüzden yere biraz hýzlý inmiþ, elleri nasýrlý olmadýðý için parmak derilerinin bir kýsmýný halat üzerinde býrakmýþtý. Tesadüf sonucu o gün karavana sýrasý gelmiþ, yaralý elleriyle bulaþýk yýkamak zorunda kalmýþtý.

Ýzmir istihkâm er eðitim alayý, ikinci çavuþ talimgah bölüðünde uzun dönem askerlerle birlikte 40 kiþilik bir üniversite mezunlarý takýmý oluþturulmuþtu. Askerlik tarihinde ilk kez oluyordu bu durum. Eðitimin askerliðe etkilerini test ediyordu komutanlar. Gerçektende ince iþlerde, örneðin niþancýlýkta takýmýn belirgin bir becerisi vardý. Kenan niþancýlar arasýna girmiþti. Roketatar atýþý taliminde Kenan ve birkaç kiþi daha 200 metre uzakta duran hurda tankýn aðzýndan içeri basket yapmýþlardý.

Yirmi aylýklar ise iki yýllýk yüksek okul, üniversite terk, lise mezunu, lise terk ve az miktarda ortaokul mezunundan oluþuyordu. Bunlarýn içinde yasa deðiþikliði yüzünden birkaç gün farkla subay olma hakkýný yitirenler bile vardý. Özellikle onlar ve geri kalanlarýn çoðu üniversitelilere diþ biliyordu. Bazen açýk açýk bunu dile getiriyorlardý.

Sekiz haftalýk temel eðitimden ve yemin töreninden sonra çavuþ oldular. Her birine yirmi aylýk 30 acemi er verildi. Eðitimde öðrendiklerini onlara öðrettiler. Onlardan sonra ikinci dalga sekiz aylýklar geldi. Ýçlerinde Kenan’ýn okuldan tanýdýðý arkadaþlarý vardý. Ama askerlik askerlikti ve sivil yaþantýdan farklýydý. Kenan asker olmuþtu, yada öyle görünüyordu. Ýlk karþýlaþmada yanýna sarýlýp öpüþmeye gelenleri uzaklaþtýrdý. Þaþýrdýlar ama saçlarý üç numara kesilip yeþilleri giydikten sonra anlar gibi oldular. Birkaç dakika önce cývýl cývýl konuþan gençler saçlarý önlerine dökülür dökülmez nedense sus pus oluyorlardý. Kenan’a da olmuþtu aynýsý. Aradan ancak iki gün geçtikten sonra yeniden cývýldaþmaya baþlýyorlardý. Fazla zorlanmamýþlardý.

Askerliklerinin bitmesine yakýn yirmi aylýklardan bir çavuþ Kenan’a yaklaþtý.
“Siz gidiyorsunuz. Biz daha devam edeceðiz. Üniformam talimlerde yýprandý. Giderken kendininkini bana verir misin? Benim üniformamý da kendininki gibi teslim edersin.”
Kenan hiç düþünmeden olur dedi.
Son gün yemekhanede oturup eðlenmelerine izin verildi. Birlikte oturup þarkýlar söylediler, çay içtiler. Gece 12 de yatmalarý istenmiþti. Süreyi aþmadan koðuþlarýna döndüler.

Baþka askerler terhis olurken birbirlerinin apoletlerini, pýrpýrlarýný söküyorlardý. Bu hareket þakadan çok askerde çekilen sýkýntýlara isyan özelliði taþýyordu ister istemez. Sekiz aylýk arkadaþlarýndan Beytullah yirmi aylýklarýn birbirlerine yaptýklarý eþek þakasýný Kenan üzerinde denemek istedi. Pýrpýrlarýndan tutunca Kenan hemen durumu anladý.
Yapma Beytullah! Yapma diyorum! Baþkasýna vereceðim üniformayý… Yapma!.. Yapma!..
Ama Beytullah arkadaþýný dinlemedi. Ýki eliyle iki yandaki çavuþ pýrpýrlarýna asýldý. Kenan ellerini tutmaya çalýþtýysa da beceremedi. Pýrpýrlarýn dikiþi kumaþtan daha saðlamdý. Pýrpýrlar söküleceðine kumaþ iki yandan yýrtýldý.
“Ulan hayvan! Eþek herif! Manyak! Deli! Hayvan!.. Hayvan!..”
Gürültüye nöbetçi ast subay uyandý. Baðýrarak odadan çýktý.
“Ne oluyor ulan burada? Ne bu gürültü?”
Askerler esas duruþa geçtiler.
“Yarýn askerliðimiz bitiyor komutaným. Beytullah çavuþ pýrpýrlarýmý sökmek istedi. Durdurmak istedim ama söz dinletemedim. Pýrpýr yerine üniformamý yýrttý.”
Konuþurken Kenan’ýn gözlerinden yaþ gelmeye baþladý.
“Ben onu baþkasýna verecektim. Benden istediler. Söz verdim… Söz vermiþtim… Yýrttý üniformamý…” Yüzünün buruþmasýna engel olamadý.
“Dingonun ahýrý mý lan burasý?” Diye gürledi ast subay. “Dua edin ki yarýn gidiyorsunuz. Yoksa þimdi ikinizin de askerliðini yakardým.”

O gece yýrtýk üniformayý ve üzerine zimmetli olan her þeyi teslim etti. Askere gelirken getirdiði giysiler geri verildi. Son gece yataða kot pantolon giyerek uzanmak istedi. Ýnanmasý zor bir þey oldu. Sekiz ay önce getirdiði giysilere giremiyordu Kenan. O kadar spora, koþturmaya raðmen kilo almýþtý. Diðerleri de ayný durumdaydý.

Kenan Beytullah’la bir daha konuþmadý. Durumdan haberdar olan bir arkadaþlarý Kenan’a çýkýþtý.
“Amma abarttýn ha. Ne olacak? Bir üniforma için arkadaþýný mý harcýyorsun?”
“Evet, ama sorun yalnýzca üniforma deðil. Ben söz vermiþtim. Sözümü tutamadým. Asýl beni kýzdýran, üzen bu oldu. Saçma sapan bir hareket yüzünden… Biz sekiz aylýðýz onlar yirmi aylýk. Arkadaþ olduk. Ama yine de tutuktuk birbirimize. Ýçlerinde bize karþý bazen gizli bazen açýk bir nefret var. Çoðu kendilerini ezik görüyor. Böyle bir durumda bir tanesi gelip benden bir þey istiyor, yardým istiyor ve bu yapabileceðim bir þey. Ben de buna istekliyken manyaðýn biri çýkýyor, üniformamý parçalýyor. Arkamda iyi bir aný býrakmak, iyi hatýrlanmak için bir imkân varken bunu ortadan kaldýrýyor. ‘Dur’dan ‘yapma’dan anlamýyor. Bu adam hayvan deðil de nedir?”

“Ben,” diye devam etti Kenan, “ bütün askerliðim boyunca en sevmediðim adamý bile kolladým, gözettim. Acemileri iki aylýk eðitimden sonra daðýtýrlar bilirsin. Benden 30 kiþilik mangamý 15e indirmemi istediler. Gerisi alaylara gidecekti. Onbaþý, çavuþ olamayacaklardý. Benim mangada zaten 15 kiþi 1.90 boyundaydý. Bizim takým uygun adým yürürken benim manga sivri sivri görünürdü. Böylesi her zaman denk gelmez. Ýnanmasý zor. En önde giden daha sonra takýmýn önce bayraðýný taþýmak için, daha sonra bando mýzýkanýn önünde sopa sallayan, havaya fýrlatan kiþi olarak seçildi. Ne yaptým biliyor musun? 30 kiþinin 29unu talimgahta tutmayý baþardým. Yalnýz birine bir þey yapamadým, çünkü seçim sýrasýnda hastanedeydi. Bir þeyin farkýna vardým. Bak, bu hayat dersi; senin yaþantýnýn sürekliliði baþkalarýnýn yaþantýlarýnýn sürekliliðine baðlýdýr. Yaþatacaksýn ki yaþayabilesin. En sevimsizlerden bir Adanalý vardý ya, bir kere nöbet sýrasýnda bana güvenip gitmeye kalktý. Benden iriydi, güçlüydü. Göndermedim. Ona dipçik gösterdim. Israr etseydi vuracaktým. Vazgeçti. Hem onun için hem benim için iyi oldu. Benim vukuatým bu kadar da deðil, biliyorsun. Beytullah’ýn da arkadaþ markadaþ dinlemez kafasýný kýrardým ama ast subaya þükretsin.”

Spor yapmayan, koþmayý bile beceremeyen mimarlýk eðitimi almýþ, çevresinde sakin tabiatlý tanýnan Kenan, hiç de ‘zor olmayan’ sekiz ayýn sonunda bambaþka bir insan olup çýkmýþtý.

24.Temmuz.2005