SANAT VE SANATÇI ÜZERİNE

Geçen gün gazetede şöyle bir yazı vardı, yazarı da, gazeteyi de tam olarak hatırlayamıyorum. Ama beni konusu ilgilendir deyip, ben de aynı konuda yazmaya karar verdim. Sanatçının ilham kaynağı neydi? Ve bir sanatçı nasıl olmalıydı?

Bu soruların cevabını aramaya başladım ardından, kendi küçük dünyamda.

Sanatçı beslenmeliydi yeni eserler yapabilmek için, ama kiminle? Nasıl? Neyle? Çiçekle, böcekle, denizdeki dalgayla belki de en son olarak insanla. Çünkü kırılmaktan yorulmuştur artık o, onun dostu kuşlar ya da yeni açmış bir papatyadır.

Sanatçı yalnız kalmak zorundadır, üretmesi gerekir onun, sabahın erken saatlerine kadar. Düşünmek zorundadır o. Ay’ın parlaklığını ya da yıldızların göz kırpmasını görmesi gerekir onun. Bütünleşmelidir hayatın renkleriyle siyah da, beyaz da olsa. Bir tablodaki renklere, gökyüzündeki güneşin rengine şiirler yazmak zorundadır.

Gecenin ıssız herkesin uyuduğu saatlerde, koridorun dar duvarları arasında seyrü sefer yapar. Yarım kalan işlerini tamamlamak için. Son mısrasını yazacaktır şiirinin. Ya da yarına yetişecek olan yazısının telaşı vardır içinde. Belki de rüzgârın sesinde yarım kalan bestesinin, son ritimlerini arar.

Düşünür bir taraftan da derin derin, kimsenin görmediği detayları arar, karşı bahçede duran erik ağacının dalında. Fikirleri böler parçalar ardından, her dala birini yerleştirir, erikler gibi. Eğer beğendiyse tümevarım yapar onları, eriklerin birleşim olan bir erik ağacı olur. Ve aktarıverir ardından beyaz kâğıdına ya da yeni yapacağı tablosuna.

Siz sabahın oluşunu fark etmezsiniz bile. Ama o, o saatlerde elinde kâğıdı kalemi, satırları kovalar, tümceleri sıralar ardından birer birer.

Sanatçı beslenir, denizin dalgasının sahile vuruşlarıyla, kumların arasında bulduğu bir tarafı kırılmış deniz kabuğuyla. Şiirler yazar ona.

Ya da sahilde gördüğü, bir ayağında terliği olmayan küçük sarı saçlı kızı severken duygulanır da, döküverir bunu satırlarına. Yazar artık o kızın masumluğunu, güzel bir kaç sözcükle, bekli de güzel bir öyküyü oluşturuverir bu sözcükler.

Eline alır tuvalini, fırçasını, gördüğü solmaya yüz tutmuş bir pembe gülü aktarır ya da yeni açan bir açelyanın sarısını çizer o beyaz tuvaline.

Detaylardadır onun başarısının sırrı, bizimde baktığımız ama göremediğimiz detaylarda. O çizgilerine derin felsefi düşüncelerini de ekleyerek can verir, yeni bir esere.

Ve bir gün, başkası alır bu tabloyu karşısına ve eliyle kapatır bir tarafını, gördüğü gök mavisine, ya da küçük kızın yeşil gözlerine hüzün katar, bekli de gözyaşı ekler ve oluşturuverir bunlarla, son vuruşlarını, son ritmini. Bir başkası da alır, denizin sahile vuruşlarını da ekleyerek, oluşturur sonatını.

Evet, sanatçı beslenir denizle, mehtapla, ona bakan iki küçük gözle. Üretmek zorundadır gecenin sessizliğinde, yalnızlığıyla baş başa. Son çayını yudumlarken düşünmek zorundadır. Bugününü, yarını, insanını ve ülkesini.

Çünkü o sanatçıdır, topluma bir şey vermelidir hayata dair ve en önemlisi kalıcı olmadır, bunu içinde çok çalışmalıdır.

Cümleleri öyle bir söylemelidir ki, konuşurken can evinden vurmalıdır dinleyenleri, öyle kelimeler, öyle cümleler işte. Kendine de yakıştırdığı. Güzel Türkçemizi katletmemelidir, çünkü o örnektir toplumun önünde.

Sanatçı felsefesi, müziği, resmi, edebiyatı ile bir bütün olmak zorundadır. Ve bu birleşimle eserler üretir kendisine. En son olarak da bize sunar, bir annenin bebeğini ilk eline aldığı sevinçle.

neslihan