..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Gerçek sanat, gizlenmesini bilen sanattýr. -Anatole France
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




17 Eylül 2013
Ýnsan 2  
Bayram Kaya
Devam eden yazý dizisi.


:ABAB:
Ýttifakýn sosyal öznesi, ittifaký olan hemcinslerine insan diyecekti. Tüm hemcinslerine insan demeye daha hayli vakit vardý. Ýttifakýn baþlarýnda tüm hemcinsleri, insan kapsamýnda deðerlendirilmiyordu. Kýsaca ittifak ittifakýn üyelerine, insan diyordu.

O günlerde ittifaký olmayan etnik totemi gruplara siz insan deseniz bile; ittifaký hiç bilmemiþ, ittifakýn süreçleriyle aþina olup, çeliþkilere düþüp ittifaký kavrayamamýþ grup yapýlarýn, ittifaký anlayamamalarý nedeniyle; insan kavramýný da anlayýp sindirmeleri beklenemezdi.

Erken dönemden beri geçer akçe olan yapýlaþma tipi standarttý. Her bir totem eþlikti grup ayrýcalýðý da yine, giderek eriyen bir süreçti anlayýþ oluþla insan kavramý içinde olacaktý. Ýttifakýn insaný, bu ayrýcalýðý kendi totemde si ile eþleþtirip bu tür saygýnlýklarý ittifakýn yeni totem eþlerine izafeyle eþit kýlýyordular.

Ýttifak, ayrý ayrý etnik sosyal kültür üzerinde deðil de; bu totem alan devinmesinin insan sosyal kültürü üzerindeki çizgide, rezonansa geliyordu.

Ýttifakýn insan dediði süreç yapý, yeni gruplarýn oluþturduðu küme aitliðiydi. Þimdilik, o süreç içinde ittifak eden gruplar insanýydý. Öyle ya sizin ittifakýnýzý tanýmamýþ, bilmemiþ gruplara siz; nasýl insan derdiniz?

Siz ittifaka girecek denli geliþmemiþ, ya da geliþmiþliðinize raðmen aykýrý olmuþ gruplara insan deseniz bile, onlar sizin süreçlerinizi ve mantýðýnýzý bilemezler. Ýttifaký yapýnýn zamaný baþka akýyordu. Totem ata soylu etnik yapýnýn zamaný farklý akýyordu. Çok kez yapýlar birbiriyle hiçbir þekilde baðdaþmýyordu.

Yani o günlerin ittifaký eþleþiþ mantýðýný anlayamayan, bilemeyenler; o günlerde insan ittifaklaþmasý içinde olmayýþla, bunlardan haberi olmayan bir çok grup vardý. Ýnsan ittifakýn ürünüydü. Ýttifaký süreç insaný yaratmýþtý. Bunun için ilk baþlarda ittifak aitliði içindekine insan deniyordu.

Ýnsan kavramý da yakýndan uzaða doðru oluþla düþünsel olgunlaþma ve düþünsel evrimini geçirecekti. Nasýl yaþantýlaþýyorlarsa, insan düþüncesi de buna paralel düzenlenecekti. Bu yüzden köleci sistemler içindeki kölelerin, býrakýn ittifaký olmalarýný; artýk ittifakýn insanýndan bile sayýlmayacaktýlar.

Yeni zaman, ittifakýn bir birleþtiren olma zorunluluðunu; baþka süreçler üzerinde çevrilmeyiþleriyle ortaya koyacaktý. Yeni zaman, ittifaký zemin düzlemli devinim hareketini; birlik yapmanýn alaný içinde kalýþýyla; birlik yapmanýn bambaþka parametrelerine doðru, zemin sekanslarýný kaydýrmýþtý.

Ýnsan kendisine yabancýlaþmaða baþlamýþtý. Ýttifak öncesinin totem dönem süreci, insanýn kendisine yabancýlaþmasý deðildi. Aksine totem dönem süreci totemilerin insanlýðý keþfetme süreçlerine gidecek olan yolun kendisi olmuþtular. Ýttifaký dönem, insanlýk gibi dev bir adýmý atmýþtý. Yine ittifakýn biraz ileride oluþturacaðý yeni sansasyonel tartýþmalý ittifaký köleci sistemiyle, köleci sistemin totem alaný; ittifakýn dini devinim alaný da olmaya baþlayacaktý.

Dini dönem, totemi dönemden çok farklýdýr. Totemi dönemler, dini dönemden araçlarýyla farklýdýrlar. Amaçlarýyla farklýdýrlar. Parametreleriyle farklýdýr. Bir kere totem, saðlasan dönemli alan iliþkisi iken; dinler, üretimse dönemin iliþkileridirler. Dinler, sýnýflý dönemin sýnýf mantýklý oluþla sýnýfsal durumlarýný hazým ettirmenin sembolizmi oluþla dinler; insaný insana yabancýlaþtýrmanýn da ideolojisi olacaktýlar.

Dini dönemin hiç bir konusu, bire bir totemi dönemin konusu deðildirler. Totemi dönemlerin totem konusu, grup kutsallýktý saðla anlýklar üzerinedir. Dinin konusu önce ittifaký birlik ve insan üzerineyken ileri süreçlerle sýnýf yapýlarý ve sýnýflar ahlaký üzerine doðru evirilmiþlerdir. Dinler totemi dönemden aktarýmlý oluþla, birçok totemi dönemin alan içi taþýyýcýlarýný, kendi kullanýmlarý içine almýþtýrlar.

Dinlerin kendi içlerine aldýklarý totemi alan taþýyýcýlardan bir kýsmý þunlardý. Dokunulmazlýk ya da kutsal veya mukaddes oluþtu. Tabu oluþtu. Totem yerine, önce ilahlarýn yer almasýdýrlar. Totem alanýn grupla totem arasýndaki iliþkilerini düzenleyen ve totemle, grup arasýnda mesajcý olan duyarlý kiþileri vardý. Totem alanýn duyarlý kiþileri olan büyücü, gelecekten haber veren kâhin kiþileri de alan içindeki yelerini, peygamberlere býrakmýþlardý.

Totemi alanýn geçmiþte ve gelecekten haber veren kâhinler getirdikleri haberleri, atalarýndan alýrlardý. Bunun yerine dinler içinde mesajý, peygamberler getirirlerdi. Totem alan mesajýný somut semboller üzerinde çevrimle ve manyetik küple oluþla bir içten içe ya da yüz yüze söylemin ön kabulüydü. Kâhin bir tür istiare içinde de olabiliyordu. Süreç, ezoterikti kýlýnmýþtý.

Dinler içindeki mesaj denen vahiy süreci de önce yüz yüze oluþla, peygamber; kendi ilgili ilahlarýndan vahiyi alýyordular. Mesaj alma usulü aþamalaþmaya baþladý. Mesaj alma usulü önce duvar gerisindeki ilahla konuþma þekline yerini býraktý. Sonra da perde gibi sütre gerisinde alýnan ilahi mesajlarý millete vermenin haber alma verme iþleri giderek görünmeyen bir ilahi kaynaktan alýnmaða dönüþecekti.

Utnapiþtim tanrýsý Ea’dan mesajýný önce yüz yüze alýrdý. Daha sonra ilk tufan mesajýn duvar gerisinden konuþarak almaða baþlayacaktý. Bu hal giderek rüyada mesaj almayla, vahi kaynaðý giderek görünmez kaynaktan oluþla türlü yollarla mesaj alma þekline dönüþmekle, GELÝÞEN SOSYAL ÖZNENÝN aklýydý.

Bu kabilden emir getirmenin (vahiy) iliþki türleri totem alandan alýnýþla, içleri baþka þekilde doldurulan sözcük ve anlatým eþlemlemelerinden oluþan alan taþýyýcý devinimli düþünce parçacýklarý vardýr. Alan içinde iletime olan taþýyýcý kavramlarýnýn içlerini doldurma çalýþmasý sosyal öznenin insan soyutlama gücüyle at baþý önde gitti. Bu soyuttu anlama ve anlatým at baþý giden ezoterikti anlamalar oldu. Bu gibi birçok totemi alan taþýyýcýlarý, din parametreli alanýn da envanter malzemesi oldular.

Yeni zemin alanlý, taþýyýcý parçacýklar olan sözcük ve sözcüklere atfedilen; sözcüklerle eþleþtirilen anlamlarýn istismarlar da, insanýn insana yabancýlaþmasý olduðu konuya, hayli yardým edecekti.

Ýttifaký dönemden beri birlik (tevhit)içinde olma uðraþý o günden günümüze deðin insanlýðýn sosyo toplumsal süreci oluþla; insanlýðý hayli uðraþtýrmýþ ve uðraþtýrmaða devam etmektedir. Bu nedenle dinler tevhide, özellikle de yaratan tek tanrý etrafýndaki tevhide; pek çok önem vermiþtir. Dinlerin tevhit fikrini, böylesi tarihsel düþünceyle ancak anlarsýnýz.

Günümüzdeki tevhidi olan birlik oluþturma zemini içinde yine sýnýf çýkarlarý esastý. Bu esas etrafýnda üreten insan, kendisine ve emeðine ve düþüncelerine iyice yabancýlaþmýþtý. Devlet, millet kavramlarý baþka oluþma zeminleriyle birlikte insaný insana yabancýlaþtýran zemin baðlacýný; vatan, millet sevgisi üzerinde kýsmen ele aldý.

Yabancýlaþmayla ayrýþan bu süreç, vatan-millet izafi baðlacý içinde egemenlikti bir birliktelik ortaya koyuyorsa da, bu birliðin ilinekse baðlaç lýðýndan çok bu tür vatan millet sevgi eðitimi çok þiddetli oluþla, öznel olarak devlet baðlacý yabancýlaþmanýn üzerine çýkmakla; baþka bir düzlem ve baðýntý üzerinde yabancýlaþmanýn konusu oluyordular.

Þimdilik ittifakýn içinde olmakla, insan; ittifakýnca korunmuþtu. Ýttifakýn dýþýndakiler insan deðildiler. Ýttifakýn zorunlu nedeni olan tevhit düþüncesi altýnda yataný ittifakýn bilinç edinme nedenleri; sosyal anlamanýn ve sosyal anlatýmýn o zaman içindeki karþýlýðý, insan olmanýn da nedeniydi.


Sürecek



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.