Görsel sahne sanat dallarýndan biri de operadýr. Konusunu tarihten, mitolojiden veya güncel olaylardan alýr. Sözlerinin tümü veya birçoðu bestelenmiþtir.
Opera sanatýnýn Anayurdu olarak Ýtalya bilinmektedir. Floransa ise müzikli sahne eserlerinin beþiði sayýlýr.
Cumhuriyet Dönemi’nden sonra opera sanatý Türkiye’de de kendini göstermiþ ve Türk insaný tarafýndan benimsenmiþtir. Bu anlamda birçok sanatçý ve bestecimiz de olmuþ ve kendilerini sanat dünyasýnda kabul ettirmiþlerdir.
Geçtiðimiz günlerde Antalya’da Ünlü Ýtalyan Besteci Gioacchino Rossi’nin “Ýtalya’da Bir Türk” adlý opera eseri Antalya Devlet Opera Ve Balesi (ANTDOB) tarafýndan sahnelendi.
Opera, konusu itibarýyla Avrupa Sanatýnda Türk etkisinin önemli bir örneði olarak dikkat çeken 2 perdelik bir eser. 19. yüzyýla ait bir eser.
Opera, Antalyalý operaseverler tarafýndan merakla bekleniyordu. Oyunun çalýþmalarý bitti ve sahne aldý.
Beklenen gün geldi. Seyirciler, biletlerini alarak salonu doldurdu. Birinci perdeye kadar her þey normal seyrinde gitti. Ýzleyenler, merakla izledi oyunu.
Ne olduysa ikinci perdede oldu. Bazý seyirciler, þaþkýnlýktan neye uðradýklarýný þaþýrdý. Kimileri sessizce izlediler oyunu, kimileri de sessizce protesto ederek ikinci perdeyi izlemeden salonu terk ettiler…
Peki, neydi bu izleyicileri rahatsýz eden durum? Oyunun ikinci perdesinde sanatçýlardan ikisinin baþlarýnda türban ve tesettür kýyafet vardý. Erkek oyuncular da bazý izleyiciler tarafýndan “kýro” tipi veya “maço” olarak addedildi. Bu da bazý izleyicileri rahatsýz etti.
Ýzleyenler, Türk kadýnýnýn bu olmadýðý, erkeklerin ise bu kadar kaba olmadýðýný belirtti. Bu tür zihniyetin Türk kadýný ve erkeðine hakaret olduðu belirtildi.
Salondan çýkan izleyiciler fuayedeki aný defterine tepkilerini dile getiren ifadeler yazdýlar. Bir izleyici, "1814 yýlýnda kaleme alýnmýþ bu eserin ilk sahneye konuluþ koreografisi esas alýnmalýydý. Eseri günümüze adapte etme gayreti anlamsýz ve G. Rossini'ye haksýzlýk olmuþ" sözlerine yer verdi.
Aný defterine daha sert sözler yazan bir izleyici ise "Sanata kirli eller, kirli ruhlar uzandý. Güzel eserleri mahvetmeye hakkýnýz yok. Türk kadýný ve Türk erkeðinin tarifi bu mudur? Yazýklar olsun sizlere" dedi. Bir baþka izleyici de "Bir Türk kadýný olarak ne kendime, ne de erkeklerimize böylesi kýyafetleri yakýþtýramadým. Biz bu deðiliz. Sürekli gelen bir izleyici olarak 2. perdeyi seyretmiyorum. Yazýk olmuþ" sözleriyle tepkisini dile getirdi.
“Ýtalya’da Bir Türk” eseri Mehmet Ergüven sahneledi. Orkestra Þefliði Gaetano Solýman ile Ömer Yöndem, Koro Þefliðini Mahir Seyrek yaptý. Dekor tasarýmý Müfit Özbek tarafýndan gerçekleþtirdi.
Eserde Antalyalý sanatçýlarýn yaný sýra Ankara, Ýstanbul ve Ýzmir Devlet Opera Ve Balesinden sanatçýlar da yer alýyor. Yani güçlü bir kadro oluþturulmuþ.
Tabii, ben insanlarýn giyim tercihlerine karþý olan biri deðilim. Ýsteyen istediðini giyer. Ýstediðini tercih eder.
Sanata açýk ve bariz bir þekilde politikanýn karýþtýrýlmasýna, bunun kasýtlý olarak yapýlmasýna ve izleyenlerin aklýný bulandýracak iþler yapýlmasýna karþýyým.
Tabii sanatta bu tür þeylerin mutlaka olmasý kaçýnýlmaz durumdur. Ýnsanlar düþüncelerini sanat yoluyla aktarabilmelidir. Benim karþý durduðum nokta, bazý þeylerin zorla halka kabul ettirilmeye çalýþýlmasýdýr.
Yoksa bir yönetmen, bir sanat eserinde þunu giydirmiþ, bunu ortaya koymuþ beni hiç ilgilendirmez.
Sanatý, izleyenlere sanat gibi vermek gerekir…
Siyasi bir ilaç olarak deðil…