Hiçbir kýþ sonsuza dek sürmüyor, hiçbir ilkbahar uðramadan geçmiyor. -Hal Borland |
|
||||||||||
|
Bunlara çevrenin kiþi üzerindeki alan etkisi denir. Alan etkisi baský ve basýnçtýr. Bu baský ve basýnçtan ötürü alan etkisi yönelim ve eðilim oluþuyla yöneltmedir. Alan etkisi þeylere (kiþiye) eylemliliktir. Kiþi, bu çevreli etkilerin içine; yaþanmýþlýklarý olan anýlarýný da alan etkisi içine katýþla o alan etkili yerler eþliðindeki anýlarýný göz önüne getirip canlandýrýr. Ve anýlarýný o alan etkisiyle eþletip giriþtirir (tasavvurlarýný oluþur). Kiþinin alan etkisi içine; "anýsýný", "tasavvurlarýný", düþünmelerini de katmasý, o çevrenin alan etkisi þiddetini artýrýr. Kiþi bu aný ve düþünmelerini; çevredeki bilinen adreslemelerden olan alandý etkilerle her birini bir bað etki olarak giriþtirir. Totem, çevrenin alan etkisini özel ve özgün parçalý anlam ediþti. Kiþi; kendi çevresi içinde gidilebileceði, gelebileceði yerlerde, þeylere rahat ulaþýlabilmekle; o çevrede gizlenip emniyette olabileceði türden yer ve adreslemeleri iyi bilir. Kiþi bu bilme ve alýþma ile huzurla eylemlidir. Bu iki yoðun alan etkili düþünce ve tasavvurlarýn; kiþiler üzerine aný yansýtmalý olan bir alan etkileri vardýr. Bu tür alan etkilerine sosyal etki, ya da atalar etkisi diyoruz. Totem edilen mana buydu. Totem: çevre sel alan etkilerinin, kiþi ve kiþiler düzlemi içinde ortak kýlýnan manada bir biçimlenmesi olmakla eþletilen sembolde kesikli sürekli kýlýnýr. Þeyler üzerine atýlý kod mana; giderekten de o þeyin her tür manada tasavvurlarla kýlýnmasý totemi anlayýþý oluþmuþtur. Kiþiler kendi çevresinin alan etkisi içinde geçmiþteki atalardý olan bað ve baðsan anýlarýný düþünme veya tasavvur oluþla zihinde canlandýrýp yansýtýrlar. O çevreyle ve o çevrenin alan etkisiyle atalarýn geçmiþte kalan korumacý gözetmeni olduðu aný sal günlerinin kiþi üzerine bir hatýra alan etkisi vardýr. Ýþte kiþi ya da kiþiler; sosyal çevreli alan etkisinin korumacý saðlayýþla hatýrlama düþünme süreçlerine konu olan himayeci kayrýlmalarýn (istikrarýn); þimdide, yarýnda sürüp devam etmesini istemektedirler. Öyle ki; çevrenin alan etkisiyle oluþan bir yaðmur; bir þimþek vs. yine çevre alan etkisi oluþla bu etki kiþi ve kiþiler üzerine somut ve manada oluþlarýyla yansýrlar. Bu alan etkileri içinde yapýlan bir seçme ayýklama; kaçýnýlan, yaklaþýlan bir çevre tesirleri olur. Bu tesirler kendi kaygýlarýný giriþtirdiði, eþlettiði atalar yardýmlý tasavvur ediþlere de; dönüþürler. Atalarý tasavvur eden kaygý sal yansýtmalar onlarý çevre alan etkileri içinde koruyup gözetilir olucu bir duygusal aný baðýntýlarýný öznelce yansýtmalarýna neden olur. Öznel tasavvurlar (zihinde canlandýrýp göz önüne getiren mana); çevrenin alan etkisi akýþýný ve alan etkisi þiddetini daha da artýrmaktadýrlar. Kýsaca çevrenin alan etkisi içine kiþinin yaþanmýþlýklarý olan aný canlanmasý ve zihinde tasarladýklarý olan o çevre ile ilgili baðsan öznel yansýtmalar, çevredeki alan etkisi süreci içine katýlýp giriþtirilir. Böylece ortaya kiþi ve kiþiler anlamasý olan seçme ayýklamadý TOTEMÝ MANA iliþkisi ortaya konur. Kendi dýþýndaki nesnel ve kiþiye göre de yorumlu olan çevrenin alan etkisi, yorumlu mana iliþkisiyle; kiþilerin amaçlý ve tam da kiþi ve kiþilerinin kendilerine göre olan sosyal etkili mana iliþkisini giriþtirir. Ýþte totem anlamanýn özüdür. Buna bilme, anlama yerine; duygu oluþla "neden olucu" bir atalar koruyuculuðu da eklenir. Burada nesnel ve öznel oluþu bilememekle, anýyý yol gösterici kýlmak, vardýr. Kiþiler, atalarý tasavvuru sosyal mana etkisi olan anýlardan yansýttýðý geçmiþ tasavvurlarýný çevre alan etkisiyle frenleyip, giriþtirmekle; bir totem kaçýnmasý bir totem yaklaþým saygýlamasýný ortaya koymaktadýrlar. Totem atalar geçmiþli aný; koruyan, gözeten ve kendisine göre yönelimli olan hatýra gücünü kiþiye verir. Kiþi düþünmesinin, kiþi eline verdiði bu öznel mana düþünmeler süreci; atalarý gözetiminde, atalarýn eliyle yönetilir ve yine süreci adreslenir oluþuyla mutlu (huzurlu-kaygýdan uzak) kýlmaktadýr. Bu tutum grup kiþisini istikrarlý, karalý bir saðlama içinde kýlmanýn huzur ediliþi; huzur edilmeyi simge üzerinde sentez ve çevrimli mana düþüncesi yapmaktý. Atalarýn saðladýðý deneyimsel yaþantý olan mutluluðun totemde ökülte edilmesi; þimdi içinde de etki olarak sürüp giden bir devam ediþ oluþla istenmektedir. Bu alan etkili sosyo öznel yansýtmalar, bir simge; bir sembol üzerinde eþletilip; duygusal mana çevrimi olan tutumlarý anlamlý giriþmeler yapmaktadýrlar. Totem bu gizemle sosyal alanýn çekim merkezinde fetiþi bir dokunulmazlýðý yansýma ve yansýtmalarla sosyo öznel mana etkili kaynaðý, oluþturmaktadýr. Kiþinin hücre ve ego oluþla dýþ dünyadan içine almakla koruduðu ve içinde yalýttýðý seçme ayýklama olan içteki hücre sel bazda en az dýþ dünya ilkesi ile dýþta kalan çok büyük ve kendi dýþýndaki dünya, kiþiye; zaten kýsýtlý bir giriþme ve etki, etkilenme yapar olmanýn alan etkisini ortaya koymaktadýr. Bu tüm parçacýk türü, atom türü oluþmalý olay ve olgular olan kesikli sürekli þeyler için de çevrenin alan etkili olmasý böyledir. Olgu ve olaylar bu alan etkisi nedenle giriþir baðýntýlarsan olurlar. Süreç akar. Alan etkisi, bilinen saf enerjiden; enerjinin bir dönüþen, dönüþtüren türsen þekli oluþla enerjinin akan ve kendisine firen olmasýyla eylem sellik olan giriþmesinin kendi üzerine kendi etkili giriþme ve giriþtirmesi durumlu enerjinin, kendi üzerine kendi etkisidir. Frenlenen enerji kendi üzerine güç biriktirir. Potansiyel yýðar. Kendi üzerine alan etkisi bir baský ve basýncý çevrimler. Kendinden süreç sel bir sosyo toplumsallýk çevreli elektro motor kuvveti olan birikmeler; yapýnýn devim yönünde sürmesindeki gereksiz artýþa da, azalmasýna da karþý koyar. Alanýn yön deðiþmeleri, süreci birbirine göre ileri geri yapar. Akýþlar alan yönünde ve alana zýt þekilde oluþuyla, zýt olan daha çok enerji harcanmasýný gerektiriþle; alan yönü iki tür yönden de oluþur. Bunlar eþ zamanlý; birbirine baðlý; birbirinden baðýmsýz oluþlarla olurlar. Alan yönü, eyleme; yokuþ aþaðý gibi etki verir. Çevredeki etki ve etkilenme; dýþýn alan etkisi oluþuyla kiþiyi yönlendirip eðimlemekle kiþiyi giriþtiren bir alan etkisini kotarmasý da kiþilerin eylemli olmalarýdýrlar. Yani eðime yatkýn olan bir iç alanýnýzla sizi eðim edip, eylemli kýlan, bir dýþ alan etkili giriþmeniz vardýr. Ýç alan etkileri eþiklerle frenlenirken dýþ alan etkili giriþmeleriniz de; kaide, norm gibi parçalý sosyal öðrenmelerle totemi mana edilirler. Kiþi dýþtaki korku ve kaygýlarla hoþlanma veren kaynaktý belirimlerin yönelimine veya hedefinin içine kendisini koyuyordu. Bu bencilliðin kiþileri güden bir oyunuydu. Bencilliðin kendisini kiþiye dayatmasý ve kiþinin kendisini olay ve olgularýn (evrenin) merkezine koymasýydý. Yaðan yaðmur; bastýran karanlýk olan çevre alan etkilerini; kiþi ya da kiþiler kendilerine doðru oluþla yöneltildiðini düþünürler. Bu düþünmenin nedeni, bencillik üzerine olan doðal alan etkisinin bencillik üzerinde korunmalý refleks oluþundan kaynaklý baský ve basýncýnýn kaçýnýlmaz sonucudurlar. Kiþilerin alan etkisi karþýsýndaki karmaþýk duyumlu heyecanlarý kiþide; zamanla durulmalý olan yoðunlaþmalara da neden olmaktadýr. Bu tek tek durulmasýný yapan durumlar, kiþide algýda seçicilik olabilmektedir. Ýster karmaþýk beliren duygu olsun; ister algýda seçicilikle durulmalar olsun; bu tür etkiler kiþiler arasý ortaklayým la iletime ve senkronlama olan manadý totem simgeye "atýlý" oluþuyla mana ile simgeyi bir arada eþletirdiler. Yaðmurun kendisi hem çevresel alan etkili oluþmadýr. Hem de çevrede bir alan etkisi ortaya koyuþtur. Yani bir çevre alan etkisi olan yaðmur, þimþek, karanlýk, aydýnlýk türü parçalý alan etkisi kiþidi egolu aný duygularýnýn yerine geçiþle o þeyin alan etkisi gibi kiþinin bu duygularýný artýrýp, azaltan; kiþinin bu duygularýný harekete geçiren bir simgede yoðunlaþan manada eþletmeydi, totem ve totem etkisi. Totemin bir þeyi bir þeyin yerine koyan eþletme sembolizmi olmasý totem mana anlayýþýn belirimi ve giderek totemi mana anlayýþlý inþalaþmanýn da özüdürler. Totem simge; grubun içine totem atalarý, geçmiþin ve þimdinin tasavvurlarýný mana ediyordu. Ýttifak içinde de ittifaktaki gruplara göre bir grubun ilki yalýn totem (ilah) aitliðini ve o totem ata grup sosyal kimliðini simgeliyordu. Totem, bir grup yaþamýnýn, sembol eþletimi üzerinde özülmesi ve özümlenmesiydi. Devam edecek
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |