..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Özyaþamöyküsü baþka insanlarla ilgili gerçekleri anlatmak için eþsiz bir araç. -Philip Guedella
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




24 Mayýs 2016
Mamon'du Belirme 4  
Bayram Kaya
Mülkiyetçi iliþki El olan mana gücünün oluþmasýyla yola çýktý. El sahiplik vurgusuydu. Üretim gücü olan ve üretilen þeylerin sahibiydi. El'di. Al'dý, Ýl'di. Öyleki süreç boyunca tüm mülkiyetçi mana oluþmalý isimlerin baþýna vr sonuna kendi adýný ekleyip tüm çaðlara damgasýný vuruyordu. El'oh'tu (mülk sahibi güç. El'oha'ydý (diþi). El-Ohim'di (eril) Veya son eklerde Manu_El; Ýsma_Ýl,Cebra_Ýl gibi iþaret taþýyýcý anlam olmuþtu. Abdullah, Ýbadullah, Nurullah gibi.


:IJI:
Mamon’du inþa, özel mülkü olmayan önceki inþayý, özel mülk yapýþla; kendi etkilediðinden etkilenmeydi. Bu nedenle eski ilahlarý anmasý da, eski ilahlarýn da inþacý olan yüceliðinden kurtulamamasýdýr.

Eski Ýlahlar kendi ittifak aitlerini, kendi aralarýnda paydaþlaþtýrýr olmasýnýn zorunlu oluþuyla, tek karakterliydi. Mamon özel mülkiyetçi hukuku inþa ederken, zengin fakir ve köle türü sýnýfsal bölünmeleri elde etmektedir.

Bu nedenle köleci inþa ister istemez zorunlu oluþla temelde çift karakterli sýnýfsal inþanýn giderek tek karakterli olmayan bir tevhit ürününü olacaktý. Bu tevhit, eþitsizliðe zengin fakir oluþla kaderlere boyun eðdirmeydi (biatti).

Zenginlik Amon’cu himayeydi. Fakirlik Aton’cu korunucu ve kollayýcý sahiplikler oluþla Mamon'dan ayrýþtý. Amon-Aton gibi ilahlarý, Mamon'du baský ve basýnç ortaya koymuþtur. Aton, giderek Mamon'un saðduyusu olup ezilenleri de görmeye çalýþan çeliþki oluþtur.

El olan eþitsiz mülk edindirici Mamon; El-Mamon olmakla kalmadý; El-oha, El-oh; El-ohim; El- Al-Ýl oluþla semitik dilde çoðulu El-ihah; Al-ihah olup kâh önek oluþla muktedirlik olan iradesiyle özel baðýntýlý Mamon'du yansýmalarýn baþýnda yer alýyordu. Kâh ta son ek oluþla isimlerin sonunda yer alýp El’in sahipliði olan tarihsel kodlamalý bilginin damgasýný taþýyordu.

Bu El takýlý irade giderek El baal'in; El Mamon'un, El illahýn, El ohim'in vs. oluþtu yansýmalarýndaki tekliðin, anlam birliðini de oluþacaktý. Yine El takýsý son ek oluþla Gabri-El (Cebra-Ýl); Micha-El (Mika-Ýl); Ýsma-Ýl; Emanu-El; Ýsara-El; Ýsar_Ýl; Ýsaraf_El; Ýsaraf-Ýl gibi her tür isime eklenip El sahipliðini vurgulayýþla El’in tarihsel oluþunu ortaya koyuyordu.

Ýlahlarýn her biri, bir totem mesleðini icra edip, bilirlerdi. Ýlahlarýn totem mesleði bilme ve totem mesleðini öðretip bizatihi kendileri de bu iþle iþtigal eder olmasý karþýt gruplarýn bir araya geliþini entegre etmekle, ilk uygarlýðý yaratanlar oldular. Uygarlýðýn üzerine oturan Mamon, bu bakýmdan; sonraki seçme ayýklanmalarýyla Ýlahlara benzemezler.

Oysa Mamon kendi yarattýðý insanlarýn kimini mallý mülklü kýlýp; kimini de maldan mülkten yoksun kýldý. Mamon'un keyfine göre daðýttýðý mal mülk, Mamon'un kendi öncesi uygarlýðýnýn üzerine oturmasýndan baþka bir þey deðildir.

Mamon'un keyfi mal mülk daðýtma faaliyetiyle ektiði fesatla ortaya koyduðu zengin fakir ayrýmlý bölünme ön ittifak tevhidini yýkmýþtý. Ön ittifaklý tevhit Mamon'cu bölünmeyle sýnýf farklarýný ortaya koydu. Bu nedenle Mamon sýnýf çatýþmalý, uzlaþmaz ayrýlýktý.

Uzlaþmaz ayrýlýklar sýnýflar arasý dayanýþmalý eksende kimi kez de mesleki loncalar sistemiyle birleþmenin yol adýmlarýna baþvuracaktý. Uzlaþmaz zýtlýðýn ve totem düzlemli temsilcilik olur aitliklerin arkaik hafýzalarý, Mamon’da aþure oluþla tümleþti. Tüm bunlar Mamon'du mana anlamasý içinde din ve mezhepti yorum ayrýlýklarý adý altýnda sürüp gidecekti.

Mamon ilk baþta acýmadan, hiç bir merhamet göstermeden kendi mülkünü seçilmiþ kiþilere payý mal etmiþti. Büyük çoðunluða da köle olmak dýþýnda, zýrnýk dahi koklatmamýþtý.

Mamon övünerek bu keyfi daðýtýmýný, takdir diyordu. Ve Mamon’un özel mülkiyeti inþa etmesi ve mülkiyetçi ilkeleri yerleþtirmesi baðlamýndaki inþanýn içinde paydaþlýðý (ilahý) tecrit etmenin tek iradesiydi. Ne var ki yaþanan epey zaman sonrasý nedenlerle; acýyan, merhamet eden, yalvarýþlarý duyan Elohim oluþuyla paydaþtýrýr ilah karakterini de bünyesine almakla tümleþen sýfatlarý iki karakterli olmuþtu?

Eh ne de olsa özel mülkiyetin yansýmasýný Mamon'un aklýna düþüren, komünce geliþmeli ilahlardý. Yine Mamon’un acýma ve merhamet etme türü, ezileni kollamasý; ezileni zengine paydaþ kýlmasý da ön ittifaklý ilahlarýn ortaklaþtýrma olan tek ve temel karakterli yansýmasýnýn içindeydi.

Ortaklaþtýrýcý, dayanýþtýrýcý olan ilahlarýn bu karakterleri Aton’cu, Elohim’ci mana anlamasý üzerinde sürecek olan arkaikti yansýmalý bu bilinç te ilahtandý.

Mamon keyfi daðýtým yapmakla paylaþtýrmasýný zengin kýlacaðý sýnýf arasýnda yapmýþtý. Herkese göre paylaþtýrma yapan ilah bilinci; sadece mülk verdiklerinin hafýzasýnda silinebilmiþti. Bu nedenle varsýllar köle ve mülksüzleri mülkiyete ortak yapýyorlardý. Oysa mülkü olmayanlar, paylaþmayý hayal ediyordular.

Köleci mülkiyet karþýsýnda ortaklýk bilinci gizlenen bir sýr olmuþtu. Bu haklý tutumlu sýr; þimdi mülk olan doðadaki serbest kullanýmlý topraðýn, ormanýn kendilikten bir üretim gücü oluþla hazýr durmasý ve hazýr bulunmasýnýn içinde saklýydý. Yine paylaþýmcýlýk ön ittifaký tutumun içinde saklý bir bilinçti.

Totem yapýlar ve öncesi; doðadaki hazýr bulunmanýn üzerinde saðlama yapýyorlardý. Doðanýn kendilik sunum yaptýðý, doðal ürünler kadarla sýnýrlý olan bir saðlama olanaðýydý. Ýþte doðada kendilik oluþun saðlama yapýlýr ürünleri kadarýnýn kendi aralarýnda paylaþýlmasýný; totem inþa içine baz aldýlar.

Totemi alanlý yapýlar çevredeki organik ve inorganik giriþmeli oluþuyla verili ekosistemi durumu; baz almanýn içindeki saðlamalarda; kültür paylaþtýrmalarýný yapmakla, yola koyulmuþtular.

Ön ittifaklar gardý giderek azalan oranda doðada saðlama yapmalarýnýn yanýnda; þimdi asýl ve asal oluþla üreten iliþkiler arasý takas ortaklýðýnýn, giderek artan bir ivme olmasýný ilahi alan içinde baz aldýlar.

Bu baz alýnýþ içindeki çift karakterli tarihselliðe karþýn Mamon; önce ön ittifakýn biriken servetine el koymayý baz alýþla bir yandan özel mülkü ve özel mülk sahipliðini deðiþmez bir irade olmanýn takdiri ve inþasý saydý.

Diðer yandan maldan mülkten yoksun kýldýðý ve yine fakru zaruret içinde olmalarýyla deðiþmez takdir içinde olanlarý, vardý.

Ýþte bu nedenle fakru zaruret içindeki kölelerin; dullarýn, yetimlerin, açlarýn, açýkta kalan iþsizlerin, aciz kullarýnýn zenginlerce doyurulup gözetilmesini isteyen Elohim, Aton gibi merhametli tip karakterleri oluþtular. Kýsaca hep somut olan þeylerin yerine soyut ve sýnýf çýkarla manada meþrulaþmalarý baz aldýlar.

Mamon'daki mülk temsilciliði; iktidarý oluþma, takdirde bulunma, mal, zenginlik gibi sahipliklerin hepsi güçlü olmaktý ve gücü temsil ediyordu. Baþlangýçta gücü simgeler muktedirlikler ön ittifakýn zenginliðinin daðýtýlmasýna iliþkin mana anlayýþý olmanýn muktedirliðiydi.

Ön ittifaklarýn zenginliði, totem mesleklerinden ve bunun biriken tasarrufundan geliyordu. Ýttifaklar arasý bað dokulu boþluk devinmesinin içi ilah görüntüleriyle dolmuþtu. Her bir görüntü ortak temsilcilik içinde totem temsilciliði de olmakla bir güçle temsil ediliyorlardý.

Bu güç grup sahipliði içindeki totem meslekli üreten gücün anlamýydý ilah. Boða, buðday gibi simgeler grup mal sahipliði oluþla ön ittifak içinde ilahlarla temsil edilmekteydi. Simge temsilcilik ortak iradeyi de göstermenin kümülatif ligiydi. Ýttifakýn, kamu mal zenginliðini de ifade ediyordu. Mamon, ön ittifaka ait kamu malý zenginliðini daðýtmaya; otoriter olma gücünün simge sel sembolizmiydi.

Mamon daha sonra þekel, altýn, gümüþ, para gibi nakdi deðiþtirme deðeri hüviyeti kazanan nakdi gücün de simgesi odu. Mamon nakdi gücün temsilcisi olmakla hem ayni gücün (toprak-inek-koyun-mýsýr-demir vs. gibi ürün sel gücün) temsilcisi oldu. Hem de nakdi gücün (hazine, altýn, gümüþ para türü deðer ölçülerinin) temsilcisi oldu. Yani Mamon ayni ve nakdi olan her iki gücün temsil edeni olmakla, mülkiyetçi belirlenin zamanlar içinde sembolizm geliþmesiydi.

Çaðlar boyunca günün deðiþme ve geliþmesi içinde olan Mamon manaca kesikli sürekliliði olan bir inþaydý. Türlü türlü servetlerin tek tek simgesi sahibi olmakla kalmadý; mülkün, servetlerin daðýtýcýsý olan, tek ilah konumuna terfi etmiþti.

Mamon, ilah deðildi. Ama ilah yaptýrýmlý izahla ve anlaþýlmayla söylenmesi karþýsýnda Ýlah görünümlüydü. Köleci dönem baþlangýcýna kadar ilahlarýn mülkü yoktu. Köleci döneme kadar grup sahipliði dýþýnda özel oluþla kiþisel mal sahipliði bilinmiyordu. Ýlah; ittifak sahipliði olmanýn yanýnda, totem gibi grup sahipliðinin de temsilciliðiydi.

Ön ittifakýn kült merkezli (El-beyt olan) alanýn içinde grup temsilciliði olan ilahlar diðer gruplar karþýsýnda kurul toplantýsý gereði ve iþin doðasý oluþla da kendi gruplarýnýn söz sahibi kiþi olma temsilciliðini de simge ediyorlardý.




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.