Bir kere, konu etmeye çalýþtýðým "yaygýn mana gücü"; ne totemdir. Ne ilahtýr. Ne de köleci dönemin özel mülkiyetçi anlayýþýný kotaran Mamon'dur.

Sayýlan bu tür mana kalýplarý, sosyo toplumsa süreçlerle yaygýn mana gücü içinde oluþturulmuþtur. Bu oluþturma zamanýn zeminin özelliklerine göre anlamca da parçalý kýlýnmýþ olmakla erken dönemden beri yaþamsal olan sürecin en karakteristik belirtmelerini yapan anlatýmlardýr. Mananýn, insana göre olan anlatým yaný; yaygýn mana gücü olan genelliðin içinde, sadece genelliðin minimum olan kýsmýdýr.

Totem, ilah, mamon kavramlarý; insanýn temel düzlemli ana referanslarýnýn giderilmesi üzerinde; kiþi-kiþi ve kiþilerle, gruplarý arasýnda giriþtirilen; insana özgü özel anlayýþ türüdürler. Yaygýn mana gücü insan iradesinden ve insan bilincinden baðýmsýzdýr. Evrendeki ve dolaysýyla çevredeki genelce olurla beliren durumlarý bizler fark etsek te, etmesek te bunlar yaygýn mana gücü olur belirimlerdir.

Bu türden yaygýn mana gücü oluþla baský ve basýncý hissedilen çevrel yansýmalar; insan öznesinin kalýp davranýþlarýyla eþletilir oldular. Hissedilen basýnçla, sosyal sandaslý kalýp algýlarý oluþan tutumlarýmýzýn yaygýn mana gücü içindeki parçalý, özel baðýntýlý alan etkileriyle eþletilmesi; bizdeki mana düþüncesini ele verir. Dýþtaki hissedilen basýnçla, içimizdeki algýsal basýncýn eþletilmesi nedenle de mana gücünün etkisi içine, insan öznesi ve insan öznelliði de karýþýr.

Mana düþüncesi, yaygýn mana gücü içinde koparýlýþýyla; ansal koparýlan bu parça bir imleç etkiyle insan sosyal alaný içine getirilir. Sosyal alan içine getirilen imleç anlam, sosyal tutumla beraber eþlenmekle hem manasýný bulur. Hem meþruiyet ligini alýr. Hem de sosyal alan içinde olumlama olmakla, o tutumun alan içinde tekrarlarýný oluþmakla, alan içi baðlaþýk hareketler benimsetilir.

Totem alan içinde ve gelecek zamanlardaki sosyo toplumsa alan içine konacak mana düþüncesinin ana kullaným kaynaðý doðadaki bu yaygýn mana gücüdür. Yaygýn mana gücü taþýyýcý dalga ve eþlenici dalga olmakla; sosyal ortam içinde yapýla gelen tutumlarý, ortama ikame etmektedir. Ýkame olanla gelenekleþen tutum; gün gelir basit bir deðiþtirici etkisiyle yeni bir mana anlamasýna dönüþür. Yeni olmakla dönüþen mana anlamasý, þimdiki zaman içinde süre gelen eski gelenekle çeliþir.

Ýþte yeni olan sosyal manayý da sosyal alan içine ikame etmek için yaygýn mana gücünden kesikli sürekli yapýlan ansal zamanýn üzerine, sosyal anlayýþlarýn bindiriþ kýlýnmasý; sosyal sürece akýþ yaptýrýr. Sosyal alan, yaygýn mana gücünün taþýyýcý dalga olma tutumlu etkisinden yararlanmadýr. Eski olan anlamlar da, yaygýn mana düþüncesi içindeki kesitler üzerinden sosyal alanýn dýþýna atýlýr. Yeni olan da bu manaca sembol üzerinde sosyal alan içine alýnýrlar.

Kýsaca mana düþüncesi eski ile yeni arasýnda kopan çeliþkiye emisyon yaptýrýr. Eskiye göre deðiþen yeni tutumlarý benimsetir (hazmettirir). Sosyal ortama ikame edilen davranýþ, tutum ve düþüncelere dayanak olur. Bu dayanak o þeyin öyle olacaðýna meþruiyetlik verir. Yani o þeye yapýlabilirliðin yaptýran olma ana gücünü kazandýrýr.

Ýnsan öznesi, yaygýn mana gücünü veren; karmaþýk giriþmeli belirenlerin ne inþacýsýdýr, ne bile kurgulayýcýsýdýr. Hatta insan öznesi ne de bu sürecin kotarýcýsýdýr. Ýnsan yaygýn mana gücü içine kendisinden öznel anlam oluþturmalar dýþýnda ve anlam giriþtirmeleri, giriþtirdiði anlamý iletiþmesi vs. dýþýnda yaygýn mana gücü karakterine bir þey katamaz.

Ýnsan duygularýný, yaygýn mana gücü içinde parçalý kýlýnmýþ yansýmalarýn üzerine bindirimli (modüle) yapar. Yaygýn mana gücü olduðundan insan öznesi kendi anlamalarýný bu yaygýn mana gücü üzerine modüle eder. Bizler bir mana gücü oluþturduðumuz için yaygýn mana gücü var deðildir.

Aksine yaygýn mana gücü olduðu için biz oluþturduðumuz mana gücünü ortaklama yapýp iletiþme yapmaktayýz. Yaygýn mana gücü içinde yansýma olanla, insanýn kendi duygusunu; insanýn sosyal duygusunu eþletir olmasý; insana göre olan, mana düþüncesinin ikinci bir mana düþüncesini ele verir. Ýnsanýn bu ikinci tür manaya göre davranýþlarý da ritüelimedir.

Ve insan kendisi dýþýndaki yaygýn mana gücü içinde kapsananlarý parçalý kýlýnmýþtýr. Ýnsanýn parçalý kýldýðý yaygýn mana gücü içindeki bir kýsým taþýyýcý manayý; kendisinin ana referansýna hitap eder yanýyla eþletir olmuþtur. "Eþletme yatýðý anlamlandýrmalar" eþletilenle, eþleneni depolama, birbiri ile baðýntýlama vs. olur durumlarý haricinde insanýn yaygýn mana gücüne bir enerji sarfý olmaz. Yani bu anlamlandýrma ve anlatmalarýndan ötürü, yaygýn mana gücünün kendisinde bir, þey eksiltemez.

Ýnsanýn dýþýndaki aðacýn ve aðacýn meyvesinin insan üzerine yaygýn bir mana etkisi vardýr. Eðer bu etkiler insanýn ana referans sistemine denk düþerse; denk düþen kýsým kadar bir kýsým yaygýn mana gücü içinde insanýn özel baðýntý alaný içine alýnýr. Ve denk düþenle, denk düþene karþýlýk gelen; insan özelinde özel baðýntýlý mana iliþkilerine dönerler.

insanýn referans sistemine denk düþen kýsým kadar bir mana anlatýmý, yaygýn mana gücü içinde kopartýlýp alýnýr. Ve yaygýn mana gücü salýnýma denk düþmekle eþletilen güdümüz; insan öznesinin düþünmeleriyle bir mana anlamasýna dönüþür.

Aðacýn ya da meyvenin yaygýn bir mana gücü olan baský ve basýncý; birincil (primer) mana anlamasýdýr. Birincil mana anlamasýnýn insanýn ilgi ve ihtiyaçlarýna (temel referans deðerlerine) denk düþen kýsýmla insana saðlama olacaktýr. Saðlama olanýn, doðal mana ile eþletilmesinin yapýlmasý da; ikinci (sekonder) mana anlamasýdýr. Bunun üçüncü mana anlama tipi de sosyal bilincin, primer mana anlayýþý üzerine bindiriþli (modüle) yapýlmasýdýr.

Meyve ya da aðaç dýþta olmakla birinci derecede mana anlamasýdýr. Ýnsanýn açlýðý, insanýn referans deðerleri içinde olmakla; ikincil mana anlamasýdýr. Meyve açlýðýnýzýn karþýlanmasýna denk düþüyorsa; birinci ve ikinci mana giriþmesinin eþlenmiþ olmasý, görece kesikli sürekli bir mana anlayýþýdýr.

Ayný þekilde aðacýn yüksekliði sizin düþmanýnýzdan kaçýp gizlenmeniz oluyorsa; gizlenmekten ötürü avcýlardan korunur olmanýz; korunma referanslý temel deðerlerin karþýlanmasýna denk düþüyordur. Aðacýn yüksekliðiyle, sizin korunma güdülü duygunuz; eþleþen bir mana anlamasý olmakla sizde yeni bir davranýþ giriþmesini baþlatýr. Mananýn gücü böylesine hayati önemde etkindir.

Yaygýn mana gücü içinde olan insan; yaygýn mana gücü içinde; içgüdülerine denk düþen kadar parçalý kýsmýný (söz gelimi aðacýn yüksekliðini, yeþilliðini, gölgesini odun oluþla yanmasýný vs.) kendi referans deðerlerine denk düþen eþleþme kadar bir anlayýþla, izole edip onlarý özel baðýntýlý devinme kýlar.

Kendi yalýtýmlý ortamý içinde bencil olmakla korunan yasayý; kiþiler kendi özlerinde tutarlar. Bununla beraber yine bunlarýn (birincil ve ikincil manalar modülesi); deðiþme, dönüþme mesajý olurlar. Pirimer ve sekonder olan manalar; birlikte gidenle, farklý olan olmakla; evrensel sürece katýlýrlar.

Ýkililer birlikte gidenle, birlikte olandýrlar. Birlikte gidenle birlikte olanýn düþünce üretmek için yaptýklarý enerji sarfý bakidir. Sarflar (harcamalar, maliyet oluþlar, karþýlama ve giderler) dönüþmenin, deðiþmelerin de zorunlu kaçýnýlmazlarýdýrlar. Bunlar baþ ve son olmanýn, bir birine göre var ve yok olmanýn vs. oluþuyla, görece kesikli sürekli oluþlarýdýrlar.

Primer ve sekonder olan mana anlayýþlarýnýn modüle oluþla ve yansýma olan anlamlarý, bunlarýn üst üste zaman ve devinim çakýþmalarý olmalarýdýr. Birbiriyle ayný oluþlarýdýr. Bunlar, birlikte olanla; beraber gidenlerin arasýna, zaman mekân devinmesi alýrlar. Araya alýnan zaman mekân devinmeleri kendi enerji dönüþümlerini yapmakla özdeðin alan etkili, alan devinmesini ortaya koymaktadýrlar. Üst üste olanlar genelliðin ve özel baðýntýlý alanýn bir belirim þeklidirler.

Üst üste olan bir baðýntý; bir bað yansýmasý yapar. Veya üst üste olan bütünseli durumun çekim kuvveti ile olay durumlar, kesikli sürekli olmakla korunumlu olurlar. Ýþte doðal tavýrlý parça durumlar özel baðýntýlý iliþki türünün içine bu þekilde korunumlu ve alan etkili oluþuyla sokulmuþ olurlar.

Parçalý süreçler özel baðýntýlý taþýyýcýlarýnýn içine konurlarken; taþýyýcý üzerinde olan genellikle, özel baðýntý içinde olan kýrpýlmýþ kesikli sürekli durumlar arasýnda; büyüðün-küçüðe, yukarýnýn-aþaðýya, uzunun-kýsaya vs. türü eðim etkisi ve kutuplaþan polarmalar olmasýyla bunlar nispileþirler. Birbirine olan oransýlýk, birbirine göre olay zamanlardýr. Yine birbirine göre birbirine zýtlýk ve uyum içinde kýyas olmakla; zýtlýk yada uyum uyumsuzluk eðim edilip, þeyler zamaný da bu eðim içinde akýtmaktadýrlar.