El, hem ilah üzerine bir yansýmadýr. Hem ilah üzerine inþa olmasý nedenle ilah ile örtüþen ortak bir tabaný vardýr. Hem de ilahtan fazla olan kýsmýnýn, ilaha göre boþluk devinmeli anlamlar taþýmasýyla da El Ýlahtýr. Bu nedenle örtüþen kýsým kadarla El, ilah gibidir.

El'in ilahtan fazla olan; ilahla örtüþmeyen kýsmý da El'in özel mülk sahipliði olmasýdýr. Yeni El, ilahtan fazla olduðu farký kadarla Ýlahý yadsýr. El'in ilahý yadsýyan kýsmý; El süreci içinde çok büyük sonuçlarla yansýr. Fark yansýyan kadarla El; La El ya da El-la’dýr. Yani El, diðeri olmayandýr.

Doðada oluþ vardýr. Oluþun kesikli sürekli olmuþça özel baðýntýlý yasalarý içinde deðiþen dönüþen var bulunuþlarý, vardýr. Yani doðal oluþ; var oluþ biçimine; bu olumludur ya da bu olumsuzdur; demez.

Suyu içilir oluþla gören de biziz. Suyu boðan oluþla ifade eden de biziz. Suyu cisimleri yüzdürür, batýrýr diye amaçlarla ortaya koyan da biziz. Þu halde su yansýma giriþenle bir olamdýr. Batma ya da yüzme bir giriþme; bir ortam olaylarý ve olgularýnýn belirmesi ya da belirememesidirler.

Ýnsan öznesi olam içinde olan bu tür giriþme tiplerini; böylece kendi öznesine göre olumlu, olumsuz sayýp; doðaya indirgemekle, yanýlsamalar içine düþer.

Ýþte El tipi oluþma; eski olan ilahi skalaya göre; yeni olaný anlayýcý kýyaslamalarý içinde olur. El bu kýyasý yaparken; ilahla örtüþen kýsmý kendisinde geri baðlaným oluþuyla içerir. Ýlahýn da kendi geri baðlaným yasasýna göre; þimdi yeni olup ta, eski ile örtüþmeyen kýsýmdan yaptýðý kýrpmalarý nedeniyle de ilah kendi içinde yeniyi oluþamaz. Yeniyi oluþamayan ilahi öznellikler, El’e göre putçu deviniþlerdir.

Put tanýlý skalalar referans deðerine baðlýlýkla; gelenekçi olup, istikrar içinde olmakla; kafalarýndaki eskiyi atamazlar. Diðer yandan da eski; biriken zenginlik kaynaðý gibi nedenlerin beliren yansýmasýyla kiþisel sahipliði oluþacak anlamalarý aklýna düþürür. Düþürür de eski içindeki bu yeni yansýmalarýný da oluþamamakla; tedirgin olur.

Tedirginliðin enerji sarflarýndan kurtulmak ve düzenli kararlýlýk düzeyine geçmek için de eski olana (geleneðe) inanmakla kararlýlýk düzeyine geçmek zorundadýr. Eski olanla yeni arasýndaki direniþe biz sosyal anlayýþ diyoruz. Öznel oluþ, ileri bilinç düzeyi içinde olamamakla; kendi kaos çalkantýlarýný da aþamamakla; inanýr. Gelenek bir deney zenginliði olmakla güvenli ve istikrarlýdýr. Bu doðrudur.

Ama gelenek te gelecekte olup bitene göre olmamakla da; gerici tutucu çok zarar vericidir. Yani gelenek sizden öncesi içinde olunuþla þimdiki kimi þartlara cevap oluþuyla güvenli ve istikrarlý olur. Bu kararlý oluþu nedenle gelenek kendi oluþla (gelenek oluþla) kalmak ister.

Diðer yandan gelenek, gelecekteki yeni iliþki baðýntýlarý karþýsýnda iþe yaramamakla, kendini deðiþmek yeniye göre olmak zorunda olmakla; kendi kalamamak zorundadýr. Ýþte bu da deðiþmeyle deðiþmeme arasýnda; kendi kalma ve kendi kalamama sürecidir.

Deðiþen yeni durumlara göre cevaplar oluþan süreç ileri özne bilinç düzeyi, eski ile örtüþmeyen farký; yeni bir bilgi ve mesaj düzeyi olmakla algýlayýp iþler. Böylesi özne bilinç toplumsal bilinçtir. Toplumsal bilinç buluþ ve tasarým içinde olmanýn bambaþka enerji durumudur. Bu bilinç düzeyi yeni sýçramalarýn kararlýlýk düzeyi içinde olmasýyla süreç içi yüzey gerilimini büken dalgalanmalar içinde olma demektir.

Yasa, her özel baðýntýlý; kesikli sürekli durumun; bu alan gerilimli yüzeyin kendi içinde kendisine özgü rekürsif yapýyla (tekrar eden kendini çaðýran özyineler çevrimlerle) ve fraktal (kýrýklý parça dalgalý yapý ile) irtifadýr.

Yeninin eski içinde, eskisi ile örtüþmeyen kýsmý kadarýyla olan kýsmý; eskinin yüzey gerilimi dýþýnda kalacak olmasý nedenle süreç irtifalý iç niceliðiyle bölünür. Bu nesnel sürecin yasaya uygun oluþudur. Öznel olan kiþi kararlýlýk düzeyinde kýlmak isteyecektir. Kiþi ataleti durumuyla öznesinde deðiþmeden donup kalan gelenekçi anlayýþýyla; gelenekçi düþüncesini put mana anlayýþýna dönüþecektir.

Ýlahi etki ile El'e göre olur anlayýþlar; üreten iliþkili nesnel süreçlere baðlý öznel anlayýþlarýn deðiþme dönüþme bilinç düzeyidirler. Put; ilahtan El’e göre olur deðiþmeler arasýnda kalýr. Yeniyi anlayamaz. Eski geleneðe baðlýlýkla, eski ile yetinir. Yeniden gölge yansýmalar taþýyan tedirginliði içinde donmuþ kalmýþ zaman devim bilincinin muhafazasýdýr.

Yine put eski içinde örtüþmeyen kadar yeni kýsmýn direnciyle oluþur. Bu oluþma eskinin yüzey gerilimi dýþýnda kalacak olan yeninin özel mülk sahipliði olur kýsmý; ilahi süreç içinde hazým edilme baðlamýyla, hayli süre tartýþýldý.

Ýlahlarýn malý mülkü yoktu. Ýlahlar hem gruplar arasý emek deðiþiminin bir ortaklýðýydý. Hem de üreten emekler deðiþiminin gruplar üzerinde paylaþýlmanýn ortaklýydý. Hem de grup ortaklaþmasý içinde özel kiþisel tüketimli sürecin kendi totem düzlemli mana anlayýþýna göre tüketimin içinde olmanýn; herkese göre olmanýn özel ve sosyal yaþamýydý.

Hayat “ben” durumlu enerji düzenleþim sürecini koruma ve sürdürmeyi muhafaza etmenin kararlýlýk düzeyi üzerine inþadýr. Bu inþanýn yüzey gerilimli dýþa olan etkisi ben denen egoydu. Hayat ben denen egoya göre davranýyordu. Ýç hacimli düzenlenin yasasý, dýþa ben oluþla saðlama davranýþýyla oluyordu.

Dýþ dünya; bene göre olmamakla, bencilliðin saðlanmasýna karþý gösterdiði toplam bir zorluk direnci vardý. “Ben’imiz” daldaki meyveye; kaçan ceylana yönelirken; bu zorluklarýn etkisiyle karþýlaþýyordu. Buna alan etkisi diyorduk. Alan etkisi bir zorluk ve potansiyeli olan durumdu.

Kiþi alan etkisi yönünde olmakla bu zorluðu aþar. Alan etkisi yönünde olmak ta kiþinin alan etkisine göre kapanýp açýlmasýyla alan etkisini hem parçalý durum haline getirmekti. Hem de parçalý kýlýnan alan etkisi üzerine benci duygularýnýzý modüle edersiniz. Parçalý alan yönünü salýnýmlarý üzerine benci amaçlarýnýzý bindirmekle dýþtaki zorluklara karþý kolaylýkla alan yönü içinde olursunuz. Bu týpký ýrmaðýn akýþ yönünde hareket eden kayýða binmekle; kürek çekme zorluðuna gerek kalmamasý gibi bir þeydir.

Yani siz dýþta bu zorluklarý aþmak için kendiniz gibi benlerle iþbirliði dayanýþmasý içinde "biz olup" saðlama yapýyordunuz. Biz olmakla üretim yapýp dýþtaki saðlanacaklarý biz üzerinde saðladýktan sonra tekrar ben oluþla, özel ve bencil kýlýyordunuz. Bu bir çevrimdi.

Özetleyelim. Siz bencil oluþla eylemlisiniz. Eyleminiz de kendi dýþýnýzda çok büyük zorluklarla baþ baþadýr. Siz bencillikle doðadaki saðlama yaptýðýnýz þeylerle; kendi eylemleriniz arasýna bu zorluklar nedeniyle; biz olan boþluk devinmesini; sonra da üreten iliþkilerinizi oluþmakla, alan salýnýmý üzerine inþasýnýz.

Biz oluþ lütuf, acýma, yalnýzlýk oluþla ortaya konmuyordu. Bir zorunlulukla ortaya konuyordu. Biz oluþ, toplam dýþ zorluklar karþýsýndaki bencil oluþun saðlanmasý karþýsýnda daha az enerji harcama yapmasý içinde olmanýzla, doða zorluðu karþýsýnda daha kolaylýkla saðlama yapar olmanýzdý.

Zorunluluk çevrenizde olan; sizler tarafýnda bene göre parçalý kýlýnmýþ alan yönlü alan etkisiydi. “Biz” oluþ ta, bu alan etkisi üzerine bindiriþti olmanýzla sizdeki bene göre saðlayýcý amaçtý. Alan yönü size en az enerji harcanmasý olur. Sizi meyveye; “biz oluþun”, “büyük oluþun, güç birliði sinerjisiyle” götürür. Siz daldaki meyveyi biz oluþla koparýp; tekrar benlere bölüþtürmekle kendinize saðlatýrsýnýz. Bu doða ile ben arasýnda çevrim ve sosyal bir örgütlenme oluþun tam da kendisidir.