..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Hala çevrende bulabileceðin güzellikleri bir düþün ve mutlu ol. -Anne Frank
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




12 Haziran 2018
Elde Var Bir ve Bir Elde 3  
Bayram Kaya
Osmanlýnýn yakasýný kaptýrdýðý egemenlik, galata bankerleri de denen para sahipliði; buydu. Egemenlikte buydu. Osmanlý borç bataðý altýnda siyaseten kontrol ediliyordu. Günümüzdeki Sarraf hikayesi bununla bire bir benzeþir gibidir.


:ECD:
Grotesk ilik ortaklaþmacý belirlenmeleri içinde yanký veren bir boyut durumdu. Soru ve cevap biçimi içinde soru ve cevabýn geri dönüþ çevrim imleyicisiydi. Bir geri dönüþ mesajý olan düþünce; eylem ve sözlerden oluþan imaj alýþa, sosyo toplumsa alanýn merkezindeki ekseni çevrimdi. Ortaklaþma yoluyla sistem merkezinden imaj alýþlar, kendilik durumun yaný sýra sosyal basýnçla da sistemin merkezinden bize yansýyordu. Bunun meþruiyet ligi de yaþanan dünya imajýnýn bizden önce bizde olmasýydý.

Söz gelimi biz belli bir vücut ýsýsýna göre entegre olmuþuz. Ve vücudumuz bu deðerler etrafýnda kontrol edilir. Bu durum daha biz doðmadan önce dýþ dünya þartlarýný bilmekle ancak olasýdýr. Bu olay çevrim böyle gerçekleþip genetik durum edildiðine göre; bu gibi birçok hazýr durumlar nedeniyle, kimi dýþ dünya koþullarý daha biz doðmadan; bizim içimizde imaj (kopya) edilmiþ durumdadýrlar.

Bir sistemin zorunlu olarak bir ekseni olur. "Eksen sistemin bileþke birliðidir". Ekseni çevrim sistemin birliði; bir oluþu ve elde bir olmasýdýr. Sistemin ekseni zorunlu döngüler nedenle elde birdir. Kiþilerin kendi içlerinde olan groteski anlamalarý, ortaklaþan biçimlenmeleri sonunda; sýnýrlanmaydý. Baþlangýcý oluþmaydý. Eksen geri beslenin yapma sýnýrlarýný oluþmakla; cevaplarýný oluþup, kontrol edilebilirlikti.

Eksenin birleyiciliði groteski taþýyýcýlýk üzerinde eksen alanýný senkronluma ediyordu. Alanýn içi üreten grup çokluðuydu. Eksen bu çokluðun düþünce, söz ve eylem hareketini alan merkezi içinde grup imajlý bir ittifak bilinci kýldý.

Ýttifakla birlikte grup bilinci ilahi bilinç algýsýna dönüþtü. Daha sonra eksen totem meslekli üreten grup iradesini ittifak içine ittifaka göre yansýtmakla totemi manayý aþmýþtý. Bu neden ile ittifaký sistem ekseninde imajý alýnan meþruiyet somut gerçeklik olan üretim iliþkisinin nesnelliðiydi.

Yani totem eksenli grup birliði; "üreten totem meslekli iliþkileri nedenle" kendi içinde yeterli olmayan ama az çok kendi kararlarýný kendisi alabilen bir grup egemenliðine dönüþmüþtü. Ýttifaklar üreten totem meslekli gruplarýn bir araya gelmesi ile ayný eksen etrafýndaki birçok egemence senkronla "ittifaký birliði" oluþtular.

Ýttifaklar; birçok grubun bir araya gelmesinden kaynaklý birçok olan üretim iliþkisiydi. Yani ittifaklar üreten iradelerin denklikler antlaþmasýydý. Ýttifaký ant içinde gruplarýn her biri bir üreten sektör durumundaydý. Gruplarýn her biri bir sektör olmak kaydýyla ittifaký alan içinde çokluktular. Bundandýr ki ittifaký alan içinde üreten irade de çoktu: Ýttifaklar üretimden gelen grup egemenlik gücü ile bir tek grup iradeli çoktular.

Yani bu çokluk; ittifaký sistem içindeki eksene göreydi. Eksenin temel dönüþtürücü olmasý nedenle ve eksenin kendisinin bir tek olmasý nedeniyle çokluk ittifak ekseni üzerinde eksen gibi “bir” oluyordu.

Ýttifaklar; gruplar ve mesleklerden oluþmanýn çokluðuydular. Meslekler kadar irade ve karar çokluðuydu. Her bir üretimi yapýlan iþ alanlarý birer grup sahipliðiydi. Egemenlikti. Bu sahiplik ve egemenlik gruplar düzlemi içinde her bir gruba ait irade ve egemenlikti.

Ýttifaký egemenlik böyle olmakla birlikte bu tür sahiplikti egemenliklerin geri dönüþ yapan anlam çokluðu eksen üzerinde ayný kaynaktan gerisin geriye gruplar üzerine yansýyan tekil bütünlük olmakla “elde birdi”.

Siz ne kadar çok ve parçalý olursanýz olun, ortamýn ekseni nedenle ve ortam merkezindeki bir eksenden ötürü, eksene göre bir olmak zorundasýnýz.

Eksen parçalý olan alaný tüm parçasý ile birlikte çevrime eder. Ýttifak parçalar toplamýnýn elde bire göre "bir" olmasýydý. Ýttifak içinde eksen ve birlik ilahlardan oluþurdu. Ýttifaký groteski taþýyýcý dalga üzerine anlamla kodlama edilen þifresi ilahi manaydý. Ýttifak birçok grup iradesinin birliði olmakla, ittifak ilah iradeli eksen egemenli çokluðun tekliðiydi.

Ýttifak alanlý ortamlar bu türden elde birle zorunlu bir eksen çevrimiydi. Birlik ittifak ekseninden ötürü size yansýyordu. Birlik geri dönüþ yapan yankýnýn sizleri senkron lamasý oluyordu. Çokluk, sahiplik, irade ve egemenlik ittifaký alan içinde parça parçaydý. Sýnýrlý sonluydu. Düþünce, eylem ve sözlerin bu türden sýnýrlý ve parçalý oluþlarýndan kaynaklý sentezleri ekseni bütünleþmenin osilasyon birliði ve egemenliði oluyordu.

Sistemin ortamý yine zorunlu olarak ortaklaþan alan iliþkilerine göre çevrime oluyordu. Alan içinde üreten grubun sahipliði ve üreten grubun iradesi veya üreten antla kolektif birlik þimdi kolektif sahiplik yerine, bir kiþinin sahipliði olmuþtu.

Bu türden kiþisi sahiplik demek; kiþinin iradesi demekti. Ve kiþinin egemenliði demekti. Kiþi egemenliði veya kiþi sahipliði demek; kiþinin kendi sahipliðinde olan malýný mülkünü istediðine verip, istediðine de vermemesi demekti!

Yani sahipliði olan kiþilerin sahipliði olmayan kiþilere ait kaderleri belirlemekti! Kimin malý kimin sahipliðiydi? Soruya yanýt verilmedikçe kiþi sahipliði sistem ekseninde yansýma yaptý. Kiþi sahipliði alan içini kontrol eden ve alan içine komut veren senkronlumayý yaptý. Ýþte þimdiki sahipliðin meþruiyet kaynaðý da bu olmakla sahipli kiþiler iradesiydi.

Kiþi sahipliðini imleyen mana anlamasý, El mana anlamasýydý. Sistem merkezi de El mana anlayýþýna göre sahipliði olan kiþiler çevrimli bir egemenlikti. Kolektif vaat ve tamah eden hayal uðruna egemenliðini kaybetmiþti.

Kiþinin anlayýþ ve anlatýþ merkezine hep kendisini koymasý kiþi sahipli zenginliði de kendi üzerine giydirmesiydi. Kiþiler bu tamahla sonunu düþünemeyeceði bir maceraya atýlmýþtý. Bu tamah kiþinin sahiplikleri yanýnda sahipliði olmayan çalýþacak olmaktan baþka bir þeyleri olmayan boynu bükük insanlarý da ön gören bir hükmetme ve muktedirlikti.

Köleci ittifak artýk üreten iradeler egemenliði deðildi. Sahipliði olmayan çokluðun yanýnda sahipliði olan þanslý, seçilmiþ kiþiler egemenliðiydi!

Köleci ahit, ön ittifaklardaki gibi bir totem mesleði olan grup sahipliðinden kaynaklý iradeyi egemenlik yapmayý sürdürmek yerine, kiþi sahipli kimi kiþiler egemenliðini meþruiyet yaptý.

Köleci sistemde egemen olan; üreten, iradesi olan gruplar deðildi. Köleci sistemde sahipliði olanlar, bu sahipliði nedenle ürettiren kimi kiþilerdi. Ön ittifaklardan sonraki bu ittifak; kiþisi sahipliði olan egemenlere biatti. Mal sahipliði olan kiþilere boyun eðmekti.

Mal sahipliðine biati içeren köleci akit (iman), birçok farklý çeþitleriyle köleci ittifaký alan içinde parça parçaydý. Bu parçalý oluþ zorunlu deðil öznel ve yapaydý. Meþru deðil, gayri meþru olanýn meþru olmasýydý. Yabancýlaþmaydý. Gerçekliðin deðil gerçeklik üzerinde kiþisi menfaatle zenginliðin, hayalin; eksene yansýtýlmasýydý.

Groteski alanýn ortaklaþtýran sistem merkezi yaptýrdýðý ortaklaþtýrmasýnýn üzerinde geri dönüþ yapmasýyla; bu geri dönüþ kiþiler nezdinde elde var bir meþruiyet ligine çevriliyordu. Köleci sistem, ön ittifak içinde elde var bir yansýmasýna çevrilenle, sizin aranýza "üreten iliþkilerden ötürü"; "sahipliði olanlarla sahipliði olmayanlarýn görüntüsü" girmiþti.

Ýlk olan; temel meþruiyet sahipliði olanla sahipliði olmayan parçalar üzerinde baþka baþka zaman farklarýyla akmaya baþlar. Meþru olmak sahipliði olmaya göre ifade edilmiþti. Sistemin, sahipliði olanlar üzerinde çevrime olmasý için sahipliði olmayan diðer parçanýn da sistem içinde çevrime edilmesi gerekir.

Çünkü sahipliði olanlarýn zenginliklerini sürdürebilmeleri için, sahipliði olanlarýn zenginliklerini takviye ettirmeleri için mülkten ve üretim araçlarýndan yoksun kýlýnanlarý kendi mülklerinde çalýþtýrmalarý gerekirdi. Köleci sistem vaat ettiði yoksullarýn yoksulluðunu efendiye biat kültürü olmakla meþru etmiþti. Çünkü egemenlik sahiplikteydi. Sahipliði olmayanlar, egemenliðini yitireceklerdi.

MS. 17. 18. ve 19 yüz yýl imparatorluk oligarþileri para sahipliði olan burjuva egemenliðine dönüþmüþlerdi. Ýmparatorluklar burjuva egemenliði ile oluþan sistem çevrimlerinin baský ve basýncý altýndaydý. Osmanlý burjuva bankerlerinin kýskacý içindeydi. Padiþahlar dahi bu para adamý bankerlerden borç para alýyor, devlet gelirleri borçlara teminat gösteriliyordu. Egemenlik burjuva egemenliðiydi.

Ýlk egemenlik üreten iliþkilerden ötürü ortaya konmuþtu. Mal mülk sahipliði bu ilk egemenliði bir yabancýlaþma nedenle zenginliði ya da mal mülk sahipliði olanlarýn üzerine giydirmiþti. Orta çað boyunca ortaya çýkan para ve servet sahipliði bu egemenliði mal mülk sahiplerinin elinde almýþtý. Þimdi para adamlýðýnýn (burjuvanýn) sahipliði vardý.

Padiþah II. Abdülhamit bu bankerlere kendi parasýný borsada oynatýyordu. Bu nedenle demiryollarý, maden ocaklarý, Musul petrolü gibi hisselerden kaime (bono-tahvil) sahipliði vardý. Kýsaca Fransýz devrimi ile Egemenlik efendilerden alýnmakla, burjuvanýn olmuþtu.

Groteski salýnýmlarýn sistem merkezinde geri dönüþ yaptýrmasýný çevrime eden sistem ekseni; önce totem mana anlamasýyla kodlandý. Sonra groteski salýnmalý taþýyýcý dalga, üreten iliþkiler durumlu ilahi mana anlayýþlý egemenlikle kodlandý.

Ýlahi meþruiyetle olan bu egemce olan aþamanýn bir adým sonrasý kolektif sahipliðin kimi kiþi sahipliði yapýlmasýyla egemenliðin ve meþruiyetin mal-mülk sahiplerinin eline geçmesiydi. Bu meþruiyet içinde büyük çoðunluk ve üretenler kolektif sahipliði ve üreten emek sahipli egemenliklerini yitirmiþlerdi. Bu El egemenliðiydi.

Mal mülk sahipleri olan feodaller de üretmeyen ama üretileni sömürmekle kâr amacý güden para sahiplerinin faiz rant kýskacý altýnda alýnmýþtýlar. Faiz ve rant kýskacýna alýnan efendiler tüm egemenliði burjuva denen para adamlarýna kaptýrmýþtýlar. Bu Mamon egemenliðiydi

Osmanlýnýn yakasýný kaptýrdýðý egemenlik, galata bankerleri de denen para sahipliði; buydu. Egemenlikte buydu. Osmanlý borç bataðý altýnda siyaseten kontrol ediliyordu. Günümüzdeki Sarraf hikayesi bununla bire bir benzeþir gibidir.

Ön ittifakýn tamah yüzünden kaybettiði egemenlik; köleci sistemler içinde biçimlene biçimlene, el deðiþe deðiþe, günümüze kadar geliyordu. Bu dejenerasyonu gerçek yerine oturtup; sistemin geri beslenmesine göre yeni þartlarda, yeni kontrol ve paylaþým mekanizmalarýyla inþa etmek gerekecekti.

Atatürk bu tarihsel süreci ve tarihsel meþrutin eksen çevrimini tekrar yerli yerine oturtabilmek adýna "egemenlik milletindir" demekle, iþe baþlayýp sahipliði "karama ekonomi" ekseninde çevrime etmeðe çalýþtý. Karma ekonomili eylemi; bilimsel aydýnlanma ýþýðý içinde oluþan atýlýmlarýyla baþlatmýþtý.

Bugün o günlerden gelen pek çok kamusal sahiplikler özelleþtirme adý altýnda yeniden talan edilmektedirler. Ýnsan hayatý, insanýn güvenliði, insanýn saðlýðý, insanýn eðitimi kapitalist kâr mantýðý altýnda müþteri iliþkisine dönüþtürmektedirler.

Kamusal (kolektif) kaynaklar kâr, ticaret, kazanç gibi görülüp sermaye sahiplerine; öðrenci, hasta, hatta köprülerden geçiþ garantisi vermeleriyle bizi yönetenler sýnýfsal tabanýný gayet net þekilde ortaya koymaktadýrlar.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Anlamak Gerek 26
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.