Edebiyat yaþamýn öncüsüdür, onu öykünmez, ona istediði biçimi verir. -Oscar Wilde |
|
||||||||||
|
Ben doðada izole edilen bir alan iliþkili inþaydý. Yalýtýma alan dýþtaki düzensizlikten kurtulup düzene kavuþmuþtu. Kargaþadan (kaostan) oluþan dýþ dünyanýn seçilmiþ kimi kesitleri yalýtým içinde düzen vahalarý haline getirilmiþti. Bu düzenli baðýntý iþlev yalýtým nedenle bir korunmaydý. Çevrimleri olan sýnýrlý sonlu kontrol edilir yapýydý. Korunan kýsým yalýtýmlýydý. Yalýtýlan kýsým dýþtaki tüm oluþa karþý parça olan bendi. Bu durum dýþ tümleþiðe karþý ben deyiþçe çelime ve direnç olmakla “ben” deyiþti. Yalýtýmlý olan ben bilince uygun iþlevlerle birleþenlerin senteziydi. Sizde bir de aktif ben olmayan vardý. Sizdi, sizleydi ama aktif olarak siz var olamayýp sizle sürtüþen taraftý. Ancak bende benimle ben olmayandý. Zýtla vardýk. Bu zýt yanlarýn çeliþmesiyle eylem ve bilinçtik. Birbirine dönüþendi. Bize "artýk seni tanýyamýyorum" dedirtendi. Zorunlu olarak ben olanýn karþýsýnda belirememekle ben oluþunu beliremeyen oyuk yansýmalý zýtlýktý. Ve mana ben oluþun ben olmayan zýtlýðýyla kýyas, akýl, fikir, zekâ içinde groteski bir fantezi yansýma olan öznel eylemli (mana eylemli) özne (bilen ben) oluyordu. Bir beliren bir de beliremeyen karadelik çekimli oyuk hareketi yansýmaydýk. Evrensel temel dayatmalardan birisi de enerji çevrimli ve kesikli sürekli deðiþme, dönüþme içinde olmaktý. Deðiþme dönüþme içindeki siz çevrimlerle kendi içinizde beliren yanýnýza göre beliremeyen yanýnýzla bir ona bir buna göre var oluþtu. Denge çeliþkiden çýkýyordu. Akýl akýlsýzlýða göre; akýlsýzlýk akla göre var oluyordu. Yani akýl varken akýlsýzlýk beliremiyordu. Akýlsýzlýk varken de akýl beliremiyordu. Akýl, akýlsýzlýðýn; akýlsýzlýk ta aklýn ölümünü yaþýyordu. Yani bu deðiþme dönüþme içinde önce olan, sonra olana göre akýlsýzlýktý. Sonra olan sonuç ta bir önceye göre yeni akýldý. Bunlar içinizdeki durumun zýtlýðýna göre çeliþme ve akýl oluþtu. Bir de dýþýnýzda size göre sizlerin de onlara göre uzak-yakýn; uzun-kýsa; büyük-küçük; az-çok; sýcak-soðuk vs. oluþlara göre belirim veren veya belirim veremeyen çeliþme ve akýl ile var oluþlarýnýz vardýr. Belirim veremeyene göre belirim verenlerin yansýma kýyasý “akýldý”. Belirim veren de belirim vermeyende sizinle, sizin içinizde olmakla akýldý. Akýl (zekâ) zaten sizde vardý. Belirim veren (sýcaklýk) karþýsýnda belirim veremeyen (soðuk türü) var oluþlarla, içinizle çeliþme kadar dýþýnýzda zýtlaþmalar vardý. Þu hâlde zýtlýðýn kýyas yansýmasýndan doðan akýl, dýþýnýzdaki doðada da vardý. Akýl doðadan da size geliyordu. Ýçinizdeki akýl, sizde yalýtým nedenle kýsýtlý, sýnýrlý korunan özneli oluþtu. Kýsýtlý nicelim kadar yansýmalarýn çeliþmeleriyle sýnýrlý sonluydu. Ýnþa yalýtýmýn içine alýnamayan nicelikler kadar dýþa kapalýydýk. Dýþta zekâ sonsuzdu ama en az dýþ dünya ilkesiyle yalýtýlmýþ vücudun bu yalýtma eleðini geçen kadar akýl size ulaþmakla dýþtan gelen akýl da sýnýrlý sonluydu. Dýþtaki sýnýrsýz ve sürekli olan akla karþý sizdeki bu sýnýrlý oluþ; sizin enerji saðlama ve enerji tüketmenizle de sýnýrlýydý. Dýþtan gelen aklýn sizin ömür yaþýnýza baðlý öðrenmenizle de sýnýrlýydý. Aklýn (belirene karþý beliremeyen ve birbirinin yerini ala çeliþmelerinin) daha çoðu dýþta kalýyordu. Ýçte ve dýþta deðiþen dönüþen enerji çevrimli tekrarlarýn fark veren çeliþme kýyasýna göre siz; eylemli-eylemsiz ve akýllý ya da akýlsýz oluþlarýn diyalektiði ile vardýnýz. Akýl akýlsýzlýkla çeliþiyordu. Akýlsýzlýk ta akýl ile çeliþme farký veriyordu. Böylece “bir var oluþ silsilesi” sürdürülüyordu. Organizma içinde sýnýrlý, yalýtýmlý olan belirim veren yansýmayla belirim olamayan yansýným olan durumlarýn aktiflik-pasiflik; azlýk-çokluk gibi çeliþmelerin birbiri üzerine ve kendi üzerlerine olan geçiþen yansýma baský ve basýnç eðilimleri vardý. Uzunun kýsaya; azýn çoða vs. etkisi sýcaklýk olarak, aðýrlýk olarak, çekim olarak vs. kendi kendine etki ve algýydý. Kendi kendine zihni, fiziki ve kimyasal inþaydý. Ýþte bu eðilimlerin birbirine oraný olan baský basýncýndan kýyaslý farklar aktif oluþtu. Ýþlev oluþtu. Kendi kendisine organize oluþ ve kendi kendisine çöküþtü. Ýnþa içinde korunanlar basit bir fiziksel ve kimyasal özelliði yansýtan masif ya da saydam büyük ya da küçük vs. parçadan öðelerdi. Parça özellikli öðeler yansýttýklarýyla kendi içlerinde, kendi üzerlerine ve kendi dýþlarýnda çevreye doðru yansýyan baðýntýlarýyla aktiflikti (etkinlikti). Bu inþa etkin iliþki durumuyla baðýntýlarsan giriþen iþlev öðelerin seleksiyonundan oluþan inþaydý. Ýþlev öðelerin her biri bir enerji durumlu ve enerji çevrim yansýmalarý veren eylemli oluþlar, yansýmalarýydý. Fiziksel ve kimyasal özellik yansýmalý etkin giriþmeli öðe; kendi içindeki yansýr olanla yansýyamaz olan çeliþkilerin aðýrlýklý olarak (dýþ baðlantýlarýný da oluþarak) birbirinin yerini almalarýyla belirim veriyor veya beliremez oluyordu. Belirmeler beliren durumun akýþýna özgü enerji düzenli deðiþme dönüþme ve çevrimler tekrarlarý olanlardý. Tekrarlar sürdürülebilir, süreci devam ettirir bir özellikti. Ýç çeliþkiler dýþ baðýntýlý çeliþmelerle beraber baðýntýlýný yordu. Kiþi inþa dýþtaki kendi gibi farklý etkin öðelerle yaptýðý çeliþme ve sentezleriyle de sosyo toplum gibi enerji düzenli deðiþme dönüþme çevrimleri olmaktadýr. Dýþta grup oluþan kiþiler baðýntýsý birlikte olan hareketlerin belirmesine izin verirken birlikte koordine olmayan kiþi eylemler beliremiyordu, yasaklanýyordu. Bu ister istemez fevri kiþi davranýþlarýnýn kýsýtlanmasýydý. Dýþtaki kiþisi var oluþun bir kiþi üzerindeki kiþisi belirimi edebiyat ortaya koyan bir yetenek olsun. Ayný kiþide matematik bilmezlik yeteneksizlik olsun. Diðer bir kiþi de matematik bilme iþi yetenek olsun. Edebiyat ortaya koyamamak yeteneksizce belirim olsun. Bir eyleme göre yetenekli ve yeteneksiz belirimle olmanýn ikisi bir aradadýr. Bu iki kiþi karþý karþýya geldiðinde Matematik bilirlik yüksek basýncý diðerindeki matematik bilmezlik olmakla beliren yetenek üzerine akýþ iken susuzluðun suya yönelmesi gibi matematik bilmeyen beliremez oluþta matematik bilen belirmeye doðru çekimli ve yönelimli bir oyuk eylem alaný olacaktýr. Her bir kiþi birkaç belirme iken binlerce durumla da beliremeyen yansýmayla varlar. Bir fýrýncý ekmek sunarken bilgisayar yapamaz. Avukatlýk yapamaz, veteriner deðildir vs. Toplum milyonlarca kiþinin binlerle beliren iþ görmelerinden oluþur. Ve yine toplum her bir iþ görmeleriyle diðer zýt yönden her bir iþ görmezliklere karþýlýk gelen tamamlanma olur. Matematik bilenin, edebiyatçýdaki matematik bilmezliðe tamamlayýcý olmasý gibi ya da Edebiyatçýnýn Matematik bilende beliremeyen edebiyat bilmezliðine tamamlayýcý olmasý gibi bir sentezdir. Toplum belirendeki beliremeyene ve beliremeyendeki belirene tümleyen bir karþýlýktýr. Toplum, bireylerin birbirine tamamlayanýydý. Edebiyat ve matematik yine Toplum içinde belirim ve belirsizlik olan zýtlýklarla emek ekseninde belirtilir. Bu nedenle toplum bir türlü emeðe karþý diðer türlü emeðin mütekabiliyeti denklikle karþýlýk ve tamamlayan belirme yansýma olmasýydý. Toplum bu nedenle tümleyendir. Toplum tümeldir, Toplum olumsal olmakla insana olumludur. Bu nedenle kiþi kendi yeteneðini karþýdakinin yeteneksizliðine transfer eder. Kendi de karþýdakinin yeteneðini kendisinde belirim veremeyen kendi oyuk alan devimli mekânýn eylem alaný içinde kendi yeteneksizliði yerine transfer eder. Kiþi matematiksizken; toplum diðer kiþisi belirimle olan yansýmalarý nedeniyle matematikle ve edebiyatladýr. Toplum kiþiler yeteneklidir. Kiþiler yetenekli toplumda, her bir kiþi ile beliren farklý farklý yetenek yansýmalarýnýn kiþiler üzerine bombardýmanlarý vardýr. Ýyi bir TV. Tamir doktoru olan siz, bu her bir farklý yetenek bombardýmaný karþýsýnda yeteneksiz olmakla belireceksiniz. Toplum karþýsýnda bir yetenek olan kiþi, ayný zamanda da birçok yeteneksizi olma çeliþkisiyle belirir. Yeteneði yanýnda yeteneksiz olmasýyla da belirim veren kiþi kendisinin eksikliðini duyduðu þeyleri (yeteneði olmayan saðlamalarý) toplum içinde, toplumuyla tamamlar. Toplum kiþiyi tümler. Kiþi de ihtiyacýný duyduðu þey ile toplum tarafýndan tümlenir olandýr. Ve kiþi toplum içinde edebiyatla, matematikle vs. tümlenir olmakla toplum tümleyeni içinde nötr hale gelir. Süreç kesikli sürekli ve çevrimlidir. Her bir iþlev öðe yansýmasý, diðer bir iþlev öðe yansýmasýna göre durumsaldý. Yani matematik bilir oluþ yeteneðine karþý matematik bilmez oluþtu. En az beliren kadar fark beliremeyen bir boþluk alan devimli yansýmaydý. Bu hal eylemli olmayan denge durumdu. Daha açýðý sentez ya da birleþme veya ittifak yahut ta koalisyon vs. karþý dengede olmayan farklýlýkla belirmeyi çeker ya da iter. Sistem ara sýra periyodik zamanla denge noktalarýnda geçmekle kendisini kontrol etmenin geri beslenmesini yapar. Sistem denge noktasýnda geçmekle sýçrar. Sýçrama o anda bir miktar dengeden sapmakla ya da denge noktasýna gitmekle oluþur. Çekenle çekilen iþlev öðeler birbiri ile baðýntý kurmakla bileþen bir giriþmedirler. Tamamlayan, tümleyen sistem içinde ayný tür belirimle aktif olanlar “birbirini iter”. Matematik bilenler matematik bilenleri iter. Çünkü bunlar tamamlayan olarak birbirine karþýlýk gelmezler. Dýþ dünyadan kopan yalýtýma sistem dýþ dünyanýn yansýmasýný vermek zorundadýr. Bu nedenle tamlayan ve tamamlanan karþýlýklar vardýr. Ayný özellikle karþýlaþma daðýlma, dýþlama yönünde olan durumlardýr. Pekiyi de daðýlma dýþlanma yönünde olanlar nasýl olur da bir arada olurlar? Toplum içinde mýsýr üreten kumaþ dokuyan vs. yetenekler her iki matematik bilen emeðin tümleyen çekimleri olmasý nedeniyle birbirini itenler, toplum içinde bir arada tümlerleriyle olurlar. Açlýðý beliren kiþinin tokluðu yok olur (kaybolur). Tok olan kiþi de açlýðý hissetmez. Yani tok kiþinin de açlýðý yoktur. Çeliþki þu; beliren açlýk karþýsýnda tokluk belirimi oluþamaz. Açlýk tokluðun; tokluk ta açlýðýn üzerine bir eðimdir. Ve açlýk tokluðun; tokluk ta açlýðýn üzerine bir akýþ olmanýn baský ve basýncýdýrlar. Üretim yapma süreci açlýðýn tok olmaya ve tok oluþun açlýða eðilimi nedenle, açlýkla-tokluk arasýnda oluþan bir üreten iliþkidir. Açlýk bir enerji saðlama olmakla herkeste ortak olan bir senkronlarýnca belirimdir. Ortak belirim (açlýk) doðada saðlama olmakla ve üretim iliþkisi olmakla kiþilerde sosyo toplumsa yapýlý bir sentezi durum yaratýrlar. Birçok matematik bilirlerin birbirini itmesi demek; ayný enerji düzenli yapýlarýn birbirini itmeleri demekti. Ayný enerji valans bandý içinde olmamalarýydý. Toplumlar çeþitli emek belirimle süreçleriyle birçok farklý enerji bandý olan iþ kollarýdýr. Birbirini dýþlayan birbirini iten iki farklý belirimler bu farklý enerji bant seviyeleri içinde sýnýf ya da meslek dayanýþmalý yeni belirimi bir bað enerjisiyle bir arada olurlar. Pauli dýþlamasý gibi dýþlayan, bir giriþme olurlar. Açlýk gibi (enerji saðlama ve enerjinin -düzeni düzensiz belirmeye dönüþmesi gibi) evrensel temel çekimli tümlenen (nötr olan) süreçler senkronlumu nedenle dýþlayýcýlar bir arada olurlar. 5
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |