Çevremizde ayný zaman içinde ve bir arada beliren üst üste durumlar vardý. Bu durumlar sosyal ortam içinde kolektif ligi veren durumlardýr. Kolektif ligi ortaya koyduran durumlardý. Yani kolektiflik; avcýlýk, yapýyorken beslenmek istemeniz gibidir.

Avcýlýk yaparken beslenme isteði yanýnda ayný anda barýnaklý yerde güvende olmak istersiniz. Yine ayný anda kendinizi savunma içinde, korunma içinde bulmak istersiniz. Bunlar ayný anda üst-üste beliren makro zamanlardýr.

Yani bunlar beraberinde bir birim zamaný ayný anda birçok parçalý zaman kýlmak ister. Ancak biz bir birim zamanda bir türlü ya da bir çeþit davranýrýz. Avlanýrken beslenemeyiz. Kendimizi savunurken ne avlanabiliriz ne beslenebiliriz vs. iþte bunlar üst üste zamaný, ortak kýlan tutum ilkeydi.

Ýþte bunlar organizma düzleminde ister bünye içinde olsun ister bünye dýþýnda olsun zamaný parçalý bölüklü ederler. Bünye dýþýnda zamaný parçalý bölüklü kýlan süreç baþka kiþilerle bir arada olunan ayný anda iþ bölümü yapmakla bir birim zamanda birçok iþi bir arada yapma süreci, zamaný üst üste katlar.

Günümüze gelen süreçte bu tür sosyal ve toplumsal dayanýþma içinde olucu nice ortak akýl mirasý olan paydaþ süreçler sonrasýnda, aydýnlar ve akýl sahipleri, böylesi sosyo toplumsa bir ön koþul üzerinde ortak aklý, toplum fikrini ve genetiði, içgüdüyü kabul eder oldular.

Ön kabul referansý, bizi saran; akýp giden süreci bizim ansal süreçler içinde anlamamýz için olup biteni; gerekli ve zorunlu olaný ön kabule dayanak yapan parçalý çýkarýmlarýyla anlamamýzý ve süreçteki iþleyiþ kurallarýný ortaya koyuyor. Aralarýndaki baðýntýyý koparsa da süreci ansal parçalar haline dizgeli yordu.

Ön kabul sýnýrsýz olaný sýnýrlý, bellisiz olaný belirli yapan çevrimin özeðidir. Bu çevrim veya bu kendisini çaðýran özyineler süreçler kiþimizi kendi düþünmesi içinde sonu gelmez düþünsel çývlamamalardan kurtarýr.

Ön kabul süreçleri ayný anda ve bir arada kavrandýðýnda sosyal yapýyla veya kolektif yapýyla iliþkilenen öznel kavramalý bir nedendi. Ön kabul dýþýmýzda olup bitenin zihinsel hakikati olan nesnel ve somut ta olaný dile getiriyordu.

Bir arada olan kiþiler, nesnel ve somut olan anlamý, ortak akýl olarak söylerler. O aþamadayken ortak aklýn mantýðý, nesnel olaný deneysel olan ortak akýlla söylemiyordu. Çevrenin üst üste beliren etkisi içindeki eðimin baský ve basýncý nedenle o tür bir eðimin ve senkronlu oluþun güdümü içindeydiler.

Çevresel etkilerin içsel dönüþümlü birçok parçalý tepkileri içe doðuþtu. Kendisine konuþmadýðý halde içtepiye göre söylenmesi gerekeni totem anlayýþ ta ortak akýl yapýyorlardý. Ortak akýl kolektif oluþun getirdiði süreci eþgüdümlü parçalý entegre süreçler yapmanýn bir zorunluluðudur. Tekil kiþi dünyasý içinde eylemli süreç dizgelime yapmasýný önceden olmasý gereken mantýksal iþi groteski ilik yapýyordu.

Ýlk kolektif yapýlý sosyal inþalar; dayanýþan, yardýmlaþan, iþ birliði ve iþ bölüþümü organizasyonu ortaya koyuyorlardý. Bu tür parçalý, kolektif birim zamanlý etki sel süreçlerle ortaya çýkan kazancýn nedenini belirtemiyorlardý.

Ön kabulü ortaya koyan ilk düþünme biçimi kolay yoldan analitik düþünme olmayýp, dolaylý yoldan ve biçimseldi. Biçimsel iliþkili görüngüler yerine groteski oluþlarý koyuyordu. Kolektif süreç içinde bu tür ilk groteski iliðin karþýlýðý ön kabuldü; ki bu da ortak aklý verir.

Groteskilik veya ortak akýl kiþi dünyasýnda sonu gelmez, anlaþýlmaz düþünce çývlamalarýyla yorgun düþen kiþisi öznel dünyanýn iþleyiþi içinde anlaþýlmaz olaný anlaþýlýr durumla belli ve adresli kýlýyordu.

Çevrenin etkisi karþýsýnda çevrenin her bir etkilerine karþý eþ zamanlý cevabý oluþacak tutum da ancak kolektif oluþtu. Sosyal yapý, kolektif oluþtaki mantýðý bize "totem" kavramýyla söyledi. Totem kolektif ortak akýldý.

Olgu ve olaylarý her zaman belirenin belirmemiþ olanýyla veya belirmemiþ olanýn da beliren yanýyla düþüneceðiz. Totem ön kabuldü. Ve diðer birçok olumsuzluðuna raðmen, doðru bir baþlangýç ve mihenk (referans) noktasýydý. Kolektif karmaþanýn ortaya koyduðu kaosu düzenliyordu. Ve inþacýydý.

Nitekim totemi mana düzenliliði, içinde olunuþla ilk süreci zamanla totem meslekli üretim iliþkilerinin içine doðru geliþtirmiþti. Böylece ön kabul olan totemi mana, totemi ortak aklýn inþacý ve doðru bir referans olduðunu kýlgý sal (deney sel) olmakla ortaya koymuþtu.

Bu aþamada totemi kýlýnan düþüncenin doðru olup olmamasýndan çok, ne biçimle olursa olsun bir totem düzeninin ortaya konmasý esastý.

Totem mantýk ortaya koyacaðýnýz totem ilkelere göre kendi alan içini, illa ki bir en az geliþme ile en fazla geliþme sýnýrlarýna kadar geliþtirecek bir skala deðerdi.

Totemi anlatým soyuttu. Ama totemi anlatýmý ortak akýl olarak söyleten beslenme, barýnma, avlanma gibi kolektif süreçler somuttu. Avlanma, beslenme barýnma savunma türü ansal süreçlerin her biri ayrý ayrý zaman içinde tepkileri ortaya konacak olan süre durumlardý.

Kiþiye göre bunlar ayrý ayrý zamanlý bitiþik zamandýlar. Realiteye göre bunlar ayný sürede üst üste belirmeler olmakla ayný anda üst üste dört tür tepki vermeyi içerirler. Tek tek kiþi üzerine ayný anda boca durumla bir baský basýnç koyan belirmedirler. Tedirginlik zaten buradan ileri geliyordu. Kiþisi tutuma göre biz þimdilik üst üste beliren bu dört süper durumlu zamaný ayrýk olarak düþüneceðiz.

Bir birimlik bir kolektif zaman, bir kiþinin bir birimlik doyum zamanýna eþitti. Bir kiþi, bir birimlik zaman içinde ancak bir türlü tutum ile olacaktýr. Kiþi av yapýyorsa av yapacak ve kiþi bir türlü davranýþ içinde olacaktýr.

Oysa yirmi kiþilik bir kolektif yapý, bir kiþiye göre bir türlü olan kiþi zamaný yani bir birim olan zamaný yirmi kiþi; yirmi türlü kýlgý durum edecektir. Bu örnekte bir birim kolektif zaman 20 parçalý olmakla 20 türlü iþ demektir. Ýþte ayný birim süre içinde tek kiþinin yapamadýðý da buydu. 20 türlü belirememe.

Yani on beþ, yirmi ve daha fazla kiþi, bir araya geldiðinde barýnma, beslenme, savunma, korunma gibi süre durumlarý ayný anda yine bir birimlik süre içinde yapacaktýlar. Bu, kolektif birim süreydi. Kiþiye göre dört ve daha çok birim zamandan oluþan süre durumlar kolektife göre “kolektif bir birim zamandý”. Olup biten karþýsýnda kiþiye göre zaman, çok çok hýzlanmýþ ve kýsalmýþtý.

Ýþte totemi oluþ anlamasý ve ortaya koyduðu ön kabul soyuttu ama totemi oluþu ortaya koyan kolektif oluþlar somuttu. Kiþiye göre o anlar da ki bu tür ön koþulu veren somutluðun izahý yoktu. Somut olan kolektif eylem ve kolektif yaþamsal durumlar soyut ve totemi mana ile söylendi.

Soyut karakterli olan bu türden totemi mana anlayýþlarý, totemi alan içinin düzenli enerji çevrimlerini veren inþa sebebi olmasý nedeniyle kutsandý ve tabuya dönüþtü.

Kolektif birim zamanlý, kolektif güç; totem düþünceyi besleyecekti. Totem düþünce de kolektif birim zamanlý kolektif gücü, özneler dünyasý içinde imlemenin imge ve imajlarýnýn an sal çevrimlerine dönüþecekti.

Özneler dünyasýna yansýyan somut imajlar, artýk tekil dönemli tekil kiþisi psikoloji ve tekil kiþisi duyguya oranla sosyal psikoloji ve sosyal duygunun hareketlenmesi olacaktý.