..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Prensiplerden hoþlanmam. Önyargýlarý yeðlerim. Daha içtenler. -Oscar Wilde
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




18 Aralýk 2019
Anlamak Gerek 41  
Bayram Kaya
Bir nedenin kendi gerçekleþmesi oluþmadan, içinde sonucu yoktu. Sonuç belli bir aþamaya kadar neden içinde sonuç olarak yoktu. Sonuç, neden içinde belirdiði zaman da eðer sonuç dýþta kendi yansýma baðýntýlarýný oluþmadýysa sonuç neden ile yer ve sýra deðiþebilir deðildi. Oysa köleci sistem içinde dýþ baðýntýlarýný oluþan sonuçlar, neden gibi davranýp neden ile yerini ve yer sýralamalarýný deðiþebiliyordu.


:EBE:
Bir nedenin kendi gerçekleþmesi oluþmadan, içinde sonucu yoktu. Sonuç belli bir aþamaya kadar neden içinde sonuç olarak yoktu. Sonuç, neden içinde belirdiði zaman da eðer sonuç dýþta kendi yansýma baðýntýlarýný oluþmadýysa sonuç neden ile yer ve sýra deðiþebilir deðildi. Oysa köleci sistem içinde dýþ baðýntýlarýný oluþan sonuçlar, neden gibi davranýp neden ile yerini ve yer sýralamalarýný deðiþebiliyordu.

Bir kýz çocuðu anne gibi bir nedenden doðmadan ve kendi dýþ iliþkili yansýma baðýntýsýný kurmadan doðuran bir anne gibi neden olup, davranamýyordu. Üreten kolektif yapý içinde kolektif olarak üreten iliþki vardý. Üretim hareketi vardý. Üretim araç gereçleri vardý. Ýnþanýn kolektif sahipliði vardý.

Köleci kolektif süreç kendi üreten iliþkilerini; üretim hareketini, üretim araç gereçlerini ve üretim nesnelerini, kolektif üretim gücünü, kendi sahipliðini tek kiþi üzerine, kiþi sahipli olarak yansýtabiliyordu.

Yani ilk baþlardaki süreçler içinde tek kiþinin kendi emek gücü en az iki nedenden ötürü üretim hareketine dönüþemiyordu. Bunun ilki tek kiþinin kendisine aktarýlan bir üretim yapma bilgi, beceri, gelenek, görenek ve deneyim olan aktarýmlarla depo enerjisinin olmamasýdýr.

Ýkinci neden de þuydu. Kiþi olmayan kendi üretim gücünü eyleme geçireceði bir boþ zamana, kiþi sahipli birikmiþ bir mala mülke, mekâna sahip deðildir. Hele de en önemlisi kiþinin zorunlu olduðu, barýnma, beslenme, korunma yavru bakýmý av bulma, besin bulma süreçlerini daha hýzlandýrýlmýþ parça birim sürelere ayýramayýp boþ zaman ortaya koyamamasýdýr.

Yani köleci zaman içinde kolektif yapýnýn kiþiye aktardýðý bir kolektif güç yoktu. Ýlk baþlarda kiþiye aktarýlacak birikmiþ bir kolektif üretim gücünün, kolektif araç gerecinin ve kolektif yeteneðin kiþiye aktarýlma þansýnýn hiç olmamasýydý.

Kolektif birim zaman sahipliði tek kiþi üzerine aktardýðý zaman kiþi aktarýlan kolektif güç sahipli nesnellik ve öznel imajlar üzerindeki tasarýmla dýþ yansýma baðýntýlarýný kurar.
Kolektif yapý kendi kapasitesini kiþi üzerine (sonuç üzerine) yetenek olarak aktardýðý zaman, kiþiler kolektif depo enerji nedenle üretim yapmaya baþlarlar.

Kolektif depo enerjiye sahip olmakla üretim yapan bu kiþinin üretim yaptýðý süreç zamandan geriye doðru baktýðýmýz da düþüncelerimizde yanýlýrýz. Böyle bir bakýþ içinde kiþi, sanki üreten iliþkinin asýl bulucusu gibi eylem ve söylemle davranacaktý.

Ýttifak içinde ilahlar üzerinde tüzel grup temsilciliði vardý. Ýlahlar üreten iliþkilerden kaynaklý bu grup irade gücünün temsilcisiydiler. Ýlahi temsilcilik, üreten iliþki nedenle, karar vermenin yetki ve yeteneðiydi. Ýlah, neden deðil, sonuçtu. Yani ilah üreten iliþkinin bilicisi, bulucusu üreten gücün tekil sahibi olmasý nedenle, ilah tekil bir bilici, bulucu, karar sahibi deðildi.

Ýlah olma sýfatý grup üzerinde bir sonuçtu. Üreten grup iliþkisi ilahýn irade gücünü belirliyordu. Üreten iliþki, ilahýn gücünü belirleyen bir nedendi. Ve sonuç kendi nedeni içinde neden gibi davranamýyordu. Yani ilah, üreten iliþki içinde üreten iliþki gibi davranamýyordu.

Ýlah gibi bir sonuç dýþ baðýntýlý yansýma iliþkilerini kurmadan üreten iliþki içinde neden gibi var olamýyordu. Ýlah grup tüzel ligi içinde dýþ baðýntý yetkilenmesini almakla ancak ittifak yapýcý neden gibi davranacaktý. Ama bu ilahýn üretim gücü muktedirliði hiç deðildir.

Köleci sistemler, sonuç baðýntýlarý kiþi sahipliði yapar. Kolektif kapasiteyi, kolektif üretim gücünü, üretim nesnesini ve üretim araç gereçlerini kiþiye verir. Kiþi bu kolektif depo güç ile üretim yapar. Yani köleci yapý içindeki kiþi sahipli kolektif güç, kiþinin kendi üretim gücü olur çýkar. Kiþinin kendi iradesi olur çýkar. Neden gibi davranýr. Böylesi bir sahipliðe El mana anlayýþý diyorduk.

Kolektif sistemlerin kendi içlerinde oluþan nedenden kaynaklý sonuçlarý kolektif sistem içinde neden gibi irade gibi davranma muktedirliðine sahip deðildiler.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.