Çok önceleri duymuþtum aslýnda .Biri Armando Diego Maradona’nýn yaþam öyküsünü “Tanrýnýn Eli” isimli bir kitapta anlatmýþtý. Kitabý henüz okumadým ama hakkýnda yapýlan yorumlara rast geldim birkaç kere. Ama þunu peþinen belirtmeliyim ki Maradona benim futboldaki tartýþmasýz favorim ve bir numaramdýr. Bu nedenle özellikle Pele ile aralarýndaki kýyaslamada taraf tutacaðýmý herkes peþin peþim bildiririm.

Gelelim kitaba. Gözü çýkmayasý fakirliðimin tavan yaptýðý bu günlerde kitap almak bir yana evin dýþýnda geçirdiðim saatlerde saðlýklý beslendiðim bile söylenemez. Bu nedenle istiklaldeki kitapevlerinden birine gidip kitabý daha yakýndan görmek hatta bir iki satýrý okumak cihetini tercih etmek zorunda idim. Görevli iki buçuk üç dakikalýk bir çabadan sonra epey kalýnca kitabý bana uzattý. Kapaðý gördüm. Bir fotoðraf vardý. Bir grafik yada tasarým deðil. Sadece televizyon görüntüsü efekti verilmiþ bir fotoðraf. Maradona topa sol ayaðýyla basmýþ ve arkasý dönük karþýsýnda yüzleri ona dönük tam altý savunma oyuncusu. Ve yüzlerdeki belirgin panik. Hiçbirisinin yüz ifadesinde özgüven denen kavramla iliþkilendirilebilecek en ufak bir nüans yakalamak mümkün deðil. Üç tanesi hayli , tedirgin biri korkmuþ diðer ikisi ise çok belirgin bir panik içindeydi yüz ifadelerinden anlayabildiðim kadarýyla.

Aklýma gelen sadece bu resim için bile bir kitap yazýlabileceði gibi çýlgýnca bir fikir oldu hemen. Sonra Maradona’yý düþündüm. Onu neden bu kadar çok sevdiðimi ? Neden bir çok insanýn en iyi futbolcu Pele’dir demesine raðmen ben onu tercih etmiþtim ? Yoksa çaðdaþým olduðu ve birçok maçýný ve eþsiz futbolunu doya doya ( asla doyamadan desek daha doðru aslýnda ) seyretme þansýný bulabildiðim için mi ? Kitapla ilgili okuduðum yorumda bu soruma bir cevap bulabilmiþtim aslýnda. Zira orada Pele’nin hakký teslim ediliyor ve “Pele gibi kazanan mý yoksa Maradona gibi kaybeden mi olmak isterdiniz” sorusu ile bu düþünce ve kýyaslamanýn kiþisel deðil neredeyse toplumsal bir boyut arz ettiði durumu açýkça ortaya konuyordu.

Akþam eve gelip günün yorgunluðunu ve birkaç kanalda spor haberlerini seyredip Maradona ve Pele’yi birer kavram olarak tekrar düþünecek bir vakit bulduktan sonra meselenin boyutu biraz deðiþti.

Zira burada Pele yeteneðinin yaný sýra istikrarý ve neredeyse spor yaþamý hatta tüm yaþamý boyunca giderek artan bir performans ve baþarýlarla boy gösteriyordu. Maradona o olaðan üstü yeteneðini sergileyebiliyordu sadece. Ama sýrtýnda yaptýðý bir yýðýn hata , uyuþturucu kullanmak gibi onu bu yarýþta geride býrakacak bir sürü kamburun olanca yüküyle hem de. Acaba Pele’ye bir numara demek muhafazakar bir dünya görüþü ile karýnca aðustos böceði fablýnýn insanlýða ortak mirasý olan “çalýþan kazanýr” atasözünün üç boyutlu dünyaya bir kez daha taþýnmasýndan baþka bir þey deðil miydi ? Yada Maradona bir numaradýr demek Pele’ye bunca baþarýsýna raðmen haksýzlýk etmek mi olacaktý ? Maradona’nýn daha baþarýsýz olduðunu , spor yaþamýnýn uzun sürmesini saðlayamadýðýný , ona zarar veren bin türlü kötü alýþkanlýk ve davranýþýn içinde olduðunu bilmemize raðmen ; Kendisinden önceki krala bu kadar kolay alternatif gösterilip bir çok insanýn kalbinde de bu makama layýk görülmesine yol açan nedeni yok saymak mý olacaktý Pele bir numaradýr demek yoksa ?

     Neydi esas kriter ? Sonuçta gelinen yer mi ? Yoksa aslýnda ne olunduðu mu ? Yani elde edilen zaferlerle mi ölçecektik insanlarýn deðerini yoksa ne olduklarý gerçeði ile mi ? Tamam kantara vurularak ölçülemeyecek bir takým deðerler vardýr buda onlardan biri. Ama gelin görün ki sonuçtan yola çýkarak karar verirsek þayet bir olaya , yanýlmýþ olmaz mýyýz ? Madam Cury X ýþýnýn bulabilecek kadar yetenekli ve zekiyken onu koca at arabasýný göremeyecek kadar aciz ve zavallýydý diye tanýmlamak kadar hatalý ve sakat bir ifade olmazý neticeden yola çýkýlarak varýlan tespit ve deðerlendirmeler ?

Bildiðim kadarý ile Pele binler mertebesinde gol atacak kadar uzun bir futbol yaþamýna sahip olabildi. Bu büyük baþarý. Çokta yetenekli idi. Bu da yadsýnamaz bir gerçek. Ama bence Maradona gelmiþ geçmiþ en büyük futbolcudur demek Pele’yi küçümsemek hatta onun yeteneði ve baþarýlarýna gölge düþürmek asla deðildir. Ama Maradona daha kýsa süre zirvede kalabildi , daha az faal futbolculuk yaptý , ve daha az baþarýlý oldu diye Pele’yi kral saymak Maradona ’ya ve sahip olduðu tanrý vergisi eþsiz yeteneðe oldukça büyük bir haksýzlýktýr bence.

Zira birinin ne olduðu ne yaptýðýndan daha önemlidir. Maradona tek baþýna bir dünya kupasý kazanabilecek kadar büyük bir futbolcu idi. Bu bir varsayým deðil. Televizyon ekranlarýnda milyarlarca insan bunu gözleriyle gördü. Üstelik takým arkadaþlarýnýn gayretini de asla gölgede býrakmayacak kadar ekip içinde maksimum performans göstererek ve kiþisel katkýsý ile ait olduðu bünyenin gücünün ve performansýnýn kat be kat artmasýný saðlayarak.

Çok sevdiðim futbol hakkýnda az denecek kadar da olsa ,sahip olabildiðim kadar bilgiye güvenerek þu iddiayý tamamen kendimi baðlamak kaydýyla sizinle paylaþmak isterim. Eðer Maradona ünlü bir futboldu olamasa idi , Ülkesinin milli takýmý ve Avrupa da transfer olduðu Napoli’de daha önce yaþanmamýþ baþarýlara imza atamamýþ olsa idi , onu dünyada tanýyanlarýn ve futbol oynarken görenlerin sayýsý bir elin parmaklarýný aþmayacak kadar az olsaydý bile. O yine dünyanýn gelmiþ geçmiþ en iyi futbolcu olacaktý.

Futboldan biraz anlayan biri onu sadece bir kumsalda arkadaþlarýyla top oynarken bile görmüþ olsa, yada siyah beyaz bir filmin arka planýnda kalan parkta futbol oynayan kalabalýðýn tesadüfen çekilmiþ 20-25 saniyelik görüntüleri bile olsa hakkýndaki tüm medya materyali sadece. O yine dünyanýn gelmiþ geçmiþ en iyi futbolcusu olacaktý. Zira o dünyanýn gelmiþ geçmiþ en yetenekli futbolcusudur bence. Onu yapamadýklarý yüzünden cezalandýrmak yerine baþarabildiklerin dolayý sevme fikrine bayýlýyorum. Zira kokaine 15 yaþýnda baþlayýp hiç futbol oynayamayabilirdi , kiralýk katil yada daha çocuk yaþta bir cinayetin kurbaný olabilirdi. Onu hiç tanýmamýþ olsak onu izleyemediðimiz için üzülmezdik. Ama onu tanýdýk. Ve artýk kimin bir numara olduðunu biliyoruz.

Tamam belki en centilmeni , en çok gol ataný , en öylesi yada en böylesi deðil ama o en iyisi. O’ nu futbol oynarken izlemek bir futbolseverin gözleriyle yapabileceði en iyi iþlerden birisidir bence.

Zira o dünyanýn gelmiþ geçmiþ en iyi futbolcusu ; Zira o bir anlamda Futbolun ta kendisi.