M. NÝHAT MALKOÇ

     Yaðmur Kokusu'ndan hayatýn dokusuna dair edebî dokunuþlar.
     "Yaðmur Kokusu" Ordulu kýymetli þair ve yazar Yýlmaz Ýmanlýk'ýn kaleme aldýðý 112 sayfalýk bir hikâye kitabýdýr. Kitapta birbirinden güzel ve özgün 27 hikâye bulunmaktadýr. Hikâyeler kýsa hikâye türüne girecek cinsten metinler. Her biri üçer beþer sayfalýk tadýmlýk metinler. Onun için de okuyucuyu yormuyor ve sýkmýyor. 13,5 x 19,5 ebatlarýndaki söz konusu kitap 2023 yýlýnda Ateþ Yayýnlarý tarafýndan okuyucuyla buluþturulmuþtur.
     Sýra dýþý þiir ve metinleriyle dikkat çeken þair ve yazar Yýlmaz Ýmanlýk Bey, büyük bir nezaket örneði göstererek "Yaðmur Kokusu" kitabýný adresime kadar gönderdi. Bana da kitabý bir an evvel okumak ve deðerlendirmek düþerdi. Ben de bu yazýyla onu yapmaya çalýþtým.
     Elime geçtiði ilk gün büyük bir hevesle okumaya baþladýðým "Yaðmur Kokusu" kitabýnýn deðerlendirmesine (analizine) geçmeden önce kitabýn yazarý kýymetli meslektaþým (Edebiyat Öðretmeni) Yýlmaz Ýmanlýk'ý ana hatlarýyla tanýtmak isterim sizlere:
     "Yýlmaz Ýmanlýk, 1973 yýlýnda Ordu’nun Kumru ilçesinde doðmuþtur. Ýlkokulu Aþaðý Damlalý Ýlkokulu’nda bitiren Yýlmaz Ýmanlýk, ortaokul ve liseyi Terme Ýmam Hatip Lisesi’nde tamamlamýþtýr. 1998 yýlýnda Ondokuz Mayýs Üniversitesi Eðitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatý Öðretmenliði Bölümünden mezun olmuþtur. Daha sonra sýrasýyla; Salýpazarý Çok Programlý Lisesi, Salýpazarý Muslubey Ýlköðretim Okulu, Salýpazarý Gökçeli Ýlköðretim Okulu, Terme Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, Terme Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesi, Terme Anadolu Ýmam Hatip Lisesi, Terme Darüþþifa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde görev yaptýktan sonra Terme Karadeniz Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde görevine devam etmektedir. Yýlmaz Ýmanlýk’ýn bugüne kadar birçok dergi ve gazetede yazýlarý yayýmlanmýþtýr. Dergi ve kitap editörlüðü yapmýþtýr. Hâlen Terme Bilgi Gazetesi’nde “Kristal Dünyalar” isimli köþesinde yazmaya, bir çeþit kalem yolculuðuna devam etmektedir. "

     Þiirden öyküye, denemeden eleþtiriye, hatýradan gezi yazýsýna bir kalem yolculuðu
     Þiir, öykü, roman, deneme, eleþtiri, aný ve gezi yazýsý türlerine ilgi duyan Yýlmaz Ýmanlýk’ýn ilk edebî ürünleri 1997 yýlýnda Samsun’da çýkmakta olan Yediveren dergisinde yayýmlanmaya baþladý. Þiirleri ve yazýlarý daha sonra; Türkiye gazetesi ile Türk Dili, Bilim ve Aklýn Aydýnlýðýnda Eðitim, Yenidünya, Erguvan, Yakamoz, Genç Adým, Þafak, Gökçe, Bilgi Pýnarý gibi dergilerde yayýmlandý. Yazarýn büyük emeklerle kaleme aldýðý ve okurla buluþturduðu eserleri þunlardýr: “Bir Gül Diktim Yüreðime Senden” (þiir), “Ýkindi Þarkýlarýný Sana Býraktým” (þiir), “41 Kere Þiir” (þiir), “Bir Yürek Dolusu Þiir Adadým Gözlerine” (þiir), “Solmayan Hayaller Ressamý” (hikâye), “Ballý Yumurta” (hikâye), “Kýr Çiçekleri” (roman), “Nar Çiçeði” (roman), “Büyük Adamlar Küçük Aþklar” (deneme), “Altýn Saz” (masal), “Fare Ailesi” (masal), “Uzaylý Çocuklar” (masal), “Gemisiz Kaptanlar” (roman)"
     Yýlmaz Ýmanlýk'ýn "Yaðmur Kokusu" kitabýnýn arka sayfasýnda yer alan Tanýtým Bülteni'nde þu güzel þiirsel ifadeler açýyor gönlümüzün altýndan kapýlarýný: "Yaðmur kokusu... Ah o yaðmur kokusu! Dönüp bakmayýn. Avuçlarýnýzý açýp sadece gökyüzüne bakýn. Yaðmur damlalarýnýn saçlarýnýzla nazlý nazlý dans etmesini, yüzünüzü narin narin okþamasýný dinleyin kalbinizle. Kafanýzdan bütün dertleri silip atýn. Sadece o an'ý yaþayýn. Sonra toprak kokusunu çekin içinize. Yeþeren filizlerle birlikte içinizdeki umut çiçeklerini de yeþertin. Yaðmur Kokusu'nda yaþamýn kalbinden hikâyeler sunuyoruz size Bavulunuza aldýðýnýz hikâyelerle uzun bir yolculuða çýkacaksýnýz. Bu yolculukta bazen duygulanacak, bazen aðlayacak, bazen de insanlarýn duyarsýzlýklarý karþýsýnda sinirlerinize hakim olamayacaksýnýz. Yaslanýn arkanýza... Yaðmur kokulu hikâyelerimizi okumaya baþlayýn ve ýslanýn doyasýya."
     Þahsýma imzalý olarak gönderilen kitaplar elime geçer geçmez onlarý okuma sýrasýna koyarým. Zira bana bir okur ve bir eleþtirmen olarak deðer veren ve bunu imzalý eseriyle ispatlayan yazarlara vefa borcum olduðunu düþünürüm. Bunu da gönderilen eseri en kýsa zamanda okuyup deðerlendirerek öderim. Fakat ak'a ak, karaya da kara derim. Okuduklarýmý tarafsýzca tenkit süzgecinden geçiririm. Ýþte bu yazýyla da bunu yapma gayreti içerisindeyim.
     Karadeniz'in kýyýcýðýnda öðretmenlik hayatýný sürdüren Yýlmaz Ýmanlýk'ý bir þair ve yazar olarak önceden beri tanýrým. Þiirleri dýþýnda, bugüne kadar herhangi bir kitabýný okuma imkâným olmamýþtý. O yüzden bir an evvel okuma, kitapla söyleþme heyecanýyla ilk sayfayý açtým. "Yaðmur Kokusu" hikâye kitabýný açtýðýmýzda birbirinden güzel þu hikâye baþlýklarýna rastlýyoruz: "Lâl'e", "Ballý Yumurtanýn Gözyaþlarý", "Yaðmur Yaðýyordu ve Benim Kalbim Üþüyordu", "Horozlarýn Senfonisi", "Bir Yolculuk Masalý", "Þeker Ali", "Miri Ali Efendi'nin Bir Günü", "Kýrmýzý Þapkalý Araba", "Bir Avuç Çilek Kaç Para Eder?", "Ýncir Aðacýnýn Ölümü", "Kirpikler Düþünce", "Her Þey Düþ'tü", "Olmayýnca Olmuyor", "Üç Kadýn, Bir Hikâye", "Garip Bir Baca Meselesi", "Bir Þehidin Yolculuðu", "Þekerim Þekerim!", "Ýyilik", "Ýlk Namaz", "Toprak ve Su", "Yaðmur Kokusu", "Alacalar Geldi", "Gaz Lambasýnda Eriyen Zamanlar", "Kar Tanesinde Tüllenen Özlemler", "Hangisi Daha Zor", "Ýlk Heyecan"

     "Lâl'e"den" Ýlk Heyecan"a 27 kýsa hikâyenin ve bir kýsým anýnýn tahlili denemesi
     Yýlmaz Ýmanlýk, kitaptaki "Lâl'e" adlý ilk hikâyesinde bir köy okuluna öðretmen olarak atanan, öðrencisine maaþýndan burs verecek kadar fedakâr olan bir öðretmenin gözlemlerine ve yaþadýklarýna yer veriyor. Ýki saatlik uzun bir yolculuktan sonra Güzelvatan Köyü'ne varan yeni öðretmen, orada hiç kimseyle konuþmayan ve okula devam etmeyen Lâle adlý bir öðrencisiyle yaþadýklarýný aktarýyor okuyucuya. Lâle'nin üvey babasýyla konuþuyor, kýzýn okumasýný saðlýyor. Ekonomik durumu kötü olan kýza maaþýndan burs veriyor. Yazar Ýmanlýk, burada hikâyenin baþlýðý olan "Lâl'e"yi hem bir çiçek ve insan adý hem de "konuþmayan" anlamýnda tevriyeli kullanýyor. "Ballý Yumurta'nýn Gözyaþlarý" adlý ikinci hikâyede, yazarýn "Ballý Yumurta" isimli kitabýnýn baþýna gelenler ironiyle karýþýk bir üslupla anlatýlýyor.
     "Yaðmur Kokusu" adlý hikâye kitabýnýn üçüncü metninin adý "Yaðmur Yaðýyordu ve Benim En Çok Kalbim Üþüyordu" adýný taþýyor. Bu hikâyede þiddetli bir yaðmurda Çatalpýnar Köyü'ndeki okuluna giden bir öðretmenin yolda gördüðü bir öðrencisini arabaya alýp almama konusundaki tereddütleri ve neticede arabaya almayýþýnýn kýzýn ölümüne varan sonucu anlatýlýyor. Öðretmen köyde yanlýþ anlaþýlýr, dedikodu olur diye kýzý arabasýna al(a)mamýþtýr. Kýzcaðýz kalp hastasýdýr. O þiddetli yaðmur altýnda üþüyerek zatürre olmuþtur. Küçük Nisan'ýn genç yaþta ölümü öðretmenin vicdanýný sorgulamasýna, piþmanlýk duymasýna sebep olmuþtur.
     "Horozlarýn Senfonisi" hikâyesinde þehirde kümes hayvaný besleyen bir kiþinin komþularýna verdiði rahatsýzlýk anlatýlýr. Özellikle komþulardan biri kötü bir sesle öten horoza kafayý takmýþtýr. "Bir Yolculuk Masalý"nda içi külçe altýnlarla dolu bir geminin su alýþý, gemiyle ilgili bir kýsým mürettebatýn bunu ciddiye almayýþý, neticede su alan gemideki altýnlardan önemli bir kýsmýnýn denize düþerek kaybolmasý anlatýlýyor. Burada vurdumduymazlýðýn (sorumsuzluðun) nelere mal olduðu sonucuna varýlýyor.

     Eðitimde yanlýþ yönlendirmelerin ceremesini çeken "Þeker Ali"
     "Yaðmur Kokusu" kitabýnýn en güzel ve ibretli hikâyelerinden biri de "Þeker Ali"" adýný taþýyor. Lisenin, ilgi alanýna girmeyen bir bölümünde, sýrf babasýnýn hatýrý için okuyan Þeker Ali baþarýlý olamaz. Sýnýfta kalýr. Bir þekilde okulu bitirse de mutlu olamaz. Okuldan sonra sevdiði iþ olan iþletmecilik (pastacýlýk) iþine girer, iki katlý bir iþ yeri açar. Burada öðrencilerin baþarýlý ve mutlu olmalarý için ilgi duyduklarý alanlarda okumalarý gerektiðine vurgu yapýlýr. "Miri Ali Efendi'nin Bir Günü" hikâyesinde bir mezar kazýcýnýn rutin hayatý anlatýlýrken ölüm gerçeðine vurgu yapýlýyor. "Kýrmýzý Þapkalý Araba"da Ýstanbul'da dolmuþ güzergâhlarýnýn, arabalarýn tepelerindeki tabela renklerine göre belirlenmesi ironik biçimde anlatýlýyor. "Bir Avuç Çilek Kaç Lira Eder?" hikâyesinde bir gencin, kapýsý kapalý bir dükkânýn önünden geçerken canýnýn çilek çekmesi ve bir avuç çilek almasý karþýlýðýnda çilek kasasýna beþ lira býrakmasý, sonraki gün dükkâna uðrayýp býraktýðý paranýn yetip yetmediðini sorgulamasý dile getiriliyor. Bu gibi hikâyeler çocuklarýmýza okutulursa onlardaki ahlâkî güzellikler inkiþaf edebilir. "Ýncir Aðacýnýn Ölümü" hikâyesinde çevre tahribatýna vurgu yapýlýyor. Doðanýn hoyratça yaðmalanarak çok katlý apartmanlar dikilmesi eleþtiriliyor.
     Bence Yýlmaz Ýmanlýk'ýn "Yaðmur Kokusu" kitabýnýn en güzel hikâyesi, sonu hüsranla da bitse, "Kirpikler Düþünce Her Þey Düþ'tü" adýný taþýyan, Defne'yle Yavuz'un dillere destan aþkýný anlatan hikâyedir. Bu hikâye genç âþýklarýn dopdolu bir gününü ve günün sonunda kýzýn lösemi hastasý olduðunun ortaya çýkmasýný anlatýyor. Türk Dili ve Edebiyatý Öðretmeni olan Yýlmaz Bey bu hikâyesinde Türkçenin bütün güzelliklerini ve derin ifade kudretini ortaya koyuyor. Ýyi baþlayan, kötü biten bu hikâyeyi okuyanlarýn kirpikleri ister istemez ýslanýyor. Bu hikâyede özdeyiþ güzelliðindeki bir kýsým derin ifadeler dikkat çekiyor. "Bazý insanlar gözyaþlarýndan kendi denizini oluþturur ve içinde boðulur. Kendi denizini kendi oluþturan insaný kimse kurtaramaz. " ifadesi bunlardan sadece bir tanesidir.

     "Gaz Lambasýnda Eriyen Zamanlar" yahut hiç bitmeyen düne özlem...
     "Yaðmur Kokusu" hikâye kitabýnýn "Olmayýnca Olmuyor" adlý öyküsünde bir kompozisyon yarýþmasýnýn serüveni ve önündeki engeller dile getiriliyor. "Üç Kadýn, Bir Hikâye"de eþinin ölümünü kabullenemeyen Hatice Teyze'nin acýklý hikâyesi anlatýlýyor. "Garip Bir Baca Meselesi"nde bir mantolama hikâyesindeki garipliklere yer veriliyor. "Bir Þehidin Yolculuðu"nda þehidin aðzýndan, þahadetinden defnedildiði zamana kadarki süreç anlatýlýyor. "Þekerim Þekerim!" metninde bir kristal þeker tanesinin çöp kutusunda son bulan macerasý dile getiriliyor. Aslýnda bu, bir öyküden çok, masalý andýrýyor. "Ýyilik" hikâyesinde Tülay Haným'ýn kendi açlýðýný düþünmeden, elindeki son parasýyla aç bir köpeðe simit alarak onun karnýný doyuruþu anlatýlýyor. "Ýlk Namaz"da 7-8 yaþlarýndaki çocuklarýn ilk namaz hatýrasýna yer veriyor. Bu bana biraz da Ömer Seyfeddin'in ayný isimli hikâyesini hatýrlattý. "Toprak ve Su" hikâyesinde bir su kuyusu açma macerasý anlatýlarak vazgeçmemenin önemi vurgulanýyor. "Yaðmur Kokusu", kitaba da adýný veren bir hikâye olarak karþýmýza çýkýyor. Bu, kitapta favori olarak gördüðüm iki hikayeden biri... Aslýnda bir hikâyeden çok, mensur þiiri andýrýyor. Burada soyut ve imgeli bir anlatýmla Türkçenin güzellikleri sergileniyor.
     "Yaðmur Kokusu" hikâye kitabýnýn "Alacalar Geldi" hikâyesinde kýþ mevsiminin yazara neleri çaðrýþtýrdýðýný görüyoruz. "Gaz Lambasýnda Eriyen Zamanlar" hikâyesinin ismi çok güzel. Hikâyede geçmiþe özlem, diðer adýyla nostalji havasý var. Yazar dünle bugünü karþýlaþtýrarak mâziye duyduðu hasreti, çocuðunu karþýsýna almýþ bir baba edasýyla anlatýyor. Bu metin hikâyeden çok, aný özelliði taþýyor. Fakat tespitler çok yerinde. Belli ki yazar düne ve bugüne dair iyi gözlemler yapmýþ. "Kar Tanesinde Tüllenen Özlemler" metni için de benzer þeyleri söyleyebiliriz. Bu metin deneme-aný karýþýmý bir eser olarak karþýmýza çýkýyor. Ýfadeler çok güzel ve özgün. Þiirsel bir üslûp kullanýlmýþ metinde. "Hangisi Daha Zor" isimli metinde yine bir yaþanmýþlýk dile getiriliyor. Bir edebiyat öðretmeninin kendisine verilen kitap hediyesini kabul etmemesi, yazarýn kalbini fazlasýyla kýrmýþ. Metin bu çerçevede oluþmuþ. Buna hikâye deðil de aný demek daha doðru olur kanaatindeyim. Yazar Yýlmaz Ýmanlýk "Yaðmur Kokusu" adlý hikâye kitabýnýn son metni olan "Ýlk Heyecan" adlý yazýsýnda, yazaný küçümseyen ve kitaba kýymet vermeyen tuhaf bir edebiyat öðretmeninden yola çýkarak ilk kitap heyecanýný anlatmýþ. Aslýnda bu bir hikâyeden çok bir hatýra özelliði taþýyor.

     Hikâyeci Yýlmaz Ýmanlýk'ýn üslubuna dair son birkaç söz...
     Edebiyatýn birçok türünde kalemini mahirce oynatan Yýlmaz Ýmanlýk, belli ki edebiyat öðretmeni olmanýn getirmiþ olduðu birikim ve donanýmla Türkçeyi çok güzel kullanýyor. Mecazlardan, söz oyunlarýndan ve soyutlamalardan ustaca yararlanýyor. Baþta deyimler olmak üzere, dilin bütün imkânlarýndan istifade ediyor. Neticede "Yaðmur Kokusu" kitabýndaki gibi baþarýlý metinler çýkýyor ortaya. Kendisine edebiyat yolculuðunda üstün baþarýlar dilerim.