Yaratýcý Drama ve Eðitimde Kullanýlýþý
Eðitim, tanýmý ve içeriði ile en zor kavramlardan biri. Eðitim alanýnda da en mükemmele ulaþmak uzun yýllardýr insanlarý hep meþgul ede gelmiþtir. Eðitimi insanlarda kalýcý ve istendik yönde bilgi ile donatmak diye tanýmlamak yanlýþ olmaz sanýrým. Ýþte ülkemizde son yýllarda karþýmýza cýkmýþ olsa da dünya gündeminde epey eski bir yeri olan “Yaratýcý Drama “ konusuna deðinmek istiyorum. Beni buna iten ise, bu yýlki sene sonu mesleki etkinlikler çerçevesinde bize verilen bir seminer oldu. Size aktaracaklarým bu seminer sonunda merak edip derlediðim bilgilerin bir aktarýmý olacak. Umarým mesleðe yeni baþlayan meslektaþlarýma ve velilere faydalý olur.
Yaratýcý Drama; Çýkýþ noktasý olarak, bir davranýþ, bir kelime, bir cümle veya fikirden yola çýkarak, tiyatro tekniklerini de kullanarak, grup çalýþmasý içinde eski yaþantýlarýndan yararlanarak yeniden çaðlandýrma eylemidir.
Yaratýcý Drama uygulamalarýnýn kendi içinde ve bir bütünlük taþýyan aþamalarý vardýr. Bunlar,

1. Isýnma: Çeþitli yöntemlerle beþ duyuyu kullanma, gözlem yetisinin geliþtiði, bedensel ve dokunsal alýþtýrmalarýn yapýldýðý, tanýþma, etkileþim kurma, güven ve uyum özelliklerini katýlýmcýya kazandýran ve oldukça kesin kurallarla belirlenen, grup liderinin yönlendiriciliðinde yapýlan çalýþmadýr.

2. Oynama (Pandomim ve rol oynama): Belirlenmiþ kurallar içinde özgürce oyun kurma ve geliþtirme çalýþmalarýndan oluþur. Yaratýcýlýk bu aþamada oldukça önemlidir.

3. Doðaçlama: Saptanan bir tema üzerinden yola çýkýlarak, bir hedefe doðru belli aþamalarla yol alýnýr. Bireyselliðin ve yaratýcýlýðýn ön plana çýktýðý çalýþmalardýr.

4. Oluþumlar: Sürecin nasýl geliþeceði ve nereye varacaðý önceden belirsizdir. Süreç, önceden belirlenmiþ bir noktadan baþlar (*).
Yaratýcý Drama ya Ait Bazý Kavramlarý ise þöyle sýralamak olasýdýr.

a) Yaratýcýlýk: Genel olarak yaratýcýlýk, daha önceden kurulmamýþ iliþkileri kurabilme, böylece yeni bir düþünce þemasý içinde, yeni yaþantýlar, deneyimler, yeni düþünceler ve yeni ürünler ortaya koyma durumudur.

Graham Wallis’e göre bu süreç dört ana bölümden oluþur:
1. Hazýrlýk dönemi,
2. Kuluçka dönemi,
3. Aydýnlanma dönemi,
4. Gerçekleþme ya da doðrulama dönemi.

b) Dramatik Oyun: Çocuklarýn çevrelerinde keþfettikleri tüm karakterleri ve hareketleri taklit ettikleri özgür bir ortamda oynanan oyundur. Oyunun süresi belli deðildir. Temel olarak öykünmeye (taklit) dayanýr. Örneðin; evcilik, doktorculuk yapýlandýrýlmýþ çocuk oyunlarýdýr. Çocuðun doðal geliþim evrelerinde ortaya çýkar.

c) Dramatizasyon: Drama gibi bir eylemselleþtirmedir. Rol oynama yöntemi ile iç dramalarýn görselleþtirilmesidir. Bir konu, bir olay ya da durumun roller verilmesi yoluyla hareket, mimik, jest ve seslerle canlandýrýlmasýdýr.

d) Rol Oynama: Film ya da tiyatro oyunundaki karakterlerin ayný biçimde canlandýrýlmasý deðildir. Baþta öykünme olsa da, ama henüz yaþanmamýþ roller üstlenerek, yaþamýn daha ilerdeki aþamalarýna hazýrlanmaktýr.

e) Doðaçlama: Genellikle “anýnda oluþan” anlamýnda kullanýlsa da, daha çok belirli bir hazýrlýk sürecini barýndýran doðaçlama; büyük ölçüde grup dinamiðinden yararlanýlarak oluþturulan rol oynamalar, oyunlar ve süreçlerdir (5).

f) Ýletiþim: Bilgi üretme, aktarma ve anlamlandýrma sürecidir. Ýletiþim, katýlanlarýn bilgi /sembol üreterek birbirlerine ilettikleri ve bu iletileri anlamla maya, yorumlamaya çalýþtýklarý bir süreçtir (**).
*Nilgün Tuluk
nilguntuluk@mynet.com
Ankara Üniversitesi Eðitim Bilimleri Enstitüsü, Yaratýcý Drama Bölümü
**Dökmen, Ü. (2003). Ýletiþim çalýþmalarý ve empati (23. baský). Ýstanbul: Sistem Yayýncýlýk...
Konu ile ilgili Baþvurabileceðiniz bazý kaynaklar;
ADIGÜZEL,H:Ömer; (1993). “Oyun ve
Yaratýcý Drama Ýliþkisi”.Ankara
Üniversitesi Eðitim Bilimleri
Enstitüsü, Eðitim Programlarý ve
Öð r e t im Ana b i l im Dalý ,
Yayýnlanmamýþ Yüksek Lisans Tezi.
SAN,Ýnci; (1990). “Eðitimde Yaratýcý
Drama”. Ankara Üniversitesi Eðitim
Bilimleri Fakültesi Dergisi, sayý.23,
Ankara.
(1991). Yaratýcý Drama Eðitsel
Boyutlarý. Dokuz Eylül Üniversitesi…
Buca Eðitim Fakültesi I.Ýzmir Eðitim
Kongresi, 25-27 Kasým.
Yaratýcý Drama
Gülþen YEÐEN
Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi
YARATICI DRAMA