"Halký öyle bir eðitmeliyiz ki gýrtlaðýmýza sarýlmasýn" Ralph Waldo Emerson

Mutsuzluklar ve mutluluklar bulaþýcýdýr. Mutluluk ve mutsuzluk bir virüs gibidir. Yakýnýnda kim varsa anýnda bulaþýr. Ya gülümsersiniz ya da surat asarsýnýz. Filozof gibi bir sanatçý arkadaþým, uzun süre sonra yurt dýþýndan gelmiþ ve hal/hatýr sorusunu sormuþtuk karþýlýklý:
NASILSIN GÖRÜÞMEYELÝ?
-Ýdare ediyorum, diye yanýt vermiþtim. Arkadaþým beni þaþýrtan yanýtýyla :
-Bir insan "idare ediyorum" diyorsa ruhsal dengesinde bir arýza vardýr.
Ciddi anlamda dona kalmýþtým; soru sorar gibi yüz ifademi görünce açýklama gereði duyumsamýþtý:
-Ya "iyiyim" ya da "kötüyüm" demek daha gerçekçi. Baþtan savar gibi "idare ediyorum" denmez ki...Neyi idare ediyorsun?
Gülmüþtüm bu doðru tespitine;
-Ýyiyi ve kötüyü idare ediyorum, desem olmayacak, iyiyim desem nazar deðecek, karþýmdaki ya mutsuzsa, kötüyüm demiþ olsam, sorunlarýmla karþýmdakini daha da mutsuz kýlacaðým. En iyisi mi, "idare ediyoruz" iþte...
Son yýllarýmýzda birine NASILSINIZ sorusu sorduðumuzda verilen yanýtlar mutsuzluk bulaþtýrmaya yetiyor da artýyor bile. Haydi kendi halimizle NASILSINIZ sorusu ile farklý mutsuzluk söyleþilerini birlikte gerçekleþtirelim:
NASILSINIZ?
-Nasýl olmamý bekliyorsun? Evime ekmeði zor götürüyorum...
-Nasýl olacaðým? Karýmla kavga ettim, beþ yýldýr tatile çýkmadýðýmýzdan þikayet etti. Key ödemeleri alsak da kadýnýn muradý olsa.
-Haklýsýn, umarým bu dileðin gerçek olur.
-Nasýl olabilirim ki? Berbat durumdayým, dün maaþ almaya gittiðimde bankaya maaþým çok eksilmiþ, bir araþtýrdým ki, geçen ay ilaç ve hastane katký paylarýmý fazla kesilmiþ, bu gidiþle ev kirasýný ödeyemeyeceðim.
-Çok zor, Allah yardým etsin.
-Nasýl iyi olmamý bekliyorsun? Karým evi terk etti. Çocuklarý da bana býraktý, berbat durumdayým.
-Vah vah, çok üzüldüm, geçiþ olsun arkadaþým.
-Nasýl mý, sorman ayýp!? Yýllardýr dershaneye gidiyorum, yine kazanamayacaðým...
-Üzüldüm...
- Nasýl mýyýz? Berbat, oðlum üniversiteyi bitirdi.
-Ee, ne güzel sevin iþte.
-Sevinemiyorum.
-Neden?
-Neden olacak, askerden de geldi hala iþ bulamadýk.
-Zor iþiniz. Çocuklarýmýz sürekli tüketici rolündeler.
-Nasýl olacaðým, Fener kazanamadý, iþte milletin yüzüne nasýl bakacaðým.
-Üzülme seneye þampiyon olursunuz.
-Nasýl olacaðým? Kaynanamdan nefret ediyorum.
-Aa, o neden, yaþlý kadýn ne yaptý ki sana?
-Ne yapacak, gözü kör olasý kaynanam, oðlunu bana karþý kýþkýrtýp, kocamý üstüme saldý. Þimdi boþanma davasý açtýk.
-Üzüldüm, geçmiþ olsun.
Nasýl olacaðým, kendimi çok mutsuz hissediyorum?
-Aa, o neden?
-Yaþamak fazla geliyor.
-Hayret bir þeysin. Paran var, pulun var. Karýn var, bir de erkek/kýz saðlýklý çocuklarýn var. Kendi kendinin patronusun. Senin neyin var?
-Evet, ama sevgilim yok.
-Hay ben sana ne diyeyim emi!
Nasýlsýn caným?
-Berbat!
-Aa, neden berbatsýn?
-Ýflas ettim...
-Çok kötü!..Üzüldüm...
-Nasýl mý? Hayatý çok seviyorum, ama hayat beni sevmekten vazgeçti.
-Aaa, bu ne demek oluyor þimdi?
-Duymadýn deðil mi?
-Neyi?
-Kanser olduðumu!..
-Off ki off! Ne diyeceðimi þaþýrdým.
-Sen nasýlsýn teyzem?
-Nasýl olmamý beklersin? Gelin beni istemiyor, gözüm gibi bakýp saçýmýn telini süpürge edip büyüttüðüm oðlum bana "git" der gibi surat asýyor.
-Aa,hem de bir anaya, olacak iþ mi yahu!?
-Nasýl mý? Kocam bana çok iyi davranýyor. Her gün hediyeler alýyor. Dün gece en sevdiðim kokuyu sürünmüþ.
-Ah ne güzel, sevinmelisin iþte!
-Sevinmek mi? Bu nasýl mümkün olur? Kocam benim doðum günümü bile hatýrlamadý 20 senelik evlilik yaþamýmýzda. Þimdi neden, diye düþünürken, cep telefonundaki mesajý okudum. Mesaj þöyleydi:
"Aþkým, hafta sonu þampanya almayý sakýn unutma, göbeðimden içeceksin ona göre."
-Ee, sende...O mesaj yanlýþ gelmiþ olabilir. Sende paranoya yapmaya mý baþladýn yoksa?
- Ne paranoyasý arkadaþým. Mesajdaki numarayý çevirdim, kocamýn cebinden.
-Sen ciddi misin? Kim çýktý?
-Gayet ciddiyim caným. Kim çýkacak? Þuh sesli bir kadýn "Aþkým merhaba" dedi.
-Deme...Peki sen ne dedin?
-Aþkýnýn gözü kör olsun emii!

Devam edelim mi mutsuzluk bulaþtýrmaya?
Hadi, uzun süre bekar kalmýþ bir adama NASILSIN diye soralým.
Nasýlsýn?

-Nasýl iyi olabilirim yahu? Bir sevgilim bile yok, olsa bile onu hangi parayla, nereye götüreceðim? Yine bu yýl bekar kaldým...

Niþaburlu Ömer Hayyam bundan tam dokuz yüz sene önce bir güzel döktürmüþ dörtlüklerini:

PARAMIZ YOK KÝ BÝR GÜZEL SEVELÝM
BADEMÝZ YOK KÝ ÝÇÝP NARA ATALIM
GÜNAHA GÝRMENÝN BAÞKA BÝR YOLU YOK
ABDEST ALIP BARÝ NAMAZ KILALIM.

Nasýlsýn arkadaþým?
-Sol yanýmdan dertliyim ve ben yakýnda öleceðim.
Geçmiþ olsun ya!
-Benimki geçmez. Onsuz bir hiçim!
-Hýmm!..Ýnan çok çok üzüldüm.
Artýk bir insana NASILSIN demeye çekiniyorum. Ama durun, þurada bir kaç kiþi oturmakta; elllerini de çenelerinin altýnda tutmuþ düþünüyorlar. Bir de onlara sorayým bakalým nasýllar?

-Nasýl olacaðýz? Berbat durumdayýz.
-Aaa, size ne oldu?
-Þu arkadaþýmýzýn kardeþi Þýrnak'ta þehit düþtü, ocaklarýna ateþ düþtü.
-Üzüldüm...
-Bir diðeri Tekel iþçisi, bugün 10. günü aðzýna bir lokma girmedi, ölüm orucunda kendisi...
-Vah vah, çok üzüldüm!
-Benim derdim de beni yakýyor; Maaþýma senelerdir zam yapýlmadýðý gibi ekonomik krizden dolayý iþten de çýkarýldým. Ev kirasýný ödeyemedim, eþyalarý eskiciye satýp depozitoyu ödeyip, kayýn validemin evine çoluk çocuk taþýndýk, ev ev üstüne olmuyor, dertliyim çok, "nasýlsýn" diye hiç bana sorma?
-Hepinize geçmiþ olsun.
Bende mutsuz oldum böylece ve sordum dertli dertli kendime:
-Nasýlým?
-Çok kötüyüm!
-Neden kötüyüm?
-Düþünüyorum...
-Neyi düþünüyorum?
-Ne olacak bu memleketin hali, diye...

Yine Farslý þair-yazar Ömer Hayyam, yýllar öncesinden sanki kulaðýma fýsýldar gibiydi;

Yaþam; tekdüze bir oyundan baþka nedir ki?
Sonu belli bir oyun: acý ve ölüm.
Mutluluk; doðduðu gün ölen çocuk,
Hiç doðmamak, en güzeli...
Doðunun felsefe babasý ile yarýþamam, ama "yaþamak güzel be kardeþim" diye yüreðe coþkuyu veren Nazým Hikmet þairimizin yanýnda yer almak istiyorum izninizle.

Sevgi ve ýþýkla

Emine Piþiren
Edebiyat Galerisi Net Sitesi
Genel Yayýn Editörü
Edremit/Akçay