Ömer Akþahan

Yaz, yaz, yaz diyordun...Ýþte, geldi yaz! Odana doluþan davetsiz bir müziðin eþliðinde ne(denli) ve ne(densiz) bir yazý dünyaya getirme uðraþýnda sana ancak çile çiçekleri eþlik edebilir inan.

Tüm mevsimler doðaya giydirilmiþ birer ödünç mantodur. Nasýl þairler düzyazýlarýný ancak þiirden çaldýklarý ödünç zamanlarda kaleme alýyorlarsa, doða da tüm evrene âdeta yeni bir kiþilik kazandýrýyormuþçasýna kandýrýyor bizi. Ve bizlere de bu oyunda ancak figüran olmak kalýyor sadece.

Bu yazýnýn asýl konusu “Mercan Kýrmýzýsý”(1) olmalýydý. Her planlanan ölüm gibi bu hayatýn anlamýný, gizemini çözemeyen insan kendine yakýþaný giymede de çoðu kez yanýlýyor.

Her yazdýðým cümlenin ardýndan aynada yüzümün çizgilerini, göz çukurlarýmý inceliyorum. Yazým sanki aynada þekilleniyor. Aklýma, yazýnýn gücünün yüze yansýmasý konulu bir tez yazýlsa, nasýl bir sonuçla karþýlaþabiliriz, diye düþünürken göz kaslarýmýn yorulduðunu hissediyorum.

Mevsime inat, portakalla flört etmeye devam ediyorum. Güzelleþmek (!) uðruna bira denemesine giriþiyorum. Boyun damarlarýmýn zorlamasýyla oluþan ter ýrmaklarýnda yýkanmak istiyorum. Bu beni istemeden Göksu’ya oradan Manavgat’a, bir sýçramayla kendimi Kurþunlu’da buluveriyorum. Güçlü bir istemin baþaramayacaðý bir þey yok yaþamda!

Denenmiþ, baþarýlmýþ ancak baþkalarýna aktarýlmamýþ bir bilgi kime yarar ki? O ancak müzelere yaraþýr. Ýþte Mercan Kýrmýzýsý’nýn hazin öyküsü de öyle. 1550-1605 yýllarý arasýnda Ýznik çiniciliðine Mercan Kýrmýzýsý rengini bularak literatüre geçen kiþi ne yazýk ki, bu sýrrýný mezara taþýmýþ. 1985-1993 yýllarý arasýnda bu kez Ali ve Ýbrahim Kocaoðlu adlý kardeþler tam 12 bin deney yaparak bu efsanevi rengi bulmaya çalýþmýþlar. Bu deneyler sýrasýnda “Pembe” rengi keþfetmeleri nedeniyle çini literatürüne geçmiþ olmalarýna karþýn, kardeþlerden Ali Kocaoðlu Aralýk 1993’te Mercan Kýrmýzýsý’ný bulamayacaðýný anlamýþ ve yaþamýnýn bir anlamý kalmadýðýný düþünerek intihar etmiþtir. Diðer kardeþ ise halen arayýþlarýný sürdürüyor.

Bira, salatalýk ve portakaldan oluþan mönüye yazýn esnettiði kaslarýma doping niyetine iþtahla yumulurken, biraz da felsefe niyetine Platon’dan(2), Tanrýlar biz ölümcül insanlara neden karýn denen bir illeti yarattýðýnýn, yanýtýný paylaþmamýz gerekir sanýyorum:”ileriyi gören Tanrýlar, ölümlülerin soyunun hastalýktan yok olmasýný, erginleþmeden hemen sönüp gitmesini önlemek için, yiyip içtiðimizin gereksinmemizden çok olanlarýný içine alsýn diye karný yarattýlar. Ayrýca insanýn felsefeyle ve sanatla çok uðraþmasýný engellemek için de baðýrsaklarý üst üste doladýlar.”

Odamda beni yaþama baðlayacak ne kadar uçuk nesne varsa bir bir önüme koyup denemeye kararlýyým. Bu yaz(ý) ben ne çok istemiþtim oysa!

16.06.2003 / Alsancak

1. Geliþim ve Öðrenme, Ziya Selçuk, sy.156, Nobel Yayýn Daðýtým, Ýstanbul, 6.Basým
2. Timaios, Platon, Çev. E.Günay-L.Ay, sy.86, Cumhuriyet-Dünya Klasikleri, Þubat 2001