Güneþi saklayan, onu bizlerden sakýnan ýlýk bir sonbahar sabahý, otoban üzerinden Göttingen’e yol alýyorum. Kolay bir yolculuk deðil benim için¸ yaklaþýk 520 km. uzaklýðýnda. Ýnsanýn hiç tanýmadýðý bir kente gidiyor olmasý yürek atýþlarýný ister istemez hýzlandýrýyor. Yolculuk boyunca yalnýzca bir kez mola veriyorum. Çünkü, karanlýða kalmak istemiyorum. Ama nafile, karanlýk yaðmurla birlikte çöküyor kentin üstüne. Bir ýþýk seli görünümündeki caddelerde adresi bulmaya çalýþýrken aniden karþýma çýkan kavþak beni bir anda Büyük Tiyatro sokaðýna sürüklüyor. Çaresiz telefona sarýlýp, arkadaþýmdan yardým istiyorum. Böylece kent kabusu yaþamaktan kurtuluyorum.

Almanya’ya geldiðim günden bu yana beni derinden etkileyen þey; ne kadýnlarý, ne de göz alabildiðine uzanan yeþil ormanlarý! Bilakis kentlerin “Stadtplatz” veya “Stadtmitte” diye adlandýrdýklarý, genellikle eski kent bölümünde yer alan ve dört beþ yüz yýldýr dimdik ayakta kalan birer sanat yapýtý görkemli binalarý ! Hangi kente gitsem önce oradaki bina dokusunu gözden geçiriyorum. Bu Göttingen’de de böyle oldu. Bir öðleden sonra kent merkezinde yalnýz baþýboþ dolaþýp binalara, vitrinlere bakarken duvarlardaki tabelalar dikkatimi çekti. Bir çok binanýn caddeye bakan cephelerine yerleþtirilmiþ mermer plakalarda o binada yaþamýþ Alman þair, yazar, bilim adamý ve politikacýlarýn adlarý doðum ve ölüm tarihleriyle yer alýyordu.

250 yýllýk bir üniversite kenti olan Göttingen’deki bu güzel geleneðin üzerinde kýsaca durmak istiyorum. Ýlhan Berk’in deyiþiyle; “Dünyada pek çok kenti þairlerine benzetebiliriz!”, “Hem kentler þairleriyle vardýr.” Göttingen hem anmalýk plakalarý, hem de kent cadde ve meydanýný süsleyen þair ve tanýnmýþ diðer ünlülerinin heykelleriyle gerçekten bu sözü hak ediyordu. Böylesine bir vefa duygusu karþýsýnda, yalnýzca kendi kentinin deðil ülkesinin 35 þairini birden yakma cüretini gösteren bir Sivas’ýn acaba gelecek kuþaklara utançtan baþka ne býrakabileceðini sanýyorsunuz? Okul yýllarýmda bu yana belleðime kazýnan onurlu bir Sivas Kongresi’nin bu katliamla yok edilmesi, Cumhuriyet tarihimiz için de bir utanç belgesi olarak kalacaktýr.

Kalabalýk bir turist grubuna bir heykel hakkýnda açýklamalarda bulunan rehbere kulak kabarttýðýmda, bunun Göttingen’de yaþamýþ önemli bir Alman þairin heykeli olduðunu anlýyorum. Öte yandan “Gasthaus” denilen otel / lokantanýn dýþ cephesindeki tarih beni þaþkýnlýða sürüklüyor. Tarih 1600. Oturup orada bir þiir karalýyorum Almanca. Öte yandan sýkça gittiðim Straubing kent merkezinde halen eczane olarak kullanýlan binada 1493 tarihi ise Kristof Kolomb’u bana anýmsatýp, düþler alemine sürüklüyor.

Bir an geriye dönüp baktýðýmda, ailemin yaþadýðý Ödemiþ’te birer birer yok edilen Osmanlýnýn son döneminde Rum ustalarýn inþa ettiði ve her biri ince bir zanaat kokan cumbalý, ferah baðýmsýz evlerin ilkokul diplomalý müteahhitler elinde yok edildiðini görüp üzülüyorum. Bitip tükenmeyen para hýrsýyla estetik yoksunu inþaat mühendislerinin sýrf mimara para vermeme kaygýsýyla çizdikleri çirkinlik abidesi binalar da ne yazýk ki Cumhuriyet dönemi eseri olarak anlatýlacak bir zaman sonra.. Bu ülkede, estetikten yoksun, çaðdaþ kent dokusunu hiçe sayan yaþama zorluðu çektiren köy bozmasý kentlerle daha nereye kadar gidilebilir ki?
Umarým bir gün biz de þairlerimizle birlikte yaþamayý öðreniriz...
1998/ Arnstorf