Rebetiko, çýkýþ noktasý Batý Anadolu ve Ýstanbul olan bir müzik türüdür, Anadolu Rumlarýnýn müziðidir.

Çok deðiþik evreleri olan bu müzik türü aslýnda acýnýn, hüznün, vatan hasretinin ve dýþlanmýþlýðýn müziðidir.

Mübadele ile birlikte rebetiko müziði de Anadolu’dan Yunanistan’a taþýnýr. Acýlý bir dönem baþlar böylece. Doðup büyüdükleri topraklarý terk etmek zorunda kalan Rumlar Yunanistan’da çok zor þartlarda, hatta sefalet içinde yaþamaya çalýþýrlar, alt tabakaya ait, iþsiz güçsüz insanlardýr ve mecburiyetten yasa dýþý yollardan para kazanmak durumunda bile kalýrlar. Parasýzlýk ve dýþlanmak onlarý haliyle marjinalleþmeye götürür. Zaman içinde bu marjinallik nedeniyle esrarkeþlerin, tekkelerin (rebetlerin haþhaþ içtiði meyhaneler) ve yeraltý dünyasýnýn müziði diyenler bile olacak, eleþtirilecek hatta ve hatta yasaklanacaktýr bu müzik.

Anadolu Rumlarý öyle zor þartlar altýndadýrlar ki, vatan hasreti ve dýþlanmýþlýk kendini ifade ihtiyacýný ortaya koyar ve bu da rebetiko müziðiyle olur.

Bu nedenle rebetiko dinlerken ille de Yunanca bilmek gerekmez, acý ve hasret öylesine belli eder ki kendini. Pek çok þarkýyý da Türkçe söylerler, ya da her iki dilde.

Rebetiko müziðinin ana çalgýsý baðlama ve buzukidir. Bazýlarýna göre müzikal ve sanatsal açýdan zayýftýrlar. Bunun nedeni de rebetlerin yaþamlarý nedeniyle sosyal alanlarýnýn dar olmasý ve müziklerinin ana temasýnýn da bu alanla sýnýrlý kalmasýdýr.

Costas Ferris bir roman yazar, (bu roman Türkçe’ye de çevrilmiþtir; ‘Ýki Gözüm Marika’m, Rebetiko’) daha sonra bu romanýn filmini çeker. Bütün dünyanýn bildiði bu film daha piyasaya çýkar çýkmaz kült filmler arasýndaki yerini (haklý olarak) alýr.

Konusu þöyle: Marika, Ýzmir doðumludur, Rum ve göçmendir. Çok küçük yaþta aþýk olur, hayâl kýrýklýðý yaþar, aldatýlýr, hayata yenik düþer. Tek sýðýnaðý þarkýlarýdýr, sesiyle, þarkýlarýyla kendini ifade etmeye, hayata tutunmaya çalýþýr.

Filmi seyrederken sizin de yüreðiniz acýr, ayný Marika’nýn yüreðinin acýdýðý gibi. Sesiyle varolmaya çalýþan, acýlarýný haykýran tüm diðer kadýnlar gibi, ne yazýk ki, o da kadýnlýðýna yenik düþer.