BÝZÝM PARTÝ HANGÝSÝ



      Ortaokul bittikten sonra babam, kýsa yoldan bir zenaat öðrensin, diye Ýzmir’e götürdü; bir sanat okulunun giriþ sýnavlarýna katýldým. O sýralar ara meslekler vardý. Çocuklarýn yarýþ atý gibi dershane dersane koþmasýna, en çok parayý kazandýracak fakülteye gireceðim diye yýrtýnmalarýna gerek yoktu. Zaten dershane de yoktu. Öðrencilerin koþullarý arasýndaki uçurum bugünkünden daha bir yufka idi. Eðitim ve öðretim Milli Eðitimin okullarýnda yapýlýr, burasýna inanamayacaksýnýz, bütçeden eðitime yeterli ödenek ayrýldýðýný söyleyenler bile olurdu.

      Neyse bunlar olayýmýzla çok ilgili deðil. Köyden Ýzmir’e gitmiþtik ya, benim o kazanamadýðým sýnav için, oraya gelelim. Babamýn köydeymiþ gibi, karþýlaþtýðý herkese selam vermesi, o herkesin bize bir deðiþik bakmasýna, gülüþmelerine sebep oluyordu. Durumu anlayýnca biz de onlara güldük, ödeþtik.

      Asýl sorun, büyük kentte kadýnlarýn, kocalarýnýn elinden tutup çay bahçelerine, parklara gidiþini dönüþte anneme “Þehirde karýlar kocalarýnýn elinden tutup kahveye gidiyor” diye anlatmamdan doðdu. Annemle babam birlikte kahveye gidecekler ! Tefe konmak için, yýllarca alay konusu olmak için, belki. Yoksa birlikte kahvelerin önünden bile geçilmez. Haa, dört beþ yýlda bir, birlikte, kahvelerin önünden geçip okulda oy kullanmalarý hariç. Bu gidiþte doðal olarak babam önde, annem arkada… Babacýðým çok da iyilik severdi. Annemi sandýðýn baþýna kadar götürür; hiç bir zahmetten kaçýnmaz, elinden tutup mührü pusulaya bastýrmasýna kadar oy kullanmasýna yardýmcý olurdu. Dönüþte mi ? Koskoca kadýn evini bulup geri dönemeyecek mi? Babam kahveye oturur, annem iþinin baþýna dönerdi.


      Bir de kahvelerin ters yönünde, yani tarlaya giderken birlikte görülürlerdi. Buradaki görüntü de yine her karý kocanýn olaðan görüntüleriydi. Kocalar önde, kadýnlar sýrtlarýnda su testisi, ellerinde ekmek çýkýsý ile arkada. Eþek varsa adamlar eþeðe biner ve saðdan soldan kedi köpek çýkýp eþeði ürkütmesin, adamý düþürmesin diye kadýnlar önden yürürlerdi. Eþeðin varlýðý her yönden yararlý olurdu. Çünkü, testi ve ekmek çýkýsý heybeye konup eþeðe yüklenirdi.

     …

Annem, kentli kadýnlarýn kocalarýyla el ele tutuþup çay bahçesine gittiðini duyunca bir çeþit oldu. Haklarýný arama, özgürlüklerini yaþama geçirme konusunda daha bir hassasiyet göstermeye baþladý. Seçim günü için:

- Mektebe rey vermeye beyimin golunda gidecem. Dönüþde gayveye oturup çay içecem. Yek baþýma gidersem, yanlýþlýktan sorumluluk gabul etmem, demeye baþladý.
     
Bir de ekledi:

     - Çoluk çocuðunan da gitmem.

Babama göre bu bir tahrik “Herif beni döv. Hatta elin deðmiþken bir kuþbaþý yapýver” filan demek gibi bir þeydi.

      Babam bir yandan da korkuyordu. Annem gider gider de yirmi iki yýldýr, bir sýnýr anlaþmazlýðýndan küs olduðu dayýmýn partisine oy verir miydi? Ki bence verirdi.

Bizim evimizde, demokrasi tüm kurum ve kurallarý ile geçerliydi. O sert mizaçlý görünen babam, bir günden bir güne “Bu evde Ýbram’ýn partisine oy vereni þöyle þöyle ederim!” dememiþti. Eceline susayan herkes dayýmýn partisine oy verebilir, bunu da açýk açýk söyleyebilirdi.

Babam en demokratik biçimde:

- Öðretin bizim partiyi ananýza, dedi.

Biz çocuklar hep birlikte derslere baþladýk. Çünkü annemin partiyle, politikayla uzaktan yakýndan hiç bir ilgisi yok. Her seçim günü ayrý bir eziyet onun için. “Bir oyla ne olacakmýþ” sözünü duydu mu, yüzünde gülücükler açýyor, arkadan babamýn “Bir bir daha iki” lafýný duyuyor, sevinci yarýda kalýyordu.

      Annem, partinin adýný, iþaretini söyledikten taþ çatlasa yirmi dakika sonra unutuyor. Hiç deðilse yarým saat aklýnda tutabilse, sandýða ulaþýp oyunu kullanacak.

      Dersler baþlýyor: Önce on parmaðýný açtýrýp, her parmak için bir kez Cehepe dedirtiyoruz abimle. Elde parti bayraðý ve amblem olmadýðý için, arka planda kýzlar bir ellerinin beþ parmaðýna öteki ellerinin baþ parmaðýný ekleyip, altý iþareti yaparak tempo tutuyorlar. “Altý ok altý ok altý ok.”


      Ona kadar saydýktan sonra, evden gidip oyunu atabileceði süre yarým saat bekleyip soruyoruz.

      - Anne bizim parti hangisi?

Yanýt olarak, omuzlarýný kaldýrýp baþýný eðiyor, bilemedim iþareti yapýyor.

     …


Sayýyý önce yirmiye, sonra otuza, kýrka çýkarýyoruz. Kýzlar arka plandan elleriyle iþaretlerini yapýp “Altý ok altý ok altý ok” sesleri ile ortalýðý inletiyorlar.

Yanýt:

     - Bilemedim.

Günler propaganda çalýþmasý ile geçiyor. Babam bastýrýyor:

-     Naapýn yapýn, bu iþi bitirin.
Ne yapýp edip o bir oyu kurtarmalýyýz ama, olacak gibi de deðil. Bu kez anneme son bir þans veriyoruz: Elli kez . Elli kez parti adý, kýzlar ayný tempoda el iþaretlerine devam.

Sonunda bitirip yarým saat da bekledikten sonra, annemin yüzünde beklenmedik bir gülümseme belirdi. Tabi, asýl sevinci yaþayan bizleriz. Baþladýk zýplamaya, çýðlýklar atmaya. “Ýþte bu kadar. Politika budur. Adam adama markaj denen eylem budur. Oylar altýoka ”

Sevinç gösterileri bitince hep birlikte annemin yüzüne baktýk:

      - Þimdi söyle anne. Bizim parti hangisi?

     Annem mutlu görünüyordu; hepimize gülücükler daðýtarak tek tek baktý, sonra da bir soru sordu:

     - Demirli bir þey deðil miydi o?