Evren-Zaman-Hýz ve Hýz Tutkumuz Üstüne

EVREN-ZAMAN-HIZ iliþkisi hem çok etkilemiþ, hem çok düþündürmüþtür beni.

Þimdi var mý, bilmiyorum....Eskiden sirklerde, panayýrlarda kocaman bir silindir kurulur, genç adamlar motosikletle, o silindirin duvarlarýnda fýr dönerek, tepesine kadar çýkar çýkar inerdi. Yürekler aðýzda, bakakalýrdýk.

ÝNSAN, hýza ilgisini, tutkusunu imleyen nice oyun icat etmiþ tarih boyunca. Teknoloji ilerledikçe, hýz amaçlý oyunlar, sporlar, etkinlikler daha da çoðalýyor...
Benden epeyce büyük olan kuzenimin hýzlý tekne ve motosiklet tutkusu vardý. Arada beni de gezdirirdi. Boðazýn sularýnda, yollarýnda fink atardýk. O günler, çocukluðumda kaldý ama o gün duyumsadýklarým, bugün de capcanlý belleðimde.

Denizde ya da karada olsun, o hýzý yaþarken, tüm evrenin olaðanüstü devinimini duyumsardým. Doðal yaþamýmda, koþup, atlayýp, zýplayýp en sevdiðim oyunlarý oynarken, en sevdiðim yiyecekleri yerken, sevilip okþanýrken duymadýðým, olaðanüstü coþku içeren bir haz...Tren hareket halindeyken camdan baktýðýmda da benzer duygularý yaþar, þaþýrýrým. Çoðu kez gözyaþlarým, denetimsizce dökülüverir de “Ne var þimdi zýrlayacak” der, kýzarým kendime.

HIZ'ý yaþarken, sular, köpükler, yollar, evler, aðaçlar, tüm nesneler, aþka gelir....Þarkýlar, türküler söyler, çýðlýklar atmaya baþlarlar aniden....En kývrak, en otantik, en erotik, en karmakarýþýk figürleri içeren bir dans baþlar ki...Kývýrtmadan duramazsýn...O hýza, vücudumuz tam uyum saðlayamasa da, en derinlerinde, hepsine coþkuyla eþlik eder...Ona yetiþmeye, uyum saðlamaya çalýþýr içimizdeki BEN, tinsel yapýmýz...

Nedir bu?...Ýnsanoðlu, en temel korkusunu, ölüm korkusunu, oyun için neden bir kenara koyup, canýný tehlikeye atýyor?..

Bence insan, kendisini var eden evrenin; devinimini, hýzýný, çoþkusunu, erotizmini, aþkýný yakalýyor orada. O etkinliklerle, evrene öykünüyor. Varoluþuna uzanmak, onunla kaynaþmak, örtüþmek, tümleþmek, yoðuþmak, coþmak, azmak istiyor. Zamanýn akýþýný, evrenin yaþadýðý gibi yaþamak, ona ayak uydurmak istiyor.

EVREN, insanýn, varlýðýný hissettiði, tümünü bilmediði, asla bilemeyeceði olaðanüstü güçlerle, güzelliklerle donanýmlý...Olaðanüstü çeþitlilik...Ýnsaoðlunun bilip-tanýdýðý, bilmediði-tanýmadýðý ne varsa, ayný zamanda kendisinde olmayan ne varsa, evrende sayýlarla ölçülemeyecek kadar çok...TANRI/TANRISALLIK gereksiniminin, arayýþýnýn kökeni, burada sanýrým. Ýnsanýn kendini evrenin ayrýlmaz parçasý olarak hissetmesi ama ona ulaþamamasý...

EVREN, zamanýn; ZAMAN, evrenin ta kendisidir. Birbirinden ayrýlmaz. Biz tek olaný kavramsal olarak iki ayrý þeymiþ gibi adlandýrýr, algýlarýz. Gizini çözemediðimiz evreni, parçalayarak algýlamaya, anlamaya çalýþýrýz.

Grek miitolojisine göre, evren-zaman, Khaos’la (Kaos) baþlar. Kaos, uçsuz bucaksýz boþluk ya da þekli þemali olmayan bir varlýktýr. Kendi içinde uyumu olan bir karmaþadýr ayný zamanda. Kaos, kendisinden Gaia’yý (Yer) var eder. Gaia ise nasýl olduðu pek açýklanamaz bir birleþmeyle Pontos’u (Deniz) ve Uranos’u (Gök) yaratýr. Aile içi (Ensest) iliþkiler sonucunda, tüm alemi yönetecek tanrýlar doðar sonra. Tanrýlarýn tümü ölümsüzdür. Mitolojiye göre varoluþ-yaratýlýþ, Kaos’la baþlar ama Kaos öncesi yoktur denmez.

Ýþte EVREN/ZAMAN, Kaos öncesi Kaoslardan, ölümsüzlükleri aþan ölümsüzlüklere doðru, durmaksýzýn akýp gider. Biz insanoðlu ve insan kýzlarýnýn aklý, duygularý, duyularý, duyarlýlýklarý ile algýlayamayacaðýmýz, ölçemeyeceðimiz olaðanüstü bir hýzla hem de...Bu bir döngü müdür yoksa uçsuz bucaksýz sonsuzluk mudur?...Bilemiyoruz.

Hayatýmýz, iþte bu olaðanüstü hýzlý akýþta, mikroskopik ölçekle bile algýlanamayan, sonsuz sayýda minimini miniminiden biridir yalnýzca. Biz, eriþemediðimiz ama bir parçacýðý olduðumuz bu olaðanüstülüðü merak ederiz...Duyumsarýz, kýskanýrýz....Onu düþündükçe, eksikliðimiz sürekli yüzümüze vurulmaktadýr.

Evrenin de kýskançlýklarý, acýmasýzlýðý, hoyratlýðý, hýrslarý vardýr kuþkusuz. O uçsuz bucaksýzlýðýnýn bilinmez sonunu, merak ediyordur o da. Ya da döngünün, ulaþýlmaz birleþme noktasýný, oralardaki güzellikleri görmeyi arzuluyordur. Belki de evren-zaman, kendine ait olan bu sýnýrsýzlýkla, sonsuzlukla baþedemeyip kendisinden daha geri, daha küçük, daha ulaþýlabilir bir þey olmayý arzuluyordur. Her iki halde de arzusuna ulaþamayýnca, o da felaketleri, öfkeyi, þiddeti saçmakta bulmuþtur çareyi.

Nereden bakarsak bakalým, arzuda da bir sýnýrsýzlýkla karþýlaþýyoruz.

Ýnsan denen yaratýk, varoluþun þu anýnda, bilimin, teknolojinin böylesine geliþtiði bu çaðda bile öylesine gerilerde ki... Ama insan, ulaþtýðý geliþmiþliðini, kendisinin de parçacýðý olduðu EVREN/ZAMAN'a dair sorular sorup yanýtlar aramak, o muhteþemliðe daha da yakýnlaþmaya çalýþmak için kullanmak yerine, ne yapýyor? GEZEGENÝNÝ TALAN EDÝYOR, KAN döküyor, CAN alýyor, birbirini SÖMÜRÜYOR. Bu edimin, onu, gerçek arzusundan ne denli uzaklaþtýrdýðýný da bilmiyor.
Oysa evren, durmaksýzýn kendi devinimine, çoþkusuna, zevklerine, çeþitliliðine, sevgisine, erotizmine, otantiðine, kendine duyduðu o büyük aþka çaðýrýyor....

Ýþte insan, o hýz oyunlarýný oynarken, o hýz sporlarýný yaparken, hýz oyuncaklarýna binerken en temel korkusunu öteliyor, hiçe sayýyor bu nedenlerle. Yarýþtýðý rakibi, evren/zaman, ulaþmak istediði de onun güçleri, onda varolan her þey...

Acaba, insanýn, kendisine, kendi dýþýndaki canlý cansýz her varlýða, gezegenine, hatta þimdiden çöplüðe çevirdiði uzaya yönelik öfkesinin, þiddetinin altýnda, arzularýna ulaþamamanýn EKSÝKLÝÐÝ, YETERSÝZLÝÐÝ mi var?...

YETERSÝZLÝK, EKSÝKLÝK zavallýlýðý, zavallýlýk ise belki kendinin bile pek ayrýmýnda olmadýðý gizli, sinsi bir þiddeti barýndýrmaz mý baðrýnda?..Ya da þiddet dürtüsü, þiddet olgusu ve acizlik de bir sýnýrsýzlýk, bir döngü müdür acaba?...

05.01.2011 Subaþý - YALOVA