Ýþte size böyle olur þairlerin sonu dedirtecek bir yaþam öyküsü. Macar, toplumcu gerçekçi akýmýnýn bir þairi Attila József. (11 Nisan 1905 – 3 Aralýk 1937) arasýnda yaþamýþ ve arkasýnda güzel eserler býrakarak hazin bir biçimde hayatýna son vermiþtir.

Budapeþte'de doðan Jozsef, zor bir çocukluk ve ilk gençlik geçirdi. Fakir bir ailenin üç çocuðundan biriydi. Babasý bir sabuncu, annesi ise hizmetçiydi. Babasý, þair üç yaþýndayken evi terk etti. Annesinin de hastalanmasý üzerine Macar Çocuk Esirgeme Derneði tarafýndan evlatlýk verildi.14 yaþýnda annesini kaybetti.

Bu dönemle birlikte kendini okumaya ve yazmaya veren Jozsef'in ilk þiirleri yerel gazetelerde görünmeye baþladý. 17 yaþýnda ilk þiir kitabý olan "Güzellik Dilencisi"ni yayýmladý. Liseyi dýþarýdan bitirerek, üniversitede edebiyat ve felsefe derslerine devam etmeye baþladý. Ýkinci þiir kitabý "Haykýran Ben Deðilim" 20 yaþýnda yayýmlandý. Kitapta yer alan bir þiir yüzünden okuldan uzaklaþtýrýldý. Önce Viyana Üniversitesi'ne, daha sonra Paris'te Sorbonne'a devam etti.

1930 yýlýnda Macaristan Komünist Partisi'ne üye oldu. Ülkede faþizmin aðýrlýðýný hissettirdiði dönemde parti çalýþmalarýnda aktif olarak görev aldý.

1931'de ruhsal sorunlar yaþarken yayýmlanan "Devir Gövdeyi, Aðlayýp Sýzlanma" kitabý sakýncalý bulunarak hemen toplatýldý.

1932'de "Kenar Mahallede Gece", 1936'da "Çok Acýyor" adlý kitaplarý çýktý.

Þizofreni teþhisi koyulan Jozsef 1937 yýlýnda kendini bir trenin altýna atarak intihar etti. Kýsa hayatýna ölümsüz dizeler sýðdýran yazar, bu gün bile çaðdaþ Macar þiirinin en önemli þair’ i olarak tüm dünyaca tanýnýr ve baþkaldýrý, melankoli kokan dizeleri zevkle okunmaya devam edilir.

(*) HAYKIRAN BEN DEÐÝLÝM

Haykýran ben deðilim, yer gümbürdüyor,

Dikkat et, dikkat, çünkü çýldýrdý þeytan,

Uzan kaynaklarýn duru dibine,

Yapýþ pencere camýna,

Gizlen elmaslarýn ýþýltýsý ardýna,

Taþlar altýnda böcekler arasýna,

Gizle kendini sýcak ekmek içinde,

Sen yoksul, sen.

Yeni saðanaklarla süzül topraða -

Boþuna yýkanýyorsun kendi içinde,

Yalnýz baþka suda yýkayabilirsin yüzünü,

Bir çim yapracýðýnda minik bir uç ol

Daha büyük olacaksýn bu dünya ekseninden.

Hey, makineler, kuþlar, yapraklar, yýldýzlar!

Kýsýr anamýz çocuk için yakarýyor.

Dostum, deðerli, sevgili dostum,

Ýster korkunç, ister olaðanüstü,

Haykýran ben deðilim, yer gümbürdüyor.

Attila JÒZSEF

(*)Çeviren: Vural YILDIRIM