İşte size böyle olur şairlerin sonu dedirtecek bir yaşam öyküsü. Macar, toplumcu gerçekçi akımının bir şairi Attila József. (11 Nisan 1905 – 3 Aralık 1937) arasında yaşamış ve arkasında güzel eserler bırakarak hazin bir biçimde hayatına son vermiştir.

Budapeşte'de doğan Jozsef, zor bir çocukluk ve ilk gençlik geçirdi. Fakir bir ailenin üç çocuğundan biriydi. Babası bir sabuncu, annesi ise hizmetçiydi. Babası, şair üç yaşındayken evi terk etti. Annesinin de hastalanması üzerine Macar Çocuk Esirgeme Derneği tarafından evlatlık verildi.14 yaşında annesini kaybetti.

Bu dönemle birlikte kendini okumaya ve yazmaya veren Jozsef'in ilk şiirleri yerel gazetelerde görünmeye başladı. 17 yaşında ilk şiir kitabı olan "Güzellik Dilencisi"ni yayımladı. Liseyi dışarıdan bitirerek, üniversitede edebiyat ve felsefe derslerine devam etmeye başladı. İkinci şiir kitabı "Haykıran Ben Değilim" 20 yaşında yayımlandı. Kitapta yer alan bir şiir yüzünden okuldan uzaklaştırıldı. Önce Viyana Üniversitesi'ne, daha sonra Paris'te Sorbonne'a devam etti.

1930 yılında Macaristan Komünist Partisi'ne üye oldu. Ülkede faşizmin ağırlığını hissettirdiği dönemde parti çalışmalarında aktif olarak görev aldı.

1931'de ruhsal sorunlar yaşarken yayımlanan "Devir Gövdeyi, Ağlayıp Sızlanma" kitabı sakıncalı bulunarak hemen toplatıldı.

1932'de "Kenar Mahallede Gece", 1936'da "Çok Acıyor" adlı kitapları çıktı.

Şizofreni teşhisi koyulan Jozsef 1937 yılında kendini bir trenin altına atarak intihar etti. Kısa hayatına ölümsüz dizeler sığdıran yazar, bu gün bile çağdaş Macar şiirinin en önemli şair’ i olarak tüm dünyaca tanınır ve başkaldırı, melankoli kokan dizeleri zevkle okunmaya devam edilir.

(*) HAYKIRAN BEN DEĞİLİM

Haykıran ben değilim, yer gümbürdüyor,

Dikkat et, dikkat, çünkü çıldırdı şeytan,

Uzan kaynakların duru dibine,

Yapış pencere camına,

Gizlen elmasların ışıltısı ardına,

Taşlar altında böcekler arasına,

Gizle kendini sıcak ekmek içinde,

Sen yoksul, sen.

Yeni sağanaklarla süzül toprağa -

Boşuna yıkanıyorsun kendi içinde,

Yalnız başka suda yıkayabilirsin yüzünü,

Bir çim yapracığında minik bir uç ol

Daha büyük olacaksın bu dünya ekseninden.

Hey, makineler, kuşlar, yapraklar, yıldızlar!

Kısır anamız çocuk için yakarıyor.

Dostum, değerli, sevgili dostum,

İster korkunç, ister olağanüstü,

Haykıran ben değilim, yer gümbürdüyor.

Attila JÒZSEF

(*)Çeviren: Vural YILDIRIM