“Aslýnda her kitap yalnýzca yazarýn dostlarý ve sevdikleri için yazýlmýþ”-Goethe-

Kaplumbaða gibi baþýmýzý içimize çekerek, kendi kiþilik kabuðumuzda sýð düþüncelerden ýraklaþýp aklý zenginleþtirmeliyiz. Eski bilgilerimiz paslanmadan, belleðimizi okumayla zenginleþtirmeliyiz. Ruhun gýdasý olan kitaplar, gerçek dostlarýmýz olacaðý gibi karanlýðýmýzý aydýnlatan en iyi yol göstericidirler.

Okumakla karakterimizdeki rengin gök-kuþaðý gibi zarafetine kavuþacaðýmýz gibi yakýn çevremiz ve sosyal çevremizde de fark-edilecektir. Hem de bir içimlik kahve tadýnda..Hatta, hoþ sohbetli gönül dostlarýmýzýn aranýlan konuðu olmayý baþarýp, yalnýzlýklarýmýzdan da sýyrýlmýþ da olacaðýz.
Aksi halde tekrarlar ile zamaný üleþir olur, sýðlaþýp, týkanýrýz. Üç sözcük sonrasý da konuþmanýn tadý kaçar, týpký sulu yemek gibi…

Nedense bir çoðumuz kitap okuma konusunda, batý ve uzak doðu ülkelerine nazaran zafiyet geçirmekteyiz. Ne acýdýr ki, zengin Türkçe-miz Türk insanýnýn zamanýný tükettiði internet ve görsel medyaya olan baðlýlýklarýndan erozyona uðramaktadýr.

Osmanlý Ýmparatorluðu dönemin en okuyan padiþahý Yavuz Sultan Selim zamaný olmuþtur. Uyumaz ve günde en az sekiz saatini kitap okumaya adardý. Kýtalarý fetheden ve düþünme yetisi oldukça zengin, hitabet sanatýnda baþarýlý olan bir padiþah olmuþtu.

Ya Atatürk… O bir dahi, O bir dünya lideriydi… Uyuyan ve gaflete düþmüþ, yok olacak bir ulusu kurtarmýþ ve yaþamasýný saðlamýþ, donanýmlý bir kültüre, duru görüsü oldukça yüksek bir potansiyele sahip deðil miydi? O muhteþem aklýyla yurtta ve dünyada barýþý saðlamýþ, bir dahi deðil miydi?

Neden?

Okurdu… Uyumazdý… Onun uykusu okumaktý adeta… Çünkü okumayla dinlenir ve dahi düþünceleri, fikirleri ile demlenirdi belleðinde…
Ýnsanlýða hükmetmiþ dâhileri ve liderleri düþündüm; okumayý seven, tüm yaþamýný okuma sevdasýna adamýþ liderler düþü-verdi usumdan ve indiler tek tek sahneye…
Örneðin;

Hz. Musa hiç çýkmazmýþ ki Mýsýr-daki kütüphaneden… Tüm çocukluðunu adeta Mýsýr-daki kütüphanenin ikliminde solumuþ…

Uzakdoðu’dan Sidartha- Conficyüs ne çok okuma aþkýyla devirmiþler kütüphaneleri…

Ya Benjamin Franklin? Onun muhteþem bilgi dolu aklý ve kývrak zekasý þaþýrtmadý mý insanlarý?…

Sosyalist devrimci lider Marks-Lenin-de peþinden sürüklemedi mi kitleleri? Ýdeallerinin izinde binlercesi kan dökmediler mi?…

Ýngiltere-nin lideri Churchill-de “Bir ulusun en deðerli hazinesi, onu yükselten yayýnýdýr. “ derken okuma ve okutma aþklarý yok muydu yüreklerinde?

Peki ya Latin lider Che Guevera neden hala seviliyor ve konuþuluyor? Gerilla savaþý baþlattýðý özgürlük eylemlerinin ilk yýllarýnda,

"Bir yalan, hangi amaç için söylenmiþ olursa olsun, her zaman, en kötü gerçekten daha kötüdür." sözleri ile bir ulusun peþinden gelmesine neden olmuþ; ölmeden önce katiline karþý onurlu bir duruþla;

"Vur, korkak herif, sonuçta sadece bir adam öldüreceksin." dedikten sonra unutulmaz bir tarih kahramaný olmuþtur.

Beðenilen taklit edilir, sevilenin ardýndan gidilirmiþ…

Çünkü insan kiþiliði bir sünger gibi bilgileri emer ve bir bukalemun gibi edindiði bilgilere göre beðeni ve algý renkleri deðiþir... Bulunduðu, yaþadýðý, sosyal çevrenin normlarýna kýsa bir süre sonra alýþýr ve benimser. Bir süre sonra konuþma ve diksiyonlarý da yöre lisanýna göre deðiþir. Su göðün rengini alýrmýþ.

“Bir kitap, içimizdeki donmuþ denize indirilmiþ bir baltadýr. “ derken Franz Kafka insan ruhunun gizemini çözmüþtür, sanki.

Beðendiðini almak-tatmak- ve kiþilik doðasýndaki tek tutku ile kuþanmýþtýr, “sahip olmak” ister. Bir kez okuma ateþiyle tutuþmaya görsün insan, V.Hugo’nun “ barut gibidir okumak, bir kez tutuþunca artýk sönmez.” Sözlerine katýlmamak mümkün mü?

Okuyan insan yalnýz kalmaz, düþünür, üretir ve uygular insanlýk adýna. Ortaçað kapanmadý mý Fatih Sultan Mehmet Ýstanbul-u fethettiðinde. Aslýnda bir gerçek vardý ki o da onu yetiþtiren ve ilk çaðdaþ ve aydýnlýk fikir ve bilgi tohumlarýný eken Lalasý Akþemsettin deðil miydi? Avrupa-da geliþen kültür ve sanat akýmlarý Rönesans ve geliþen bir dem baþlamýþ, insanlýk sürecinde çaða uymuþ ve aydýnlýða okumakla ulaþýlmadý mý?

Okumaktan neden korkulur ki?
Okumak insaný yalnýzlýktan sýyýrdýðý gibi özgürlüðü solumasýný saðlar.
Bilgenin biri kitaplarýna gömülmüþ ve oradan geçen bir dostu;

“Yalnýzlýktan sýkýlmýyor musun?” dediðinde;

“Sen gelene kadar farkýnda deðildim yalnýzlýðýmýn” demiþ.

Shakespeare’nin “kitaplarým bana yetecek kadar büyük bir krallýktýr” sözleri ile kendi duruþunu bizlere ifade ederken;

“Mümkün olsaydý her karýþ topraða buðday eker gibi kitap ekerdim. “ Horace’nin sözlerine yabanýl deðildir, geçmiþteki Beyazýt sahaflarýndaki kitap tozlarýný koklarken duyumsadýðým hazlar…

Doðunun usta ve bilge siyasetçisi neredeyse bir peygamber gibi sevilmemiþ mi?

“ Tanrým bana kitap dolu bir evle çiçek dolu bir bahçe ver” derken acaba hangi düþünceye hangi insana ýþýk tutacaktý.

Seneca’nýn “Kitapsýz yaþam kör, saðýr ve dilsiz yaþamaktýr. “ sözleri bana en sadýk ve benimsediðim favori düþüncedir. Ve Bacon;

“Okumak bir insani doldurur, insanlarla konuþmak hazýrlar, yazmak ise olgunlaþtýrýr. “ derken insaný felsefenin erdem basamaðýna taþýndýðýný kanýtlar gibiydi.

Aslýnda “Okunacak en büyük kitap insandýr.” Diye Hacý Bektaþ Veli öðrencilerini okumayla aydýnlýða ulaþtýrýrken çok manidar bir sözünü de esirgememiþ dobra dobra… Özellikle “kýz çocuklarýný” okula göndermeyen ve “na-mahrem” diyerek, toplumdan soyutlamak isteyen ailelere de asýl olaný betimlemiþ.

“Erkek diþi sorulmaz muhabbetin dilinde/Hakkýn gözünde her þey yerli yerinde/Eksiklik de noksanlýk da senin görüþlerinde.”

Sonuç:

Yeteneklerimizi korumak adýna dünyanýn neresinde olursak olalým her bilgiyi öðrenmek ve paylaþmak bir insanýn en önemli özelliklerinden biri olmalý.
Kitap okumaktan çocuklarýmýzý korkutan sistemin deðiþmesi gerekmez mi?
Bunun için eðitim ve öðretim görevlilerine iþ düþtüðü gibi sistemin de yeniden yapýlanmasý için kökten bir yapýlanmasý gerekiyor. Felsefe ve psikoloji gibi sözel derslerin müfredattan kaldýrýlmasý deðil kazanýlmasý geliþtirilmesi gerektiði kanýsýndayým.
Çünkü bilgi baþarýnýn anahtarý olduðu gibi; kin, kibir, bencillik ve nefretten uzak tutar, sevgiye ulaþtýrýr, kuþkulardan kurtarýr ve karanlýktan aydýnlýða kavuþturur.

Ve son sözü; Ýskoçya'nýn romantik bir kahramaný, lirik þiirleriyle, felsefi manzum oyunlarýyla tanýdýðýmýz, romantizmin öncüsü þair ve yazar Lord Byron'a býrakacaðým:

“Bir Damla Mürekkep Bir Milyon Kiþiyi Düþündürebilir. “

Emine Piþiren/Akçay
29.03.2010