MÝTHAT PAÞA’DAN 28 ÞUBAT’A, EHL-Ý BEYTÝ HANEDANLAÞTIRMA

Hasan TÜLÜCEOÐLU

Osmanlý, küçük bir beylikten imparatorluða, adýyla anýlan aileye mensubiyetle birlikte asýl Türk milletinden güç alýp ona hizmet ederek büyümüþ, Türklerin kurduðu en büyük devletti.

Beylikten itibaren devleti Osmanoðullarý kurdular ve onlar devam ettirdiler. Ancak Osmanoðullarý öncelikle mensup olduklarý Türk halký için vardýlar. Bu samimiyete inanan Türk milleti de Osmanoðullarý yönetimine destek verip sahip çýktý. Yönetici halk kenetlenmesi sonuçta koca bir imparatorluðu doðurdu.

Zaman zaman yönetime müdahaleler, tahtan indirilenler çýkarýlanlar oldu. Ama ne olursa olsun Osmanlý devlet yönetiminin asýl amacý ‘devlet-i ebed müddet’ti. Türk milleti kendilerinden bir aileye mensup Osmanlý adýndaki bu devleti sonsuza kadar devam ettirme büyük idealindeydi.

Güçlü, ilerlemiþ, eþitlikçi, özgürlükçü, cumhuriyetçi, modern Avrupa’dan etkileþimler sonrasý mevcut devlet yönetimine alternatif düþünen bir anlayýþ, elit bir zümre ortaya çýktý. Bunlar olumlu olumsuz sonuçlarýný hesaba katmadan olduðu gibi Batýyý taklit etme, devlet yönetimini bir anlamda þahsileþtirme, devleti ve milleti batýlýlaþtýrma, modernleþtirme, çað dýþý halký adam etme adýna cahil ve din yobazlýðýnda gördükleri milletten çok belli bir zümrenin menfaatlerini koruma emelindeydiler.

Bu anlayýþ, devamý ardý ardýna sürekli gelecek olan müdahalelerin ilkini Sultan Abdulaziz’e karþý yapacaktý. Bu ilk müdahalenin baþrol oyuncularý meþhur Mithat Paþa ile Hüseyin Avni Paþalardý. Hüseyin Avni Paþanýn içinden geldiði bu milletin Sultanýna karþý þahsi kini vardý ve asýl hesabý Osmanlý Sultanýndan öç almaydý. Onun bu gözünü karartan kindarlýðý maalesef asýl aktör Mithat Paþanýn farkýnda olunmadan saf dýþý býrakýlmasýný sonuç verecekti.

Mithat Paþa Avrupa’dan hayran kaldýðý eþitlik ve hürriyet adýna ‘meþrutiyet’i dillendirip bunu kotarmaya çalýþýrken kendi ve ailesinin meþruluðunu da saðlamayý hedefliyordu. Mithat Paþanýn bu niyetini “hep Al-i Osman olacak deðil ya birazda Al-i Mithat olsun” diyerek dile getirdiði söylenir.

Þahsi hesaplar önceliðinde milletin iradesine yapýlan bu müdahale baþlangýç olarak hep sonrakilere örnek olmuþ ve ayný zamanda þekil ve yöntem anlamýnda yol göstermiþ ve cesarette vermiþtir. Sultan Abdulaziz’e yapýlan bu müdahale ile özellikle 27 Mayýs müdahalesi çok benzerlikler gösterir. 27 Mayýsçýlar adeta müdahale yol ve yöntemlerini bu ilk örnekten çýkarmýþlardýr.

Ýttihat ve terakki bir anlamda devleti toparlama bir arada tutma gayesiyle müdahil olan bir güç olarak daha çok derin devlet yapýlaþmasýný andýrýr. Ancak tahminlerinde hata yaparlar ve bu gayelerinin tam aksi imparatorluðu daha da daðýtýrlar.

Enver Paþada, Mithat Paþa benzeri yönetimi þahsileþtirme gayesi var gibidir. Þayet baþarýlý olmuþ olsaydý muhtemelen Ýngiltere’deki krallýk ve cumhuriyet uygulamasý benzeri hanedanlýk Enver Paþa yoluyla devam edecekti.

Atatürk, III. Selimden bu yana Avrupa gibi olma gayesindeki Osmanlý devlet iradesinin hayalini cumhuriyetle gerçekleþtirecekti. Yeni devlet elbette ki çaðdaþlýðýn göstergesi cumhuriyet yönetimi olacaktý. O günlerde Atatürk’ün padiþahlýðý bile konuþulmuþtu. Ancak Büyük Önder, öteden beri hep hayali olan çaðdaþ ve demokrat ‘Cumhuriyet’i kuracaktý.

Ýsmet Paþa, Mithat Paþanýn hayallerini andýrýr tarzda ‘Yeni Cumhuriyet’i bir anlamda þahsileþtirmeye doðru yönlendirmeye baþlamýþtý. Paranýn üzerine kendi resmini bastýrmasý bunun en güzel ipucudur. Bu dönemde Abdulaziz’e karþýt elit güruh adeta yeniden canlanmýþtý. Halký adam etme gayesiyle halkýn irade ve menfaatini hiçe sayarak onu yönetme anlayýþýydý bu anlayýþ.

Dünyayý demokratik uygulamalarýn sarýp sarmaladýðý ikinci dünya savaþý sonrasý Ýsmet Paþa, kontrolümde tutarým düþüncesiyle demokrat partinin kurulmasýna izin verdi. Ancak halk iradesini dizginlemek kolay deðildi. Bu yaklaþým sonunda 27 Mayýs müdahalesiyle adam olmayan halký adam etme yönetimine girdi. Tek bir þahsýn olmamakla birlikte hep elit bir grubun çýkarlarýnýn ön planda tutulduðu bu müdahaleler 12 Mart, 12 Eylül, 28 Þubat, hatta 27 Nisan þeklinde devam etti.

Atatürk’ün kurduðu ve hedeflerini belirlediði Cumhuriyet yönetimi, sonuçta, bu elit gruplarýn menfaatlerinin öne alýndýðý yaklaþýmlarla artýk uyanmýþ bu halký yönetmenin imkansýzlýðýný görmüþ olsa gerek Ak Parti hükümetine devam dedi.

Atatürk’ün kurduðu ve hedeflerini belirlediði Cumhuriyet yönetimi, mevcut hükümetin yönetiminde Abdulaziz döneminden bu yana yerleþmiþ bu anlayýþý Ergenekon ve Balyoz davalarýyla temizlemeye çalýþýyor.

Gücünü bu milletten alan yönetimler sonuçta millet adýna hedeflediðini baþarmýþtýr.

Þahsi, grup, zümre, aile ve her türlü millet aleyhine çalýþacak kötü emellerden arýndýrýlmýþ Büyük Önder Atatürk’ün kurduðu ‘Cumhuriyet Yönetimi’, Anadolu halkýna hizmetle ‘laik cumhuriyet’ olarak devam edecektir.